KLAZOMENAİ PARASEMONU TAŞIYAN SERAMİK BULUNTULAR IŞIĞINDA 4. YÜZYILDA KLAZOMENAİ VE LEUKAİ İLİŞKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 16, 1 - 20, 10.07.2018

İlkan Hasdağlı

https://doi.org/10.33207/trkede.493347

Öz

Bu makalenin konusunu Klazomenai ve Smyrna’dan gelen iki adet siyah firnisli cupskyphos

kaide parçası oluşturmaktadır. Bu parçalar taşıdıkları kuğu figürü baskısı ve kuğunun

çevresinde yer alan yazıttaki ΚΛΑΖΟΜΕΝΙΩΝ şeklindeki ethnikon açısından benzersiz

eserlerdir. Bu baskıda yer alan ayakta duran kuğu figürü 4. yüzyıl Klazomenai altın ve gümüş

sikkelerinin arka yüzü ve aynı dönemin Leukai bronz sikkelerinin arka yüzünden çok iyi

tanınmaktadır ve bu vazolar üzerinde ortaya çıkmış olması onlara resmi ve kamusal bir

karakter kazandırmaktadır. Olasılıkla polis tarafından resmi ya da kamusal bir kullanım için

demosion olarak yerel siyah firnisli seramik atölyelerine özel olarak sipariş edilmişlerdir. Bu

çalışmada söz konusu parçaların nasıl bir tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkmış ve ne amaçla

kullanılmış oldukları sorularına Klazomenai ve Leukai arasındaki tarihsel ilişki bağlamında

cevap aranacaktır.

Anahtar Kelimeler

Klazomenai, Leukai, Siyah Firnisli Seramik, Sikke Basımı, Parasemon

Kaynakça

• Ager, S. L., Interstate Arbitrations in the Greek World 337-90 B.C., Berkeley, 1996.
• Babelon, E., Traité des monnaies grecques et romaines. Pt.II: Description historique. Tome 2. Comprenant les monnaies de l’empire des Perses achéménides de l’Orient sémitique et de l’Asie-mineure aux Ve et IVe siécles avant J.-C., Paris,1910.
• Bean, G. E., Eski Çağda Ege Bölgesi, İstanbul, 1995.
• Beazley, J. D., “Panathenaica”, AJA 47 (1943), 456-457.
• Beloch, K.J., Griechische Geschichte, Dritter Band, Berlin/Leipzig, 1923.
• Boardman, J., “Silver is White”, Revue Archéologique, Nouvelle Série, Fasc. 2 (1987), 279-295.
• Cook, J. M., “Old Smyrna: Fourth Century Black-Glaze”, BSA 60 (1965), 143-153.
• Corbett, P. E., “Robinson Excav. at Olynthos XIII”, Gnomon 23 (1951), 61-64.
• Debord, P. L’Asie Mineure au IVe siècle (412-323 a.C.): pouvoirs et jeux politiques, Bordeaux/Paris, 1999.
• Dengate, J. A. The Coinage of Clazomenae. Diss. Thesis, Pennsylvania, 1967.
• Engelmann, H. – R. Merkelbach, Die Inschriften von Erytrai und Klazomenai, Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien Bd.1, Bonn, 1972.
• ____________, Die Inschriften von Erytrai und Klazomenai, Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien Bd.2, Bonn, 1973.
• Erkanal, A. – N. Çınardalı-Karaaslan – N.Kolankaya-Bostancı, “Panaztepe 2013 Yılı Çalışmaları”, KST 36/1 (2015), 601-614.
• Erkanal, A. – N. Çınardalı-Karaaslan, “Panaztepe 2014 Yılı Kazıları”, KST 37/2 (2016), 423-440.
• Fischer-Bossert, W., “Der (bzw. die) Widder von Klazomenai. Bemerkungen zu einem attischen Urkundenrelief”, Archäologischer Anzeiger 2006, 11-16.
• Furtwängler, A., Die antiken Gemmen. Geschichte der Steinschneidekunst im Klassischen Altertum, Leipzig, 1900.
• Gehrke, H.-J., Stasis: Untersuchungen zu den inneren Kriegen in den griechischen Staaten des 5. und 4. Jahrhunderts v. Chr., München, 1985.
• Gorzelany, D., “Arethusa Cups in the Collection of the Princes Czartoryski Museum in Krakow. The Coin as a Decorative Element in Pottery”, Notae Numismaticae VIII (2012), 37-48.
• Hasdağlı, İ., Klazomenai HBT Sektörü Klasik Dönem Tabakalarının Değerlendirilmesi (Ege Üniversitesi yayınlanmamış doktora tezi), 2010.
• ___________, “Geç Klasik Dönem’de Klazomenai ve Klazomenai Anakarası’nın Terki”, Okan, E. – C. Atila (eds.), Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan / Studies in Honour of Ömer Özyiğit, İstanbul, 2015, 221-242.
• ___________, “The Black-Glazed Pottery from Clazomenae”, R. G. Gürtekin-Demir et al. (eds.), Archaic and Classical Western Anatolia: New Perspectives in Ceramic Studies. In memoriam Prof. Crawford H. Greenewalt Jr. Proceedings of the Second KERAMOS International Conference at Ege University, Izmir, 3-5 June, 2015, Colloquia Antiqua 19, Leuven/Paris/Bristol, CT, 2018, 103-129.
• Head, B. V., Catalogue of the Greek Coins of Ionia, London, 1892.
• __________, Historia Numorum. A Manual of Greek Numismatics. New and Enlarged Edition, Oxford, 1911.
• Heisserer, A.J., “The Philites Stele (SIG³ 284=IEK 503)”, Hesperia 48 (1979), 281-293.
• Howland, R. H., Greek Lamps and Their Survivals, The Athenian Agora, Vol. 4,Princeton, 1958.
• Hurter, S., “42 Tetradrachmen von Klazomenai: ein Fundbericht”, SchwNumRu 45 (1966), 26-35. IG Inscriptiones Graecae
• Killen, S., Parasema. Offizielle Symbole griechischer Poleis und Bundesstaaten, Archäologische Forschungen 36, Reichert Verlag, 2017.
• Kinns, P., “Ionia. The Pattern of Coinage during the Last Century of the Persian Empire”, Revue des études anciennes 91 (1989), 183-193.
• ________, “The Coinage of Leukai”, Catling, R. W. F. – F. Marchand (eds.), Onomatologos. Studies in Greek Personal Names Presented to Elaine Matthews, Oxford, 2010, 479-505.
• Lang, M., Graffiti and Dipinti, The Athenian Agora, Vol. XXI, Princeton, 1976.
• Meadows, A., “The Hellenistic Silver Coinage of Clazomenae”, Oğuz Tekin (ed.), Ancient History, Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World: Studies in Memory of Clemens E. Bosch and Sabahat Atlan and in honour of Nezahat Baydur, Istanbul, 2009, 247-262.
• Merkelbach, R., “Das attische Dekret für Klazomenai aus dem Jahr 387”, ZPE 5 (1970), 32-36.
• Ødegård, K., “Calenian Pottery and Early Hellenistic Metalware”, Acta ad Archaeologicam et Artium Historiam Pertinentia 8 (1992), 1-34.
• Olmstead, A. T. E., History of the Persian Empire, Chicago, 1948.
• REG Revue des études grecques
• Regling, K., “Phygela, Klazomenai, Amphipolis”, ZfN 33 (1922), 46-67.
• Rhodes, P. J. – R. Osborne, Greek Historical Inscriptions 404-323 BC, Oxford, 2003.
• Richter, G. M. A., “Greek Fifth-Century Silverware and Later Imitations”, AJA 54 (1950), 357-370.
• __________, “Calenian Pottery and Classical Greek Metalware”, AJA 63 (1959), 241-249.
• Robertson, M., The Art of Vase-Painting in Classical Athens, Cambridge/New York, 1992.
• Rotroff, S. I. – J. H. Oakley, “Debris from a Public Dining Place in the Athenian Agora”, Hesperia Suppl. 25 (1992).
• Rubinstein, L., “Ionia”, Hansen, M. H. – T. H. Nielsen (eds.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by The Copenhagen polis Centre for the Danish National Research Foundation, Oxford, 2004, 1053-1107.
• Ruzicka, S., “Glos, Son of Tamos, and the End of the Cypriot War”, Historia 48 (1999), 23-43.
• __________, Trouble in the West. Egypt and the Persian Empire 525-332 BCE, Oxford/New York, 2012.
• SIG Sylloge Inscriptionum Graecarum
• SNG Sylloge Nummorum Graecorum
• Sparkes, B.A. – L. Talcott, Black and Plain Pottery,The Athenian Agora Vol:XII,Princeton, 1970.
• Spier, J., “Emblems in Archaic Greece”, Bulletin of the Institute of Classical Studies (University of London) 37 (1990), 107-129.
• Talcott, L., “Vases and Kalos-Names from an Agora Well”, Hesperia 5 (1936), 333-354.
• Tanrıver, C., Antik Metinler ve Arkeolojik, Nümismatik ve Epigrafik Buluntular ışığında Klazomenai’de Khython Sorunu (Ege Üniversitesi yayınlanmamış yüksek lisans tezi), 1989.
• Webster, T. B. L., Potter and Patron in Classical Athens, London, 1972.
• Whitehead, D., How to Survive under Siege / Aineias the Tactician, Oxford, 1990.
• Wilhelm, A., Neue Beiträge zur griechischen Inschriftenkunde, Wien, 1915.
• Williams, D., “Greek Potters and Painters: Marketing and Movement”, Tsingarida, A. – D. Viviers (eds.), Pottery Markets in the Ancient Greek World (8th-1st Centuries B.C.). Proceedings of the International Symposium Held at the Université libre de Bruxelles 19–21 June 2008, Études d’archéologie 5, Bruxelles, 2013, 39-60.