BOSNA HERSEK VE BOŞNAK FOLKLORU İLE İLGİLİ TÜRKİYE’DE YAPILAN ÇALIŞMALAR ÜZERİNE BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 10, 111 - 129, 10.07.2015

Ömer Aksoy

Öz

Balkanların Türk orduları
tarafından fethedilmesi, bu topraklarda siyasi olarak Türk hâkimiyetini
başlatmasının yanı sıra, Türk kültürüne ait unsurların bölgede yaşayan farklı
etnik kimliğe ve dinî inanca mensup toplulukların yaşantılarında hayat
bulmasına da imkân sağlamıştır. Bu toplulukların başında da Slav kökenli bir
halk olan Boşnaklar gelmektedir. Türklerin bölgeye hâkim olmasından evvel
Bogomil inancına mensup olan Boşnaklar, İslamiyet’i benimsemek suretiyle
Osmanlı Devleti bünyesinde 400 yıldan fazla yaşamışlardır. Bu esnada, İslamiyet
ile birlikte Türk halk kültürüne ait birçok unsuru da kendi yaşantılarına adapte
etmişlerdir. Yapmış olduğumuz bu çalışmada Boşnaklar ile Türkler arasındaki münasebetlerin
tarihine göz attıktan sonra Boşnakların folkloru üzerine Türkiye’de yapılan makale,
tez, kitap ve bildiri gibi bilimsel çalışmaların bibliyografyasını, bu alanda
Türkiye’deki mevcut çalışmaların yetersizliğini ortaya koymak adına vermiş
bulunmaktayız. Bibliyografyanın ardından, bibliyografyada yer alan
çalışmalardan hareketle bu alanda var olan eksiklerin giderilmesi noktasında
bazı değerlendirmeler yapılmıştır. Bibliyografyada yer alan çalışmalar bilimsel
eserin mahiyetine göre tasnife tabi tutulmaksızın yazar soyadına göre alfabetik
olarak sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bosna Hersek, Boşnak, Boşnak folkloru, bibliyografya

Kaynakça

• Albayrak, Kadir, Bogomilizm ve Bosna Kilisesi, Emre Yay., İstanbul, 2005. Aydın, Gülay, Osmanlı İmparatorluğu`nda Yönetici Seçkinlerin Toplumsal Kökenleri, YYLT, Erzurum 1994, s. 69-71. Azarken, Ezeli, “Slovenya, Hırvatistan ve Bosna'nın Bağımsızlık Mücadeleleri ve Yugoslavya'nın Dağılışı“, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, C. 8, S. 2, 2011.
• Aydın, Mehmet “Faraklit”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 12, İstanbul, 1995, s. 165-166.
• Bağcı, Hüseyin, “Bosna-Hersek–Soğuk Savaş Sonrası Anlaşmazlıklara Giriş-”, DTCF Dergisi, C. XVI, S. 27, Ankara, 1994, s. 257-279.
• Bašagić, Saffet-beg, Bošnjaci i Hercegovci u Islamskoj Književnosti, DES Sarajevo, 2007.
• Bašić, Denis, The Roots of the Religious, Ethnic and National İdenty of the Bosnia Herzegovinan Muslims, PreQuest, Universty of Washington, 2009.
• Bayhan, Şakir, Boşnakça Sözlük (Boşnakça-Türkçe, Türkçe-Boşnakça), Ankara 2006.
• Bosna Hersek İle İlgili Arşiv Belgeleri (1516-1919) (ed. İsmet Binark), Başbakanlık Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Ankara, 1992.
• Buturović, Đenana, Bosanskomuslimanska Usmena Epika, Institut za Književnost Svjetlost, Sarajevo, 1992.
• ---------------, “O Usmenoj Epskoj Tradiciji u Bosni Osmanskog Perioda (od 15. do 18. vjeka)“, Usmena Epika Bošnjaka, (Priredio: Enes Kujundžić), IP Svjetlost, Sarajevo, 1997.
• ---------------, -Lada Buturović, Antologiya Bošnjačkih Usmenih Lirskonarativnih Pjesma; Hasanaganica, Smrt Braće Morića, Smrt Omera i Merima, Svjetlost, Sarajevo, 2000.
• Čehajić, Džemal, “Izučavanje Naše Književnosti na Persijskom Jeziku”, POF, Vol. 39, Sarajevo, 1990, s. 69-85.
• Çog, Mehmet, “İslam-Bizans İlişkileri Bağlamında “Pavlikanlar“ Üzerine Bir Değerlendirme”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/2, 2008. s.84.
• Dedeic-Kırbaç, Amra “Boşnakların Türkiye’ye Göçleri”, Akademik Bakış Dergisi, S. 35, s. 1-17.
• Eker, Süer, “Bosnada Etno-LinguistikYapı ve Türk Dili ve Kültürü Üzerine”, Milli Folklor Dergisi, C. 9, S. 72, 2006, s. 71-82.
• Emgili, Fahriye, Boşnakların Türkiye’ye Göçleri 1878-1934, Bilge Kültür Sanat Yay., İstanbul, 2012.
• Ercan, Yavuz, “Devşirme Sorunu, Devşirmenin Anadolu ve Balkanlardaki Türkleşme ve İslamlaşmaya Etkisi”, Belleten, 196, 1987, s. 679-725.
• Evliya Çelebi, Seyahatname, (6. Kitap), C. 1, YKY Yay., İstanbul, 2010.
• Hadžijahić, Muhammed, Narodne Pjesme o Berdelez Aliji, Sarajevo, 1934.
• ---------------,“Sinkretistički Elementi u İslamu u Bosni i Hercegovini”, POF, XVIII-XIX (1978-79.), Sarajevo, 1980, s. 301-329.
• Huković, Muhammed, Zbornik Alhamijado Knijževnosti, IP Preporod, Sarajevo, 1997.
• İbrahim Peçevi, Tarih-i Peçevi I, İstanbul, 1867.
• İyiyol, Fatih-Çatoviç, Alena, “Sevdalinkalarda Türk-Boşnak Halk Kültürünün Ortak Unsurları”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 1/1, 2012, s. 246-264.
• Karpat, Kemal H., Balkanlar’da Osmanlı Mirası ve Ulusçuluk, İmge Kitabevi Yay., İstanbul, 2004.
• ---------------, Etnik Yapılanma ve Göçler Osmanlı’dan Günümüze, Timaş Yay., İstanbul, 2013.
• Kasumović, Ismet, “Naša Književnost na Orijentalnim Jezicima u İzvorima na Arapskom Jeziku”, POF, Vol. 39, Sarajevo, 1990, s. 95-109.
• Kenar, Nesrin, “Bosna-Hersek Savaşı”, Balkanlar El Kitabı II (Çağdaş Balkanlar), Hazırlayan: Osman Karatay- Bilgehan A. Gökdağ, C. 2, KaraM-Vadi Yay., Ankara, 2007, s. 169-192.
• Kukavica, Edin Urjan, “İslam u Bosni”, Behar, Ćasopis za Kulturu Društvena Pitanja, Br. 105-106; Sarajevo, 2012.
• Malcom, Noel, Bosna Kratka Povijest, (Prev. Zlatko Crnković), Buybook, Sarajevo, 2011.
• Nametak, Fehim, Pregled Književnog Stvaranja Bosansko-Hercegovačkih Muslimana na Turskom jeziku, El Kalem, Sarajevo, 1989.
• Okiç, Tayyib, “Balkanlar'da Bogomilizm Hareketi ve Bunun Bir Araştırıcısı: Aleksandar Vesiljeviç“ İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi, C. 5, S. 6, 1973, s. 205-222.
• Okumuş, Sait, “Muhammed Hevâî Üsküfî ve Türkçe-Boşnakça Manzum Sözlüğü Makbul-i Arif (Potur Şahidi)”, Turkish Studies, Vol. 4/4, 2009, s. 823-844.
• Özcan, Abdülkadir, “Bostancı”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul, 1992, s. 308-309.
• ---------------, “Devşirme“, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 6, İstanbul, 1994, s. 254-257.
• Skaljic, Abdullah, Turcizmi u Sırpskohırvatskom Jeziku, “Svjetlost” İzdavacko Preduzece, Sarajevo, 1966.
• Şimşir, Bilal N., Rumeli’den Türk Göçleri, C. I-II, TTK Yay., Ankara, 1968-1970.
• Yayla, Yasemin, Kanuni Sultan Süleyan Devri Osmanlı Devleti'nde Bürokratik Yapı (1520-1566), SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü YYLT, Isparta, 2001.
• Yıldız, Murat, Bostancı Ocağı, Yitik Hazine Yay., İstanbul, 2011.
• Eskiyeni Dergisi (1-25. S.lar).
• Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi (1-5. S.lar).
• Folklor-Edebiyat Dergisi (1-78. S.lar).
• Hacettepe Türkiyat Araştırmaları Dergisi (1-20. S.lar).
• İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi (1-49. S.lar).
• İTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1-5. C.ler.
• Karadeniz Araştırmaları (KARAM) Dergisi (1-42. S.lar).
• Marmara Coğrafya Dergisi (1-30. S.lar).
• Milli Folklor Dergisi, 2014 (1-102. S.lar).
• Motif Akademi Halkbilimi Dergisi (1-2. S.lar, 2012-2014 yılları arası).
• Mostar Dergisi (1-105. S.lar).
• Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (1-36. S.lar).
• The Journal of Academic Social Science Studies (1-26. S.lar).
• TÜBAR Türklük Bilim Araştırmaları Dergisi (1-35. S.lar).
• Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi (1-740. S.lar).
• Türk Folklor Araştırmaları (1-366. S.lar).
• Türk Kültürü Dergisi (1962-2014. yıllar arası).
• Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi (1-70. S.lar).
• Turkish Studies (1-9. C.ler).
• Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi (1-3. S.lar).
• Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (1-8. C.ler).
• Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (1-3. C.ler).
• Varlık Dergisi (1-1280. S.lar).