BİRİNCİ BALKAN HARBİ'NDE EDİRNE SEMALARINDA BULGAR TAYYARE VE BALONLARI

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 02, 199 - 225, 10.07.2011

Ayşe Zamacı

Öz

Osmanlı
Devleti, 1912 yılı Ekim'inde başlayan 1. Balkan Harbi'ne, askeri ikmal ve
seferberlik konularında oldukça hazırlıksız yakalanmıştır. Harpten önce kurulan
Balkan İttifakı'nı ciddiye almamıştır. Bu ittifak karşısında kısa zamanda mağlubiyete
uğrayan Osmanlı Ordusu'nun direnişini beş ay sürdürebildiği Edirne Kalesi,
muhasara boyunca Harbiye Nezareti'nden beklediği tayyare yardımına bir türlü
kavuşamamıştır. Buna karşılık Bulgar tayyarelerinin Edirne semalarındaki
uçuşları, muhasara sonuna kadar devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler

I. Balkan Harbi, Bulgaristan, Edirne, tayyare, balon

Kaynakça

• BOA, BEO, 3759/281907.
• BOA, BEO, 3762/282144.
• BOA, Y PRK. AZJ., 15/16.
• BOA, Y. PRK. ASK., 254/8.
• BOA, Y. PRK. ASK., 245/59.
• BOA, DH.EUMTHR., 77/68.
• BOA, DH. EUM. THR., 80/5.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam, C. 1, İstanbul 2005.
• Baykal, Bekir Sıtkı, "Edirne'nin Uğramış Olduğu İstilâlar", Edirne (Edirne'nin 600. Fethi Yıldönümü Armağan Kitabı), Ankara 1933, s. 179-195.
• Çağan, Nazmi, "Balkan Harbinde Edirne", Edirne (Edirne'nin 600. Fethi Yıldönümü Armağan Kitabı), Ankara 1993, s. 197-213.
• Dağdevirenzâde M Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, (çev. Ratip Kazancıgil-Nilüfer Gökçe), Edirne 2005.
• Geşov, İ. E., Balkanskiy Soyuz, Petrograd 1915.
• Hafız Rakım Ertür'ün Anılarından Balkan Savaşı'nda Edirne Savunması Günleri, (haz. Ratip Kazancıgil), Kırklareli 1986.
• Hali, Richard C., Balkan Savaşları 1912-1913 L Dünya Savaşı'nın Provası, (çev. M. Tanju Akad), İstanbul 2003.
• Ilgar, Ihsan, "Balkanlılar'a Neden Yenildik?", hayat Tarih Mecmuası, C. 2, S. 8, İstanbul 1972, s. 43-46.
• İlmen, Süreyya, Türkiye'de Tayyarecilik ve Balonculuk Tarihi, İstanbul 1947.
• İvanof, N., Balkan Harbi [1912-1913] 2. Ordunun Hare/artı, Edirne Kulesinin Muhasarası ve Kaleye Hücum, (çev. M. Murat), C. 1, İstanbul 1937.
• Kaçar, Mustafa, "Osmanlılar'da Havacılık", Osmanlı, C. 8, Ankara 1999, s. 698-701.
• Kansu, Yavuz, Sermet Şensöz, Yılmaz Öztuna, En Eski Çağlardan I. Dünya Savaşına Kadar Havacılık Tarihinde Türkler, C. I, Ankara 1971.
• Karabekir, Kazım, Edirne Hatıraları, (yay. haz. Ziver Öktem), İstanbul 2009.
• Kestelli, Raif Necdet, Osmanlı İmparatorluğu'nun .Batışı (Ufûl) Edirne Savurması, (yay. haz. Veliye Özdemir), İstanbul 2001.
• Kline, Stuart, Türk Havacılık Kronolojisi, İstanbul 2002.
• Lavrov, P. A., Balkanskiy Soyuz, Serbiya-Peterburg 1913.
• Mahmud Muhtar Paşa, 3. Kolordu ve 2. Doğu Ordusu'nun Muharebeleri Balkan Savaşı, İstanbul 2003.
• Nüzhet, Mehmet Ali, 1912 Balkan Harbi, (sade Sadettin Gömeç), Ankara 1987.
• Okar, Avni, Türkiye'de Tayyarecilik (1910-1924), İstanbul 2003.
• On Yıllık Savaş Org. İzzettin Çalışlar'ın Not Defterlerinden Balkan, Birinci Dünya ve İstiklal Savaşları, (haz. İzzeddin Çalişlar) İstanbul 2010.
• Orbay, Zafer, Türkiye'de Havacılık ve Uçak Yapımı, İstanbul 2009.
• Özçelik, Selahittin, Donanma-yı Osmanî Muavenet-i Milliye Cemiyeti, Ankara 2000.
• Şakul, Kahraman, "Osmanlı'da Balonlar ve Balonculuk, Gökten Çadır Düştü!", Toplumsal Tarih, C. 1.9, S. 11.7, İstanbul Eylül. 2003, s. 30-33.
• Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Balkan Harbi (1912-1913) Edirne Kalesi Etrafındaki Muharebeler, C. 2, Kıs. 3, Ankara 1993.
• Ünalp, Rezzan, "Hava Kuvvetlerinin Tarihi Gelişimi", Yedinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri (Sunulmayan Bildiriler), C. 2, Ankara 2001, s. 293-316.
• Yalçın, Durmuş, Yaşar Akbıyık, D. Ali Akbulut, Mustafa Balcıoğlu, Nuri Köstüklü, Azmi Süslü, Refik Turan, Cezmi Eraslan, M. Akif. Tural, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, C. 1, Ankara 2005.
• Yılmazer, Bülent, "Balkan Harbi'nde Hava Gücü, Askeri Havacılıkta Perdenin Açılışı", Dokuzuncu Askeri Tarih Semineri Bildirileri, C. 2, Ankara 2006, s. 229-253.
• Yiğitgüden, Ali Remzi, Balkan Savaşı'nda Edirne Kale Muharebeleri, (yay. haz. Z. Türkmen-B. Turan-A. Kaptan-Ö. Demireğen-T. Kılıç), C. 1-2, Ankara 2006.
• Yüzbaşı Naci, Balkan Harbinde Edirne Muhasarasına Ait Harb Ceridesi, İstanbul 1926.