Öz
19. yüzyılda uluslararası
ticaretin Karadeniz kıyılarında ve Anadolu'da önemli kentlerinden biri haline
gelen Trabzon, 20. yüzyılla birlikte ortaya çıkmaya başlayan siyasal rekabetin
etkisiyle eski önemini yitirmeye başlamıştır. Yüzyılın ilk yarısında uluslar
arası ticaretten uzaklaşmaya başlayan kentin hayatında, 1913 yılından itibaren
İttihat ve Terakki yönetiminin uygulamaya koyduğu "Milli İktisat"
düşüncesinden kaynaklanan uygulamaların izlerine rastlıyoruz.
Bu dönem içerisinde bir taraftan
uluslar arası ticaretin temsilcileri olan yabancılar ve onların
temsilciliklerinin şehri terki ortaya çıkarken, diğer yandan onlarla ilişkili
olan gayr-i Müslim nüfus siyasal gelişmelere bağlı olarak Anadolu şehirlerini
ve dolayısıyla da Trabzon’u terk etmeye başlamışlardı. İşte bu ortamda 19.
yüzyılın sonlarından itibaren yeşermeye başlayan Müslüman-Türk müteşebbis
sınıfı bu boşluğu doldurmaya çalışacaktır.
Özellikle Milli Mücadele ve
Cumhuriyetin ilk yıllarında, Trabzon'da yeni bir tüccar ve müteşebbis grubunun
ortaya çıktığı görülür. Bu yeni ticaret sınıfının oluşumunda 1913 "milli
iktisat" uygulamalarının etkisinin yanında 1923-1929 dönemi iktisadi
politikalarında etkisi bulunmaktadır. İki Savaş arası dönemde kentin iktisadi
sorunlarına yerel kaynaklar kullanılarak nasıl çareler aranıldığı üzerinde
durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aydemir, Şevket Süreyya, İnkılâp ve Kadro, Remzi Kitapevi, İstanbul 1986.
- Cumhuriyet’in 10 Yılında İktisat Meydanında Trabzon, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Şark Matbaası, Trabzon 1933.Odası, Şark Matbaası, Trabzon 1933.
- Çapa, Mesut-Rahmi Çiçek, Yirminci Yüzyıl Başlarında Trabzon’da Yaşam , Serander Yayınları, Trabzon 2004.
- İstikbal Gazetesi, 27 Teşrinievvel 1920 Trabzon
- İstikbal Gazetesi, 6 Haziran 1920 Trabzon
- İstikbal Gazetesi, 11 Nisan 1921 Trabzon
- İstikbal Gazetesi, 2 Mart 1924 Trabzon
- İstikbal Gazetesi, 9 Ağustos 1924 Trabzon
- Trabzon Karadeniz Bankası Limitet Şirketi Dördüncü Sene-i Hesabiye, İkbal Matbaası, Trabzon 1932.
- Kuyucak, Hazım Atıf, Para ve Banka, Maarif Vekâleti Siyasal Bilgiler Yayınları, Ankara 1942.
- Küçükuğurlu Mehmet, “Cumhuriyet Döneminde Milli Sermaye Örneği: Trabzon Elektrik Türk Anonim Şirketi” Karadeniz İncelemeleri Dergisi, Sayı: 3, Güz 2007, s. 91-116.
- Odabaşoğlu, Cumhur; Trabzon 1865-1933 Yılları Yaşantısı, İlk-san Matbaası, Ankara (tarihsiz).
- Öksüz, Hikmet-Usta Veysel-İnan, Kenan, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Tarihi 1884-1950. Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Yayınları, Trabzon 2009.
- Peker, Kemal, İşte İktisadi Trabzon ve Fındık 1939-1945, Yeşil Giresun Matbaası, Giresun (tarihsiz).
- Sencer Muammer, Türkiye’nin Mali Tutsaklığı, May Yayınları, İstanbul 1977.
- Tezel, Yahya Zekai, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1994.
- Toprak, Zafer, İttihat-Terakki ve Devletçilik, Tarih Vakfı Yurt Yayınları İstanbul 1995.
- ___________, Milli İktisat- Milli Burjuvazi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1995.
- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası 1929 Senesi Kongre Kararları, İkbal Matbaası, Trabzon (tarihsiz).
- Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası 1931 Senesi Mıntıka Kongresi Kararları, İstikbal Matbaası, Trabzon (tarihsiz).
- Turgay, Üner A., “Trabzon " Doğu Akdeniz Liman Kentleri(1800-1914), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1994.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Ocak 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Ekim 2010 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 1 Sayı: 01 |