Margaret Atwood’un Penelope Romanında Mit-Yıkımı ve Dişil Dil

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 20, 23 - 43, 14.07.2020

Özlem Özen , Sevilay Yavuz Çeşmeci

https://doi.org/10.33207/trkede.638370

Öz

1970’li yıllarda İkinci Dalga Fransız Feminizminin önde gelen isimleri Hélène Cixous, Luce Irigaray ve Julia Kristeva dil çözümlemesi, dişil dil ve dişil yazı yöntemleriyle fallus merkezli batı düşüncesini yapısöküme uğratmışlardır. Bu düşünürler, felsefi ve edebi metinlerde dişil seslerin ikinci plana atılmasını eleştirmek için dişil yazı ve dişil eleştiri pratiğini harekete geçirmişlerdir. Bu çalışmada, Margaret Atwood’un Odysseia Destanı’ndan yola çıkarak yeniden yazdığı Penelope mitinin Jacques Derrida’nın da fikirlerinden yararlanılarak dişil yazı okuması yapılacaktır. Derrida, fallus’un aşkın gösterilen olmasına ve dil hâkimiyetine différance (ayıram) ve deconstruction (yapısöküm) kavramları ile karşı çıkar. Geliştirdiği bu stratejilerle, ilkini ikincisi üzerinde üstün kılarak kendi “öteki”sini yaratmaya iten ikili karşıtlıkların yapısını bozarak, bu karşıtlıkların kaynağı olan “sözmerkezcilik” ve “fallus-merkezciliği” düşüncelerini kökten sarsmaya girişir. Bu doğrultuda, “öteki”nin dışlanmasına izin vermeyecek yeni bir dil yaratmayı hedefleyen Derrida, aynı zamanda kadının “özne” konumuna getirilmesiyle ilgili fikirleriyle de feminist kuram ve metodolojiyi beslemiştir. Post-yapısalcı feministler de Derrida ile benzer sorunsal üzerinde dururlar.
Hélène Cixous eril dil ile kuşatılmış batı felsefesini yerinden oynatacak bir dişil yazı pratiği geliştirmiştir. Bu yazı pratiği, erkek ve dişi karşıtlıklarının dil tarafından nasıl üretildiğini, kadının olumsuz ya da tamamlayıcı bir terim haline nasıl geldiğini sorgulamayı amaçlar. Cixous, kadınların, erkeklerin hegemonik sözcüklerle kurdukları dünyanın dışına çıkmak için kendilerini yazma mücadelesi vermelerini ister. Kadın, eril söylemin ötesine geçebilmek için kendi vücudunu ve cinselliğini anlatmalıdır. Çalışmanın amacı, Penelope romanını kadın/erkek, ben/öteki gibi ikili karşıtlıklar, cinsiyet meseleleri ve dişil yazı üzerinden yapısöküm okumasıyla incelemektir. Derrida’nın düşünceleriyle ortaya çıkan ve feminist düşünürler ile değişen ve dönüşen dişil yazının Atwood tarafından nasıl kusursuzca mit yıkımında kullanıldığının cevabı aranacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Hélène Cixous, Margaret Atwood, Penelope, Yapısöküm, Dişil Yazı

Deconstruction of Myth and Femınıne Writing in Margaret Atwood’s the Penelopiad Novel

Öz

In the 1970s Hélène Cixous, Luce Irigaray ve Julia Kristeva, the leading names of the Second Wave French Feminism, deconstructed the phallus-centered western thought with the methods of language analysis, feminine language and feminine writing. These philosophers, developed the practice of feminine writing and feminine critique to criticize the negligence of female voices in philosophical and literary texts. In this study, the Penelope myth, rewritten by Margaret Atwood from Odysseia, will be read by using the ideas of Jacques Derrida. Derrida opposes the phallus and language dominance by the concepts of différance and deconstruction. With these strategies, he attempted to shake the ideas of “logocentrism” and “phallocentrism” that are the sources of binary oppositions, pushing the former over the latter to create its own “other”. In this respect, Derrida, aiming to create a new language that will not allow the exclusion of the “other”, raised also feminist theory and methodology with his ideas about woman’s position as a subject. Post-structuralist feminists place the emphasis on a similar problem with Derrida.
Hélène Cixous developed a feminine writing practice that would deconstruct western philosophy surrounded by masculine language. This writing practice aims to question how male and female oppositions are produced by language and how woman become a negative or complementary term. Cixous desires that women should struggle to write themselves so that they can go out of the hegomonic world of men. In order to go beyond masculine discourse, a woman must write her own body and sexuality. The aim of the study is to analyze The Penelopiad novel by deconstructing dichotomies such as male/female, self/other, gender issues and feminine writing. It will be answered how Atwood used perfectly the deconstruction of myth in feminine writing that emerged from Derrida’s thoughts and changed and transformed with feminist thinkers.

Anahtar Kelimeler

Hélène Cixous, Margaret Atwood, Penelope, Deconstruction, Feminine Writing

Kaynakça

• Akgün, Buket, “The Penelopiad: Dislodging the Myth of Penelope as the Archetype of Faithful and Patient Wife”. 4th International IDEA “Studies in English” Conference Proceedings, Celal Bayar University, Manisa 2010, s. 36-42.
• Akgün, Buket, “Spinning a Thread of One’s Own from Homer to Atwood”, Brill’s Companion to Prequels, Sequels, and Retellings of Classical Epic, Ed. Robert Simms, Brill, Leiden; Boston, 2018, s. 206-223.
• Atwood, Margaret, The Penelopiad, Canongate Books, Edinburg, London, 2005.
• Atwood, Margaret, Penelope, Çev. Dilek Şendil, Alfa Yayınları, İstanbul, 2017.
• Barthes, Roland, The Pleasure of the Text, Çev. Richard Miller, Hill and Wang, New York, 1975.
• Cixous, Hélène, “The Laugh of the Medusa”. Signs, C. I, S. 4, 1976, s. 875-893.
• Cixous, Hélène, “Medusa’nın Kahkahası”, Çev. Senem Timuroğlu Bozkurt, Yeniyazı, S. 11, 2011, s. 151-153.
• Derrida, Jacques, Gramatoloji, Çev. İ. Birkan, Bilgesu Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• Grosz, Elizabeth, Sexual Subversions: Three French Feminists, Allen & Unwin, Sydney, 1989.
• Humm, Maggie, Feminist Edebiyat Eleştirisi, Düz. G. Bakay, Say Yayınları, İstanbul, 2002.
• Mutman, Mahmut - Yeğenoğlu, Meyda, “Sosyal Bilimlerde ve Toplumda Postmodernizm”, Birikim Dergisi, S. 33, 1992, s. 43-58.
• Ostriker, Alicia, Stealing the Language: The Emergence of Women’s Poetry in America, Women’s Press, 1987.
• Paglia, Camille, Cinsel Kimlikler, Çev. Fikriye Demirci, Epos Yayınevi, Ankara, 2014.
• Poovey, Mary, “Feminism and Deconstruction”, Feminist Studies, C. XIV, S. 1, 1998, s. 51-65.
• Rich, Adrienne, “When We Dead Awaken: Writing as Re-Vision”, College English, C. XXXIV, S. 1, 1972, s. 18-33.
• Sivri, Medine - Kuşca, Sibel, “Marguerita Yourcenar'ın ‘Ateşler’i ve Margaret Atwood’un ‘Penelopia’sında Mit Yıkımı ve Kadın-Erkek Dikotomisi”. Vth International Comparative Literature Conference in Turkey, Yerel Bağlamlar Küresel Yakınlıklar, Mersin Üniversitesi Yayınları, Mersin, 2014, s. 470-480.
• Showalter, Elaine, A Literature of Their Own: British Women Writers, Virago, London, 2012.
• Suzuki, Mihoko, “Rewriting the Odyssey in the Twenty-First Century: Mary Zimmerman’s Odyssey and Margaret Atwood’s Penelopiad”, College Literature, C. XXXIV, S. 2, 2007, s. 263-278.
• Yurttaş, Hatice, “Reading The Penelopiad through Irigaray: Rewriting Female Subjectivity”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. XXXIV, S. 1, 2017, s. 205-217.