An Examination on Ibnulemin Mahmut Kemal Inal’s Story Titled Yetîm-i Alîl

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 22, 95 - 109, 30.07.2021

İsmail Alperen Biçer

https://doi.org/10.33207/trkede.854927

Öz

Although Ibnulemin Mahmut Kemal Inal is known for his works in the genre of biography and monograph, he is a literary figure who has joined the literary world with poetry, wrote stories and novels, and worked in periodicals. However, his rightful reputation as a biographer and the attention he had earned have overshadowed many of his other works. The story titled Yetîm-i Alîl published in Resimli Gazete is one of these works. Drawing attention with the emphasis on the concepts of morality, compassion and hypocrisy, the subject of this story is the tragic situation of a child who lost his father and the search for help. There are similarities in terms of fiction, content, language and style between this literary text, which was established with the point of view of the first singular narrator, and the first examples of the story genre seen in the Tanzimat period. This study, in which text analysis method is used, aims to examine the story titled Yetîm-i Alîl in terms of structure, content, language and style features. In addition, this work includes the transcription of the story.

İbnülemin Mahmut Kemal İnal'ın Yetîm-i Alîl Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme

Öz

İbnülemin Mahmut Kemal İnal, her ne kadar biyografi ve monografi türünde kaleme aldığı eserlerle tanınsa da edebiyat âlemine şiirle intisap etmiş, hikâye ve roman denemeleri kaleme almış, süreli yayınlarda faaliyet göstermiş bir şahsiyettir. Ancak onun bir biyografi yazarı olarak elde ettiği haklı şöhret ve mazhar olduğu ilgi diğer pek çok eserinin gölgede kalmasına neden olmuştur. Resimli Gazete’de yayımlanan Yetîm-i Alîl başlıklı hikâye de bu eserlerinden biridir. Ahlak, merhamet ve riyakârlık kavramlarına yapılan vurguyla dikkat çeken bu hikâyenin konusu, babasını kaybeden bir çocuğun içinde bulunduğu acıklı durum ve yardım arayışıdır. Birinci tekil anlatıcının bakış açısıyla kurulan bu edebî metin ile hikâye türünün Tanzimat döneminde görülen ilk örnekleri arasında kurgu, içerik, dil ve üslup özellikleri bakımından benzerlikler söz konusudur. Metin tahlili yönteminin kullanıldığı bu çalışma, Yetîm-i Alîl başlıklı hikâyeyi yapı, içerik, dil ve üslup özellikleri bakımından incelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışma, hikâyenin yeni yazıya çevrilmiş hâlini de ihtiva etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İbnülemin Mahmut Kemal İnal, hikâye, Yetîm-i Alîl, inceleme, metin aktarma

Kaynakça

• AKÜN, Ömer Faruk (2000), “İbnülemin Mahmut Kemal İnal”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 21, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 249-262.
• ESEN, Nüket (2012), Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, İletişim, 3. Baskı, İstanbul.
• İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal, (1313, 19 Şubat – 1898, 3 Mart), “Yetîm-i Alîl”, Resimli Gazete (64), 764-765.
• ŞEKER, Şemsettin (2009), İbnülemin Mahmut Kemal İnal’ın Tarihî Romanı: Sabih, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• ŞEKER, Şemsettin (2012), “İbnülemin Mahmud Kemal İnal’ın Romanları Üzerine Bazı Dikkatler”, Türkiyat Mecmuası, 22/Bahar, 193-222.
• WELLEK, Rene-WARREN, Austin (2011), Edebiyat Teorisi, Çev. Ö. Faruk Huyugüzel, Dergâh, 1. Baskı, İstanbul.