Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Öğretiminde Karşılaştıkları Sorunlar ve Bunlara Getirdikleri Çözüm Önerileri

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 0 - 0, 18.01.2017

Mehmet Açıkalın Senem Gönenç

Öz

Bu araştırma ile amaçlanan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunları ve bu sorunlara getirdikleri çözüm önerilerini ortaya koyabilmektir. Temel nitel araştırma deseninin benimsendiği araştırmanın örneklemini 2013-2014 eğitim-öğretim yılında büyük bir ilimizdeki devlet okullarında görev yapan 15 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme, elde edilen verilerin analizinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre sosyal bilgiler öğretmenleri; öğrenci (derse hazırlıksız gelinmesi vd.), yönetim (gerekli öğretim materyallerinin temininin sağlanmaması vd.), sosyal bilgiler öğretim programı (haftalık ders saatinin yetersiz olması vd.), sosyal bilgiler ders ve çalışma kitabı ( ders ve çalışma kitaplarındaki soruların az sayıda ve niteliksiz olması vd.), veli (sosyal bilgiler dersinin diğer branşlara göre daha az önemsenmesi vd.), öğretmen (derse ilgiyi arttıracak etkinlikler yapılmaması, materyal kullanılmaması vd.) kaynaklı çeşitli sorunlar olduğunu belirterek bu sorunların nasıl çözümlenebileceğine ilişkin önerilerini dile getirmişlerdir.

Kaynakça

• Acar, R. (2003). Sosyal bilgiler dersi içeriğinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Ağır, Ö. (2003). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler dersinin öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Akdeniz, N. (2008). Altıncı sınıf sosyal bilgiler yeni ders programının uygulanmasında karşılaşılan güçlükler. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Akgül, N. İ. (2006). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde kullandıkları yöntemler ve karşılaşılan sorunlar (Niğde ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Akşit, İ. (2011). İlköğretimde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Denizli-Erzurum örneği). Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Alataş, F. (2008). İlköğretim programında 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretiminde karşılaşılan sorunlar. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Altun, A., S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin akademik başarısızlıklarına ilişkin veli, öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi. İlköğretim Online. 8(2), 567-586.
• Arslantaş, S. (2006). 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler ders program uygulamalarında karşılaşılan sorunların öğretmen görüşleri açısından incelenmesi (Malatya ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Atbaşı, C. (2007). İlköğretim II. kademe (6. ve 7. sınıfta) sosyal bilgiler dersinin öğretimi ve öğretiminde yaşanan güçlükler (Aksaray örneği). Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Ayten, P. (2006). İlköğretim okullarında sosyal bilgiler dersini yürüten 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çevik, E. (2009). İlköğretim II. kademe sosyal bilgiler dersi öğretmenlerinin yazılı sınav soruları ile seviye belirleme sınavı sorularının programa uygunluğunun incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Demirel, Ö. (2000). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem A.
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2008). The new social studies curriculum from the teachers’ point of view: A study in the Adana province of Turkey. Elementary Education Online, 7(2), 468-484.
• Erdem, E. ve Demirel, Ö. (2002). Program geliştirmede yapılandırmacılık yaklaşımı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 81-87.
• Işık, Y. (2001). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler programının sınıf ortamında öğretilmesinde karşılaşılan güçlüklerle ilgili uzman, müfettiş ve öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kılıç, A., Attila, R. ve Baykan, Ö. (2002). Sosyal bilgiler dersinin öğretiminde yaşanan güçlükler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 293(27), 27-36.
• Kuş, Z. ve Çelikkaya, T. (2010). Sosyal bilgiler öğretimi için sosyal bilgiler öğretmenlerinin beklentileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(7), 69-91.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2009). Sosyal bilgiler dersi 6. ve 7. sınıflar öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: Yazar. http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72. (Erişim Tarihi: 2014, 28 Mayıs).
• Ornstein, A. C. ve Hunkins, F. P. (1998). Curriculum: foundation, principles, and issues. Boston: Allyn and Bacon.
• Perkins, D. N. (1999). The many faces of constructivism. Educational Leadership, Nov., 6-11.
• Polat, F. (2006). İlköğretim 7. sınıf sosyal bilgiler öğretiminde öğretmenlerin kullandıkları yöntemler ve karşılaştıkları sorunlar (Afyonkarahisar örneği). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sığan, C. (1997). İlkokulda sosyal bilgiler dersinin etkililiğini azaltan faktörlerin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tahiroğlu, M. (2006). İlköğretim okulları ikinci kademesinde sosyal bilgiler dersi öğretmenlerinin, sosyal bilgiler dersi öğretiminde karşılaştıkları güçlükler. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Taşdemir, A. ve Kuş, Z. (2011). Yenilenen ilköğretim programı ile ilgili ulusal gazetelerde yayınlanan haberlerin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 155-177.
• Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2003) İlköğretim öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar. http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=142. (Erişim Tarihi: 2014, 28 Mayıs).
• Yazıcı, A. İ. (2001). İlköğretim okulları birinci ve ikinci kademe sosyal bilgiler öğretiminin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, K. (2009). Lisans düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: Öğretmen adaylarının görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3), 31-53.
• Yılmaz, K. (2010). Sosyal bilgiler eğitimindeki sorunlar ve çözüm önerileri: öğretim elemanlarının görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 839-867.
• Yılmaz, K. ve Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: Mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 157-177.