Kamu Kurumlarında Yapısal Güçlendirmenin Personelin Örgütsel Özdeşleşme ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 249 - 285, 31.03.2021

Hafize Seçtim Hüseyin Erkul

https://doi.org/10.31454/troyacademy.893738

Öz

Yapısal güçlendirme, personelin kararlara katılımını, iş birliğini teşvik eden, onlara geliştirme fırsatı, destek, kaynak ve bilgi paylaşımının sağlandığı ortam oluşturarak, bilişsel ve duyuşsal olarak güçlendirilmelerini amaçlayan bir yönetim tekniğidir. Araştırmanın konusunu kamu kurumlarında yapısal güçlendirmenin bireysel ve örgütsel etkileri oluşturmaktadır. Bu kapsamda kamu kurumlarında yapısal güçlendirmenin personelin örgütsel özdeşleşme ve yaşam doyumu üzerindeki etkileri incelenmiş; elde edilen verilerle hem alanyazına bu model vasıtasıyla katkı sağlanması hem de yönetsel kapasitenin geliştirilmesinde kamu yönetimlerine öneri sunulması amaçlanmıştır. Araştırma betimsel araştırma yöntemi kullanılarak yürütülmüş, araştırmanın verileri üniversite hastanelerinde görev yapan 538 sağlık personelinden anket tekniğiyle elde edilmiştir. Araştırmada korelasyon, regresyon analizleri gerçekleştirilmiş, araştırmanın hipotezleri yapısal eşitlik modellemesi ile test edilmiştir. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; yapısal güçlendirme ile örgütsel özdeşleşme ve yaşam doyumu arasında güçlü ilişkiler olduğu, yapısal güçlendirmenin personelin örgütsel özdeşleşme ve yaşam doyumunu olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. Yapısal güçlendirmenin bir yönetim tekniği olarak bireysel ve örgütsel başarı elde edilmesinde önemli bir araç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güçlendirme, Yapısal Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme, Yaşam Doyumu

Kaynakça

• Akçakaya, Murat (2010). Örgütlerde Uygulanan Personel Güçlendirme Yöntemleri: Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme. Karadeniz Araştırmaları, 25 (1), 145-174.
• Alkan, Durmuş Ali (2010). Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme Kavramı ve Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Almost, Joan, and Heather K. Spence Laschinger (2002). Workplace Empowerment, Collaborative Work Relationships, and Job Strain in Nurse Practitioners. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 14 (9), 408-420.
• Ashforth, Blake E.; Harrison, Spencer H.; Corley, Kevin G. (2008). Identification in Organizations: An Examination of Four Fundamental Questions. Journal of Management, 34(3), 325-374.
• Bandura, Albert (1977). Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change. Psychological Review 84(2), 191-215.
• Battal, Fetullah; Soyalın, Mesut (2020). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Psikolojik Güvenliğin Aracı Rolü. Journal of Graduate School of Social Sciences, 24(1), 161-173.
• Bernarto, Innocentius, Bachtiar, Diana; Sudibjo, Niko; Suryawan, Ian Nurpatria; Purwanto, Agus; Asbari, Masduki (2020). Effect of Transformational Leadership, Perceived Organizational Support, Job Satisfaction toward Life Satisfaction: Evidences from Indonesian Teachers. International Journal of Advanced Science and Technology, 29(3), 5495-5503.
• Bolat, Tamer; Seymen, Oya A.; Bolat, Oya İ.; Erdem, Barış (2008). Yönetim ve Organizasyon, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Carless, Sally A. (2004). Does Psychological Empowerment Mediate the Relationship between Psychological Climate and Job Satisfaction?. Journal of Business and Psychology, 18(4), 405-425.
• Chen, S. Y., Wu, W. C., Chang, C. S., Lin, C. T., Kung, J. Y., Weng, H. C., Lee, S. I. (2015). Organizational Justice, Trust, and Identification and Their Effects on Organizational Commitment in Hospital Nursing Staff. BMC Health Services Research, 15(1), 363.
• Cheney, George; Tompkins, Phillip K. (1987). Coming to Terms with Organizational Identification and Commitment. Central States Speech Journal, 38(1), 1-15.
• Çelik, Vasfiye (2013). Avrupa Birliği’ne Uyum Çerçevesinde Performans Yönetiminin Türk Kamu Yönetiminde Uygulanabilirliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Conger, Jay A.; Kanungo, Rabindra N. (1988). The Empowerment Process: Integrating Theory and Practice. Academy of Management Review, 13(3), 471-482.
• Çuhadar, M. Turan (2005). Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 1-21.
• Dağlı, Abidin; Baysal, Nigah (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 15(59), 1250-1262.
• De Almeida, Helena; Orgambídez, Alejandro (2019). Workplace Empowerment and Job Satisfaction in Portuguese Nurses: An Explicative Model. The Health Care Manager, 38(3), 220-227.
• De Cicco, Julie; Laschinger, Heather; Kerr, Michael (2006). Perceptions of Empowerment and Respect: Effect on Nurses' Organizational Commitment in Nursing Homes. Journal of Gerontological Nursing, 32(5), 49-56.
• Demircioğlu, Mehmet Akif (2018). The Effects of Empowerment Practices on Perceived Barriers to Innovation: Evidence from Public Organizations, International Journal of Public Administration, 41(15), 1302-1313.
• Diener, Ed (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575.
• Doğan, Selen; Şahin, Faruk (2015). Kendi Kendine Liderlik Stratejilerinin Yaşam Doyumu Üzerine Etkileri. (Ed. Selen Doğan) Yaşam Doyumu. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Erbay, Elif Ö.; Turgut, Tülay (2015). Yapısal Güçlendirme ve Örgütle Özdeşleşme Arasındaki İlişkide Psikolojik Güçlenmenin Ara Değişken Etkisi. Marmara University Journal of Economic and Administrative Sciences, 37(2), 261-284.
• Erkul, Hüseyin; Kanten, Pelin; Gümüştekin, Gülten (2018). The Effects of Structural Empowerment on Corporate Reputation and Organizational Identification. Acta Academica Karviniensia, 3(1), 27-41.
• Fernandez, Sergio; Tima Moldogaziev (2011). Empowering Public Sector Employees to Improve Performance: Does It Work? The American Review of Public Administration, 41(1), 23-47.
• Fernandez, Sergio; Moldogaziev, Tima (2013a). Using Employee Empowerment to Encourage Innovative Behavior in the Public Sector. Journal of Public Administration Research and Theory, 23(1), 155-187.
• Fernandez, Sergio; Moldogaziev, Tima (2013b). Employee Empowerment, Employee Attitudes, and Performance: Testing a Causal Model. Public Administration Review, 73(3), 490-506.
• Fernandez, Sergio; Moldogaziev, Tima (2015). Employee Empowerment and Job Satisfaction in the US Federal Bureaucracy: A Self-Determination Theory Perspective. The American Review of Public Administration, 45(4), 375-401.
• Foy, Tommy; Dwyer, Rocky J.; Nafarrete, Roy; Hammoud, Mohamad S.S.; Rockett, Pat (2019). Managing Job Performance, Social Support and Work-Life Conflict to Reduce Workplace Stress, International Journal of Productivity and Performance Management, 68(6), 1018-1041.
• Greco, Paula; Spence Laschinger, Heather K.; Wong, Carol (2006). Leader Empowering Behaviours, Staff Nurse Empowerment and Work Engagement/Burnout. Nursing Leadership, 19(4), 41-56.
• Hackman, Richard; Oldham, Greg R. (1976). Development of the Job Diagnostic Survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170.
• İşcan, Ömer Faruk (2006). Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Bireysel Farklılıkların Rolü. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 11(6), 160-177.
• Jaffery, Hina; Farooq, Hassan (2015). The Impact of Structural Empowerment on Organizational Citizenship Behavior-Organization and Job Performance: A Mediating Role of Burnout. Journal of Management Sciences, 2(2), 273-288.
• Johnson, William L.; Johnson, Annabel M.; Heimberg, Felix (1999). A Primary-and Second-Order Component Analysıs of the Organızatıonal Identıfıcatıon Questıonnaıre. Educational and Psychological Measurement, 59(1), 159-170.
• Kanten, Pelin (2012). İşgörenlerde İşe Adanmanın ve Proaktif Davranışların Oluşumunda Örgütsel Güven ile Örgütsel Özdeşleşmenin Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi, SDÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Kanter, Rosabeth M. (1977). Men and Women of the Corporation. New York: Basic Books.
• Kerse, Gökhan; Karabey, Canan Nur (2017). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisi: Örgütsel Sinizmin Aracı Rolü. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(4), 375-398.
• Kimura, Takuma (2011). Empowerment, PO Fit, and Work Engagement: A Mediated Moderation Model. European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 38(2), 44-58.
• Kuzulu, Ece; Kurtuldu, Selver; Vural Özkan, Gülşah (2013). İş Yaşam Dengesi ile Yaşam Doyumu İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Sakarya İktisat Dergisi2(1), 88-127 . Lautizi, Marina;Laschinger, Heather K.. S.; Ravazzolo, Sandra (2009). Workplace Empowerment, Job Satisfaction and Job Stress among Italian Mental Health Nurses: An Exploratory Study. Journal of Nursing Management, 17(4), 446-452.
• Lyubomirsky, Sonja; Sheldon, Kennon M.; Schkade, David (2005). Pursuing Happiness: The Architecture of Sustainable Change. Review of General Psychology, 9(2), 111-131.
• Laschinger, Heather K. S. (1996). A Theoretical Approach to Studying Work Empowerment in Nursing: A Review of Studies Testing Kanter's Theory of Structural Power in Organizations. Nursing Administration Quarterly, 20(2), 25-41.
• Laschinger, Heather K. S.; Finegan, Joan; Shamian, Judith; Wilk, Piotr (2001). Impact of Structural and Psychological Empowerment on Job Strain in Nursing Work Settings: Expanding Kanter’s Model. Journal of Nursing Administration, 31(5), 260-272.
• Laschinger, Heather K. S.; Finegan, Joan; Shamian, Judith; Wilk, Piotr (2003). Workplace Empowerment as a Predictor of Nurse Burnout in Restructured Healthcare Settings. Healthcare Quarterly, 6(4), 2-11.
• Laschinger, Heather K. S.; Finegan, Julia; Shamian, J.; Wilk, Piotr. (2004). A Longitudinal Analysis of the Impact of Workplace Empowerment on Work Satisfaction. Journal of Organizational Behavior, 25(4), 527-545.
• Laschinger, Heather K.; Finegan, Julia (2005). Empowering Nurses for Work Engagement and Health in Hospital Settings. The Journal of Nursing Administration, 35(1), 439-449.
• Laschinger, Heather K. S.; Finegan, Julia; Wilk, Piotr. (2009). Context Matters: The Impact of Unit Leadership and Empowerment on Nurses' Organizational Commitment. Journal ofNursing Administration, 39(5), 228-235.
• Mael, Fred; Ashforth, Blake E. (1992). Alumni and their Alma Mater: A Partial Test of the Reformulated Model of Organizational Identification. Journal of Organizational Behaviour, 13(1), 103-123.
• Meng, Bo; Han, Heesup (2014). The Effects of Empowerment on Employee Psychological Outcomes in Upscale Hotels. Journal of Hospitality Marketing & Management, 23(2), 218-237.
• Meng, Lina; Liu, Yanhui; Liu, Hongwei; Hu, Yu; Yang, Jipeng; Liu, Jingying (2015). Relationships among Structural Empowerment, Psychological Empowerment, Intent to Stay and Burnout in Nursing Field in Mainland China-Based on a Cross‐Sectional Questionnaire Research. International Journal of Nursing Practice, 21(3), 303-312.
• Meng, Lina; Jin, Yi; Guo, Jiajia (2016). Mediating and/or Moderating Roles of Psychological Empowerment. Applied Nursing Research,30(1), 104-110.
• O’Brien, Janice L. (2011). Relationships among Structural Empowerment, Psychological Empowerment, and Burnout in Registered Staff Nurses Working in Outpatient Dialysis Centers. Nephrology Nursing Journal, 38(6), 475-481.
• Özarallı, Nurdan (2017). İşe Tutkunluğun, Yapısal Güçlendirme, Örgütsel Özdeşleşme ve Hedeflerin İçselleştirilmesi Yoluyla Geliştirilmesi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(4), 1258-1273.
• Özer, Mehmet Akif (2019). Yeni Kamu Yönetimi, Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özgözgü, Serdal (2016). Kurumsal İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi. Kastamonu Education Journal, 25(2).581-596.
• Öztürk, Hülya (2010). Yoğun Bakımlarda Çalışan Hemşirelerin Güçlendirme Algısı ve Ortamı Güçlendirme Açısından Değerlendirmeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Polat, Mustafa; Meydan, Cem H. (2010). Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Proctor, Carmel L.; Linley, P. Alex; Maltby, John (2009). Youth Life Satisfaction: A Review of the Literature. Journal of Happiness Studies, 10(5), 583-630.
• Quinn, Robert E.; Spreitzer, Gretchen M. (1997). The Road to Empowerment: Seven Questions Every Leader Should Consider. Organizational Dynamics, 26(2), 37-49.
• Seçtim, Hafize (2019). Sağlıkta Dönüşüm Programı Üzerine Bir Değerlendirme. Management and Political Sciences Review,1(1), 117-133.
• Seligman, Martin E. P. (2007). Gerçek Mutluluk Kalıcı Doyum Potansiyelinizi Geliştirmek İçin Yeni Olumlu Psikolojinin Kullanılması, Ankara: HYB.
• Spreitzer, Gretchen M. (1995). Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, and Validation, Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
• Spreitzer, Gretchen M. (1996). Social Structural Characteristics of Psychological Empowerment. Academy of Management Journal, 39(2), 483-504.
• Sürgevil, Olca; Tolay, Ebru; Topoyan, Mert (2013). Yapısal Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizleri. Journal of Yasar University, 8(31), 5371-5391.
• Şimşek, Eylem; Aktaş, Hakkı (2014). Örgütsel Sessizlik ile Kişilik ve Yaşam Doyumu Etkileşimi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma. Anadolu University Journal of Social Sciences, 14(2), 121-136.
• Thomas, Kenneth; Velthouse, Betty (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation. Academy Management Review, 15(4), 666-681.
• Tolay, Ebru; Sürgevil, Olca; Topoyan, Mert (2012). Akademik Çalışma Ortamında Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Bağlılık ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri. Ege Akademik Bakış, 12(4), 449-465.
• Tompkins, Phillip K.; Cheney, George. (1985). Communication and Unobtrusive Control in Contemporary Organizations. Organizational Communication: Traditional Themes and New Directions, 13(1), 179-210.
• Tüzün, İpek K.; Çağlar, İrfan (2008). Örgütsel Özdeşleşme Kavramı ve İletişim Etkinliği İlişkisi. Journal of Yaşar University, 3(9), 1011-1027.
• Uppal, Muhammad Amaad; Ali, Samnan; Gulliver, Stephen R. (2018). Factors Determining E‐learning Service Quality. British Journal of Educational Technology, 49(3), 412-426.
• Wallach, Vicki A.; Mueller, Charles W. (2006). Job Characteristics and Organizational Predictors of Psychological Empowerment among Paraprofessionals within Human Service Organizations: An Exploratory Study. Administration in Social Work, 30(1), 95-115.
• Yanar, Başak (2005). The Moderating Effects of Idiocentrism and Allocentrism, Management Power Styles and Valence of Self Goals on the Relationship between Organizational Identification and Conflict Handling Styles. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zencirkıran, Memet; Keser, Aşkın (2018). Örgütsel Davranış. Bursa: Dora Basım Yayın.