Kırsal Mahalle: Büyükşehirlerde Tekrar Köye Dönüş mü?

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 16, 31.03.2022

Özalp Kılıç , Selçuk İpek

https://doi.org/10.31454/troyacademy.901752

Cited By: 7

Öz

6360 sayılı Kanun ile birlikte Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırı olarak belirlenmiş ve bu sınırlar içinde yer alan köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştür. Kırsal alanları yakından ilgilendiren bu düzenleme neticesinde yerel düzeyde merkeziyetçilik artmış ve köy halkının demokratik temsil gücü azalmış, belediyelerin sorumluluk alanları genişlemiş ve hizmet maliyetleri artmış, kentte yaşamanın gerektirdiği mali yükümlülükler köyler için de geçerli olmuş ve tarımsal üretim olumsuz yönde etkilenmiştir. 6360 sayılı Kanun’un kırsal alanlarda meydana getirdiği sorunlar, büyükşehirlerde mahallelerin kırsal ve kentsel olarak yapılandırılmasını zorunlu kılmıştır. Bu noktada 7254 sayılı Kanun ile birlikte büyükşehir sınırları içinde mahalleye dönüştürülen köylere kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan statüsü verilmesinin önü açılmıştır. Böylece kırsal niteliğini devam ettiren yerlere mali açıdan bazı ayrıcalıkların tanınması ve mevcut sorunların çözüme kavuşturulması hedeflenmiştir. Ancak kırsal mahalle düzenlemesinin de çeşitli aksak yönleri bulunmakta ve 6360 sayılı Kanun’un yol açmış olduğu pek çok soruna çözüm getirmemektedir.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Mahalle, Kırsal Yerleşik Alan, 6360 sayılı Kanun, Büyükşehir Belediyesi

Rural Neighborhood: Does it turn into the Village in Metropoles?

Öz

With the Law No. 6360, the boundaries of metropolitan municipalities in Turkey were determined as provincial administrative boundary and the villages in the boundaries of metropolitan municipalities were transformed into neighborhood by removing their legal personalities. As a result of this regulation, centralization in local level has increased and the democratic representation power of the village people has decreased, the responsibility areas of municipalities have expanded and the service costs have increased, the fiscal liabilities required to live in the city have been valid for the villages and agricultural production has been adversely affected. The problems caused by the Law No. 6360 in rural areas have made it compulsory to restructure the neighborhoods as rural and urban in metropolitan cities. At this point, with the Law No. 7254, the way has been paved to give the status of rural neighborhood or rural settlement area to villages, transformed into neighborhood within the boundaries of the metropoles. Thus, it is aimed to give some fiscal privileges to the places maintaining their rural nature and to solve the existing problems. However, the rural neighborhood regulation also has various shortcomings and it does not provide solutions to many problems caused by the Law No. 6360.

Anahtar Kelimeler

Rural Neighborhood, Rural Settled Area, Law No. 6360, Metropolitan Municipality

Kaynakça

• Anayasa Mahkemesi. (tarih yok). 02 2021 tarihinde Kararlar Bilgi Bankası: https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Dosyalar/Kararlar/KararPDF/2013-100-nrm.pdf adresinden alındı.
• Çetinkaya, Ö. (2020). Mahalli İdareler Maliyesi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2021). Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği. 04 2021 tarihinde Resmi Gazete: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210415-2.htm adresinden alındı.
• Dik, E. (2014). 6360 Sayılı Kanun Bağlamında Köylerin Mahalleye Çevrilmesi Sorunu. Mülkiye Dergisi, 38(1), 75-102.
• Erat, V. (2016). Mahalli İdare Birimi Olarak Köyler ve 6360 Sayılı Yasanın Etkileri. Bitlis Eren Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Akademik İzdüşüm Dergisi, 1(1), 87-98.
• Geray, C. (1975). Türkiye'de Kırsal Yerleşme Düzeni ve Köy Kent Yaklaşımı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 30(1), 45-66. doi:10.1501/SBFder_0000000919
• Gökyurt, F.; Kındap, A. ve Sarı, V. İ. (2015). Türkiye için Yeni Bir Şehir Tanımı Gerekli mi? Çağdaş Yerel Yönetimler, 24(1), 1-32.
• Gözler, K. (2013). 6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel Ödareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyesi Hâline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun mudur? Legal Hukuk Dergisi, 11(122), 37-82.
• Günal, A.; Avtur, S. ve Dernek, K. (2014). 6360 Sayılı Yasanın Yerelleşme Bağlamında Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 55-70.
• Kalkınma Bakanlığı. (2018a). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023): Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı.
• Kalkınma Bakanlığı. (2018b). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023): Yerel Yönetimler ve Hizmet Kalitesi Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı.
• Karaarslan, M. (2012). Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 Sayılı Kanun Üzerine Bir Değerlendirme. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17-18(26-27-28-29), 123-162.
• Keleş, A. (2021). Kırsal Mahalle ve Kırsal Yerleşik Alan Yönetmeliği. 05 2021 tarihinde Türkiye Belediyeler Birliği Belediye Akademisi: https://www.youtube.com/watch?v=KXcQWK5dKuU adresinden alındı.
• Nadaroğlu, H. (1998). Mahalli İdareler. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Öner, Ş. ve Şahnagil, S. (2020). 6360 Sayılı Kanunun Yönetsel Sonuçlarına Büyükşehir Belediye Meclis Üyelerinin Yaklaşımları: Balıkesir Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 648-664. doi:10.25287/ohuiibf.702314
• Öz, E. ve Yolcu, M. (2011). Büyükşehir Belediyesi Kurulan İllerde Vergisel Yönden Ortaya Çıkan Değişiklikler. Yaklaşım Dergisi, 1-8.
• Sarı, Ö. (2019). Effect of The Law No. 6360 Related To Local Governments On Rural Areas. Kesit Akademi Dergisi, 5(21), 316-324.
• TBMM. (2012). Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı. 02 2021 tarihinde Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı: https://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-0690.pdf adresinden alındı.
• TBMM. (2020). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (2/3113) ile Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu. 02 2021 tarihinde Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı: https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem27/yil01/ss228.pdf adresinden alındı.
• T.C. Resmî Gazete. (tarih yok). 02 2020 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/ adresinden alındı.
• Tekçe, Y. ve Genç, F. N. (2019). 6360 Sayılı Kanunun Tüzel Kişiliği Kaldırılan Köylere/Yeni Mahallelere Etkisi: Aydın Örneği. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 20(44), 1-16.
• Tuncer, B. ve Bakırcı, M. (2020). 6360 Sayılı Büyükşehir Yasasının Türkiye’nin Kırsal Yerleşim Düzenine Mevcut ve Muhtemel Etkileri: Konya Örneği. Türk Coğrafya Dergisi(74), 75-85. doi:10.17211/tcd.678626
• Yıldırım, A. E. (2021). Kırsal Mahalle Hakkında Merak Edilen Sorular ve Yanıtları. 05 2021 tarihinde Dünya Gazetesi: https://www.dunya.com/kose-yazisi/kirsal-mahalle-hakkinda-merak-edilen-sorular-ve-yanitlari/611910 adresinden alındı.
• Yıldırım, U.; Gül, Z. ve Akın, S. (2015). İl Mülki Sınırı Büyükşehir Belediye Modelinin Getirdiği Yenilikler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 205-229.