Theodor W. Adorno’nun Perspektifinden Popüler Türk Müziğinde Standartlaşma Sorunsalı

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 188 - 208, 07.06.2016

Michael (mihalis) Kuyucu

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de üretilen popüler müzik ürünlerinde yaşanan standartlaşma ve kalitesizleşmeye Theodor W. Adorno’nun popüler müzik eleştirisi perspektifinden bir vurgu yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde Frankurt Okulu teorisyenlerinden Theodor W. Adorno’nun kültür endüstrisine ve onun bir parçası olan popüler müziğe yönelik eleştirileriyle ilgili kavramsal bir araştırma yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde Ritzer’in standartlaşma ve McDonaldlaşma ile popüler müzik endüstrisi arasındaki ilişkiye referans yapılmıştır. Araştırmanın uygulama bölümünde Türkiye’de üretilen popüler müzik ürünleriyle ilgili bir içerik analizi yapılmıştır. Popüler Türk müzik pazarında 27 Temmuz – 02 Ağustos 2015 tarihlerinde Türkiye’nin en çok dinlenen radyo kanallarında yayınlanan on şarkının şarkı sözleriyle ilgili bir içerik analizi yapılmış ve şarkı sözlerindeki ‘ana tema’da yaşanan standardizasyon konusuna dikkat çekilmiştir. Çalışmanın sonucunda Türkiye’de üretilen ve geniş kitleler tarafından tüketilen müziklerin standart ana tema ve ritimlerde kurgulanmış birer ürün olarak pazara sunulduğu ve müzik endüstrisini McDonaldlaştırarak hızlı ve seri tüketime teşvik ettiği konusuna dikkat çekilmiştir. Ayrıca popüler müzikte yaşanan bu standartlaşmanın endüstriyel, sosyal ve toplumsal zararlarına yönelik saptamalarda bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Müzik, Popüler Müzik ve Kültür, Theodor W. Adorno, Türkiye’de Popüler Müzik

The Problematic of The Standardization in Turkish Popular Music From the View of Theodor W. Adorno

Öz

In the present study, the standardization and reduction in the quality of the popular music produced in Turkey were empha-sized from the perspective of Theodor W. Adorno’s popular music criticize. In the first part of the study, a conceptual study was conducted in connection with the critics of Theodor W. Adorno, one of the theoreticians in Frankfurt School, addressed at the culture industry and the popular music that is a part of it. In the second part of the study, the relationship suggested by Ritzer between the standardization and McDonaldization and popular music has been studied. In the research part of the study, popular music works produced in Turkey were studied and analyzed. A content analysis was conducted on the lyrics of the top ten songs that were on air in the radio stations between the dates of July 27th and August 2th 2015, and the standardization experienced in the “main theme” of lyrics was underlined. In the conclusion of the study, it was emphasized that music works produced in Turkey and consumed by large masses are put into the market as products that are based on standard main themes and rhythms and the music industry encourage quick and serial consumption through McDonaldization. In addition, a determination were made in connection with the industrial-social and common risks of this standardization in music

Anahtar Kelimeler

Music, Music and Popular Culture, Theodor W. Adorno, Turkish Popular Music

Kaynakça

• Adorno, T. & M. Horkheimer. (1977). “The culture industry: Enlightenment as mass deception”, Mass Communication and Society. (ed. J. Curran, M. Gurevitch). Londra: Critical Es- says on Consumer Culture, Westport,CT: Praeger.
• Arseven, A. D. (2001). Alan Araştırma Yöntemi: İlkeler, Teknikler, Örnekler. Ankara: Gündüz Eğitim Yayıncılık.
• Aygül, H. H. (2008). Türk Modernleşme Sürecinde Dil Olgusunun Sosyolojik Analizi. (Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi S.B.E.
• Gendron, B. (1986). “Adorno meets the Cadillacs”, Studies in Entertainmant: Critical Approac- hes to Mass Culture içinde, (Ed. T. Modleski). Bloomington: Indiana University Press.
• Goodwin, A. (1992). “Rationalization and democratizatio in the new technologies of popular music”, Popular Music and Communication içinde. (Ed. J. Lull). 2. Baskı. Newbury Park, CA: Sage.
• Held, D. (1980). “Introduction to critical theory: Horkheimer to Habernas”. Londra: Hutchinson.
• Kalay, A. (2007). “Tüketim kültürü içerisinde müziğin görselleştirilmesi: Klipler”, İstanbul Üniver- sitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi. 30, 79-96
• Kırcaali, G.–İftar (1999). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. (Ed. Ali Atıf Bir). Anadolu Üni- veristesi Yayınları No: 1081. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Martindale, D. & J. Reidel. (1958). “Introduction: Max Weber's Sociology of music”, M. Weber, The Rational and Social Foundations of music içinde, Cardondale: Southern Illionis University Press.
• Ritzer, G. (1993). The McDonaldization of Society: An Investigation into the Changing character of Contemporary social life, Thousand Oaks. Kanada: Pine Forge Press.
• Ritzer, G. (2002). “Somethoughts on the future of McDonaldization”, McDonaldization: The Reader, Thousand Oaks içinde. (Ed. G. Ritzer). Kanada: Pine Forge Press.
• Weber, M. (1958). The Rational and Social Foundations of Music. Carbondale: Southern Illions University Press.
• Yıldırım, A. & H. Şimşek. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 5. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• http://www.telifmetre.com/default.aspx, Erişim Tarihi: 05.08.2015.