Omission and Co-Perpetration

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 62 - 86, 25.02.2024

Özge Bozkurt

Öz

Omission, one of the most debated subjects in criminal law, becomes an act to which this branch of law can attribute value only in the presence of a norm. In cases where such a norm is violated through omission, the distinction between perpetration and complicity becomes an issue. Different opinions have been put forward regarding whether it is possible and necessary to distinguish between perpetration and complicity in offenses of omission. Those who consider it possible vary in their criteria for making this distinction. When examining the theories developed on this subject, it is concluded that the omissive person should be held responsible as the perpetrator in the concrete case. At this point, it becomes necessary to determine the type of this perpetrator. One of the questions to be answered is whether omission and co-perpetration can coexist. The answer to this question will need to take into account the structural characteristics of the act of omission. In fact, the legal obligation to act or prevent the result necessary for omission to become a subject of criminal law originates from a norm of command. In cases where violations of command and prohibition norms occur together on the same subject, the question of whether the violators of these norms can be held responsible as co-perpetrators becomes important. On the other hand, in cases where more than one person is omissive in violation of the obligation, the question of whether a co-perpetrator relationship is possible among these persons needs to be answered.

Anahtar Kelimeler

omission, accomplicity, perpetration, co-perpetration, complicity

İhmal ve Müşterek Faillik

Öz

Ceza hukukunun üzerinde en çok tartışılan konularından biri olan ihmal, ancak bir normun varlığı halinde bu hukuk dalının kendisine değer atfedebileceği bir hareket haline gelmektedir. Böyle bir normun hareketsiz kalınarak ihlal edildiği durumlarda öncelikle faillik ve şeriklik ayrımı bir mesele olarak karşımıza çıkmaktadır. Esasen ihmali suçlarda faillik ve şeriklik ayrımının mümkün ve gerekli olup olmadığı konusunda da farklı görüşler ileri sürülmüş olup bunu mümkün görenlerin ayrımın hangi kriterler ile yapılabileceği konusundaki görüşleri çeşitlilik arz etmektedir. Bu konuda geliştirilen teoriler etrafında bir inceleme yapılıp da ihmalde bulunanın somut olayda fail olarak sorumlu tutulması gerektiği sonucuna ulaşıldığında bu failliğin türünü de belirleme gereği doğacaktır. Bu noktada yanıtlanması gereken sorulardan biri, çalışma konumuz olan, ihmal ile müşterek failliğin bir arada bulunup bulunamayacağıdır. İhmali hareketin yapısal özelliklerinin bu soruya verilecek yanıtta dikkate alınması gerekecektir. Nitekim ihmalin ceza hukukunun konusu haline gelebilmesi için gereken harekete geçmek veya neticeyi önlemek yönündeki hukuki yükümlülüğün kaynağı bir emir normudur. Emir ve yasak normlarına ilişkin ihlallerin aynı konu üzerinde birlikte gerçekleştiği durumlarda bu normları ihlal edenlerin müşterek fail olarak sorumlu tutulup tutulamayacakları önemli bir soruyu oluşturmaktadır. Öte yandan birden çok kişinin yükümlülüğe aykırı olarak ihmalde bulunduğu durumlarda bu kişiler arasında bir müşterek faillik ilişkisinin mümkün olup olmadığı yanıtlanması gereken diğer bir sorudur.

Anahtar Kelimeler

ihmal, iştirak, faillik, müşterek faillik, şeriklik

Kaynakça

• Akbulut B, ‘Bağlılık Kuralı’ (2010) XIV (1) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 167-214.
• Artuk ME, Gökcen A, Alşahin ME ve Çakır K, Ceza Hukuku Genel Hükümler (16. Baskı, Adalet Yayınevi 2022).
• Ayverdi İ, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, C 2 (Kubbealtı Neşriyatı 2005).
• Bahaettin M, Yeni Türkçe Lügat (Abdulkadir Hayber ed, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları 2004).
• Balcı M, ‘İcrai Suça İhmali Hareketle İştirakte Fail-Şerik Ayrımı’ (2021) 14 (4) Suç ve Ceza 837-884.
• Busse KH, Täterschaft Und Teilnahme Bei Unterlassungsdelikten (1974).
• Çağbayır Y, Ötüken Türkçe Sözlük, C 2 (Ötüken Neşriyat 2007).
• Çakır K, Suça İştirakte Müşterek Faillik (Adalet Yayınevi 2022).
• ‘Cambridge Dictionary’ <https://dictionary.cambridge.org> accessed 9 November 2022. Çelen Ö, ‘Bir İştirak Şekli Olarak Yardım Etme (Asli Fail Yardım Eden Ayrımı)’ (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi 2015). Centel N, Zafer H ve Çakmut Ö, Türk Ceza Hukukuna Giriş (10. Bası, Beta 2017).
• Çiçek M, ‘Türk ve Alman Ceza Hukukunda Yan Yana Faillik’ (2022) 26 (2) EBYÜ-HFD 561-596.
• Dursun S, Disiplinlerarası Bir Yaklaşımla Ceza Hukukunda Hareket Kavram ve Terimi: Almanca ve İngilizce Literatürle Karşılaştırmalı (Seçkin Yayınevi 2021).
• Erbaş R, Türk Ceza Kanunu’nda Görünüşte İhmali Suçlarda Garantörlük (On İki Levha Yayıncılık 2019).
• Eroğlu T, ‘Suça İştirakin Bir Türü Olarak Şeriklik’ (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi 2022).
• Feng S-Y, Grund und Grenzen der strafbaren Beteiligung durch Unterlassen (Duncker&Humblot 2023).
• Gaede K, ‘Begehen durch Unterlassen’ in Urs Kindhäuser and others (edr), Nomos Kommentar Strafgesetzbuch (6. Auflage, Nomos Verlagsgesellschaft 2023), § 13.
• Gökcen A ve Balcı M, ‘Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının İhmali Davranışla İşlenmesi (TCK m. 83, 88)’ (2012) 7 (18) CHD 7-30.
• Gropp W, Strafrecht Allgemeiner Teil (4. ergänzte und terminologisch überarbeitete Auflage, Springer-Verlag 2015).
• Haas V, ‘Die Beteiligung durch Unterlassen’ (2011) 5 ZIS 392-397.
• Hakeri H, Ceza Hukukunda Ihmal Kavramı ve İhmali Suçların Çeşitleri: İcra-İhmal Ayrımı-İhmali Suçların Unsurları (Seçkin Yayınevi 2003).
• Heinrich B, Ceza Hukuku Genel Kısım: Taksir-İhmali Suçlar-İştirak-İçtima-Hata-Alternatif Tipiklik, vol II (Yener Ünver ed, Adalet Yayınevi 2015).
• Herzberg RD, Die Unterlassung im Strafrecht und das Garantenprinzip (Walter de Gruyter 1972).
• Hilgendorf E and Valerius B, Alman Ceza Hukuku Genel Kısım (Salih Oktar çev, Yetkin Yayınları 2021).
• Hoffmann-Holland K, ‘Die Beteiligung des Garanten am Rechtsgutsangriff zur Abgrenzung von Täterschaft und Beihilfe durch Unterlassen’ (2006) 118 ZStW 620-638.
• İçel K, Özgenç İ, Sözüer A, Mahmutoğlu FS ve Ünver Y, İçel Suç Teorisi, 2. Kitap (1999).
• Jakobs G, Strafrecht Allgemeiner Teil: Die Grundlagen und die Zurechnungslehre Lehrbuch (Walter de Gruyter 1983).
• Jescheck HH und Weigend T, Lehrbuch des Strafrechts allgemeiner Teil (5. Auflage, Duncker&Humblot 1996).
• Joecks W und Scheinfeld J, ‘Täterschaft und Teilnahme’ in Volker Erb und Jürgen Schäfer (edr), Münchener Kommentar zum StGB, Band 1 (4. Auflage, Verlag CH Beck 2020), § 25.
• Kaufmann A, Die Dogmatik der Unterlassungsdelikte (Verlag Otto SchwartzCo 1959).
• Kaymaz S, ‘5237 Sayılı Türk Ceza Kanununa Göre İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Diğer Suç Ortaklarına Geçişi Sorunu’ (2012) XVI (2) Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 117-167.
• Keyman S, ‘Cürmi Fiilin Yapısal Unsuru Olarak Hareket’ (1988) 40 (1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 121-171.
• Kienapfel D, Strafrecht Allgemeiner Teil: Mit Einführungen in programmierter Form (3. neuarbeitete und erwiterte Auflage, Walter de Gruyter 1983).
• Koca M, ‘Suçun Özel Görünüş Şekillerine İlişkin Yargıtay İçtihatlarının Değerlendirilmesi’ (2015) 3 (2) CHKD 103-118.
• Koca M ve Üzülmez İ, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (15. Baskı, Seçkin Yayınevi 2022).
• Kreuzberg B, Täterschaft und Teilnahme als Handlungsunrechtstypen: Zugleich ein Beitrag zur allgemeinen Verhaltensnormlehre (Duncker&Humblot 2019).
• Kühl K, ‘Täterschaft Und Teilnahme’ (2014) JA 668-674.
• Mahmutoğlu FS, ‘Kusurluluk Prensibi Açısından Azmettirenin Ceza Sorumluluğu’ (2005) LXIII (1-2) İÜHFM 57-112.
• Maiwald M, ‘“Handeln und Unterlassen- Handeln für einen Anderen”, “İcrai ve İhmali Davranış- Bir Başkası İçin Hareket Etmek”’ in Cumhur Şahin (çev), Türk Ceza Kanunu Tasarısı İçin Müzakereler (Selçuk Üniversitesi 1998), 159-174.
• Meyer H, Lehrbuch des deutschen Strafrechts (Philipp Allfed ed, sechste völlig umgearbeitete Auflage, A Deichert’sche Verlagsbuchhandlung Nachf 1907).
• Mezger E und Blei H, Strafrecht I Allgemeiner Teil (15. neuarbeitete Auflage, CH Beck’sche Verlagsbuchhandlung 1973).
• Mosenheuer A, Unterlassen und Beteiligung: Zur Abgrenzung von Täterschaft und Teilnahme bei Unterlassungsdelikten (Duncker&Humblot 2009).
• Otto H, Grundkurs Strafrecht: Allgemeine Strafrechtslehre (2. neuarbeitete Auflage, Walter de Gruyter 1982).
• Özbek VÖ, Doğan K ve Bacaksız P, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler (13. Baskı, Seçkin Yayınevi 2022).
• Özgenç İ, ‘Failliğin Üçüncü Bir Görünüş Şekli Olarak Müşterek Faillik’ (1994) 4 (1-2) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 159-190. Özgenç İ, Suça İştirakin Hukuki Esası ve Faillik (İstanbul Büyükşehir Beldeiyesi Hukuk Müşavirliği 1996).
• Özgenç İ, ‘İhmali Suç Teorisi’ (2021) XXV (4) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 303-378.
• Özkan H, ‘Ceza Hukukunda Azmettirme’ (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi 2013).
• Öztürk B ve Erdem MR, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku (22. Baskı, Seçkin Yayınevi 2022).
• Radbruch G, Der Handlungsbegriff in seiner Bedeutung für das Strafrechtssystem, Zugleich einen Beitrag zur Lehre von der rechtswissenschaftliche Systematik (De Gruyter 1903).
• Rengier R, ‘Täterschaft Und Teilnahme-Unverändert Aktuelle Streitpunkte’ [2010] JuS 281.
• Roxin C, Täterschaft und Tatherrschaft (Zweite Auflage, Cram, de Gruyter & Co 1967).
• Satzger H, ‘Beteiligung und Unterlassen: Ein Überblick über die strafrechtlich relevanten Möglichkeiten der Beteiligung an und durch Unterlassen’ (2015) 37 (10) JURA - Juristische Ausbildung 1055-1064.
• Schmidhäuser E, Strafrecht Allgemeiner Teil (2. Auflage, JCB Mohr (Paul Siebeck) 1975).
• Schwab HJ, Täterschaft und Teilnahme bei Unterlassungen (Peter Lang 1996).
• Şemseddin Sami, Kâmûs-ı Türkî (Latin Harfleriyle), (Raşit Gündoğdu, Niyazi Adıgüzel ve Ebul Faruk Önal edr, İdeal Kültür&Yayıncılık 2012).
• Taner MT, Ceza Hukuku Umumi Kısım (3. Baskı, İsmail Akgün Matbaası 1953).
• Tosun Ö, Gazetecilik Enstitüsü İçin Suç Hukuku Dersleri (Sermet Matbaası 1967).
• von Liszt F, Lehrbuch des deutschen Strafrechts (6. durchgearbeitete Auflage, J Guttentag Verlagsbuchhandlung 1894).
• Watson A (ed), The Digest of Justinian, vol IV (REV-Revised, University of Pennsylavania Press 1998).
• ‘Wörterbuch Der Deutschen Gegenwartssprache’ <https://www.dwds.de> accessed 9 November 2022.
• Yalçın Sancar T, Çok Failli Suçlar (Seçkin Yayınevi 1998).
• Yılmaz Z, ‘Müşterek Faillik ve Dolaylı Faillik Kurumlarının İhmali Suçlar Yönünden Değerlendirilmesi’ (2018) 24 (1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 122-131.
• ——, ‘Türk Ceza Kanunu Bakımından Müşterek Failliğin Şartları’ (2023) 11 (21) Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 107-142.
• Yurtlu F, ‘İhmali Suçlar’ (Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi 2020).