Öğretmen Adaylarının Kariyer Streslerinin Karma Araştırma Yaklaşımı İle İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 93 - 105, 20.03.2019

Aynur Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı; öğretmen adaylarının
kariyer stres düzeyleri ve mesleki geleceklerine dair sahip oldukları
düşünceleri tespit etmektir. Araştırma karma araştırma yaklaşımı ile
tasarlanmıştır. Araştırmanın nicel bölümünde betimsel araştırma kullanılırken,
nitel bölümünde durum çalışması deseninden faydalanılmıştır. Araştırmanın
çalışma grubunu 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesinin
farklı öğretmenlik programlarında ve sınıf seviyelerinde öğrenim gören 146’si
kadın, 93’ü erkek toplam 239 öğretmen adayı oluşturmuştur. Verilerin
toplanmasında; araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu”, Özden
ve Sertel-Berk (2017) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Kariyer Stresi Ölçeği” ve
“Açık Uçlu Soru Formu” kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde betimsel
istatistik (ortalama, standart sapma), 
Bağımsız Gruplar t-testi, One-Way ANOVA, Pearson Korelasyon Analizi
kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi tekniğinden
yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; öğretmen adaylarının iş bulma
baskısı boyutunda kadınların daha fazla kaygı yaşadıkları, yaş ve sınıf
seviyesi arttıkça yaşadıkları kariyer belirsizliği ve kariyer stresi düzeyinde
azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlik alanlarına göre
okulöncesi ve PDR öğrencilerinin yaşadıkları kariyer stresinin beden eğitimi
öğretmen adaylarından daha yüksek olduğu saptanmıştır. Araştırmanın nitel
bölümünde ise kaygı nedenlerinin çeşitlilik gösterdiği; ilk sırayı mesleğe
atanamama kaygısının aldığı saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kariyer stresi, Öğretmenlik mesleği, Gelecek kaygısı, karma yaklaşım

Investigation with Mixed Research Approach of Career Stresses of Teacher Candidates

Öz

The
aim of this study is to determine the pre-service teachers' thoughts about
career stress levels and their professional future. The research was designed
with a mixed research approach. The study group consisted of 239 (146 female
and 93 male) teacher candidates studying in different teaching programs and
class levels at Kırıkkale University in the 2017-2018 Academic years. While
descriptive research was used in the quantitative part of the study, the case
study pattern was used in the qualitative section. In the collection of data
were used ”Personal Information Form”, “Career Stress Scale’ adapted to Turkish
by Özden and Sertel-Berk (2017) and Open-Ended Questionnaire form’. In the
analysis of quantitative data were used descriptive statistics (mean, standard
deviation), Independent Groups T-test, One-Way ANOVA, Pearson Correlation
Analysis. Content analysis technique was used in the analysis of qualitative
data. According to the findings; it was found that the pre-service teachers
experienced more anxiety in the pressure of finding a job. As the age and class
level increased, there was a decrease in career uncertainty and career stress
level. In addition, it was found that the career stress of preschool and
guidance and psychological counseling students was higher than physical education
teacher candidates. In the qualitative part of the study, it was determined
that the causes of anxiety varied. In the first place, it was found that there
was concern about not being assigned to profession.

Anahtar Kelimeler

Career stress, teaching profession, future anxiety, mixed method

Kaynakça

• Alpertonga, H., Ünsar, A. S. ve Akın, Y. K. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin kaygı ve stres düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir alan araştırması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (32), 71-83.
• Altun, E. ve Ateş, A. (2008). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmen adaylarının sorunları ve geleceğe yönelik kaygıları. İlköğretim Online, 7(3), 680-692.
• Atmaca, H. (2013). Almanca, Fransızca ve İngilizce öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğretmen adaylarının mesleki kaygıları. Electronic Turkish Studies, 8(10), 67-76.
• Bozdam, A. ve Taşğın, Ö. (2011). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(11), 44-53.
• Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (9.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ceyhan, A. A. (2004). Ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans programına devam eden öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-101.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (Third Edit.). California: Sage Pub.
• Creswell, J.W. ve Plano Clark, V.L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. Sage Pub.
• Çakmak, Ö. ve Hevedanlı, M. (2004). Biyoloji Öğretmen Adaylarının Kaygılarını Etkileyen Etmenler. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Dilmaç, O. (2010). Görsel Sanatlar öğretmeni adaylarının kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 24, 49-65.
• Doğan, T. ve Çoban, A.E. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (153), 157-168.
• Dursun, S. ve Karagün, E.(2012). Öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi: Kocaeli üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksekokulu son sınıf öğrencileri üzerine bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 93-112.
• Eryılmaz, A. ve Mutlu, T. (2017). Yaşam boyu gelişim yaklaşımı perspektifinden kariyer gelişimi ve ruh sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9 (2), 227-249.
• Eskici, M. (2016). Öğretmen Adaylarının Atanamama Kaygılarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 11(19), 361-378.
• Giannakaki, M. S. (2005). Using mixed-methods to examine teachers’ attitudes to educational change: the case of the skills for life strategy for improving adult literacy and numeracy skills in England. Educational Research and Evaluation, 11(4), 323-348.
• Gizir, C. A. (2005). Orta Doğu Teknik Üniversitesi son sınıf öğrencilerinin problemleri üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 196-213.
• Gümrükçü Bilgici, B. ve Deniz, Ü. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının mesleki kaygılarının bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 5, 53.
• Güven, S. ve Dak, G. (2017). Öğretmen adaylarının Kamu Personel Seçme Sınavına (KPSS) ilişkin oluşturdukları görsel metaforlar. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 8(15), 2-16.
• Kalemoğlu-Varol, Y., Erbaş, M. K. ve Ünlü, H. (2014). Beden eğitimi öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeylerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarını yordama gücü. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Dergisi, 12(2), 113-123.
• Karataş, S., & Güleş, H. (2013). Öğretmen atamalarında esas alınan merkezi sınavın (KPSS) öğretmen adaylarının görüşlerine göre değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(1), 102-119.
• Karataş, K., Ardıç, T. ve Oral, B. (2017). Öğretmenlik mesleğinin yeterlikleri ve geleceği: Metaforik bir analiz. Electronic Turkish Studies, 12(33), 291-312.
• Kim, S. K. (2003). Life stress in freshmen and adjustment to college. Korean Jounal of Youth Studies, 10, 215-237.
• Kurt, G. (2008). Gri ilişki çözümlemesi ve ridit çözümlemesi kullanılarak üniversite öğrencilerinin çeşitli kaygılarının değerlendirilmesi. Akademik Bakış, 14. 1-10.
• Morton, L.L., Vesco, R., Williams, N.H. ve Awender, M.A. (1997). Student teacher anxieties related to class management, pedagogy, evaluation, and staff relations. British Journal of Educational Psychology, 67, 69-89.
• Özden, K. ve Sertel Berk, Ö . (2017). Reliability and validity study of Turkish version of the Korean career stress inventory (KCSI). Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 37, 35-51.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Dönüşüm Eğitimde Yeni Değerler. Ankara: Pegem A yayınları.
• Sadıkoğlu, M., Hastürk, G. ve Oğuzhan, P. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının mesleki kaygı düzeyleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 629-637.