Amatör Olarak Spor Yapan Üniversite Öğrencilerinin Sportmenlik Yönelimlerinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 29 - 34, 20.03.2020

Yahya Gökhan Yalçın , Tolga Tek , Mehmet Çağrı Çetin

Öz

Bu araştırmanın amacı, amatör olarak spor yapan üniversite öğrencilerinin sportmenlik yönelimlerinin incelenmesi ve bazı değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Araştırma grubunu, Selçuk Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde lisans öğrenimi gören 133 kadın, 216 erkek olmak üzere toplam 349 amatör sporcudan oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak Vallerand ve ark. tarafından geliştirilen, Sezen-Balçıkanlı (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan “Çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeği (Multidimensional Sportspersonship Orientatian Scale) [MSOS]” ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde Independent-Samples t testi, Oneway Anova ve Tukey HSD testleri kullanılmıştır. Öğrencilerin cinsiyet ve antrenör ile çalışma yılı değişkenlerine bağlı olarak farklılıkların olduğu tespit edilirken, yaş, spor türü ve sporculuk geçmişi değişkenlerine bağlı olarak sportmenlik yönelimlerinde istatistiksel bir değişim gözlenmemiştir. Kadınların, kurallara ve yönetime saygı ortalama değerlerinin erkeklere nazaran yüksek olduğu görülmüştür. Antrenörüyle çalışma süresi 7 yıl ve üzeri olan sporcuların sosyal normlara uyum ortalama değerlerinin 4-6 yıl çalışan sporculara göre istatistikî açıdan daha yüksek olmasından dolayı amatör sporcuların sportmenlik yönelim değerlerine daha fazla katkıda bulundukları gözlemlenmiştir. Amatör sporcu kadınların, kurallara ve yönetime saygı ortalama değerlerinin erkeklere nazaran yüksek olması, antrenörüyle çalışma süresi 7 yıl ve üzeri olan sporcuların sosyal normlara uyum ortalama değerlerinin 4-6 yıl çalışan sporculara nazaran istatistikî açıdan daha yüksek olması amatör sporcuların sportmenlik yönelim değerlerine daha fazla olumlu katkıda bulundukları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Amatör sporcu, Sportmenlik, üniversite öğrencileri

Examine the Sportsmanship Orientation of University Students Who Play Sports as Amateurs

Öz

The purpose is to examine the sportsmanship orientations of university students doing sports as amateurs and evaluate them in terms of some variables. The research group consisted of 349 amateur athletes as 133 females and 216 males studying at Selçuk University, Faculty of Sport Sciences. Multidimensional Sportspersonship Orientation Scale (MSOS), which was developed by Vallerand et al. (1997) and adapted into Turkish by Sezen-Balçıkanlı (2010), was used as the data collection tool. Independent-Samples t test, One-way Anova and Tukey HSD tests were used for data analysis. It was determined that there were differences depending on the variables of students' gender and year of work with coach, while no statistically significant difference was observed in their sportsmanship orientations depending on age, sport type and athletic history variables. Females' average values of respect for rules and management were found to be higher compared to males. It was observed that the average values of compliance with social norms of athletes with a working time of 7 years and above were statistically higher than that of those working for 4-6 years, thus contributing more to the sportsmanship orientation values of amateur athletes. The result of that amateur women athletes have higher average values of respect for rules and management than men, and average values of compliance with social norms of athletes with 7 years or more are statistically higher than athletes working for 4-6 years. It can be said that amateur athletes contribute more positively to sportsmanship orientation values.

Anahtar Kelimeler

Amateur sport, sportsmanship, university students

Kaynakça

• Arıpınar, E. ve Donuk B. (2015). Spor Yönetimi ve Organizasyonlarda Etik Yaklaşımlar Fairplay. Ankara: Ötüken Neşriyat AŞ.
• Ebrahim, R. M., Ghasem, M., & Majid, JF. (2015). Factor analysis demographic related of sportmanship in professional and champion athletes. Organizational Behavior Management In Sport Studies,2(5),65-72.
• Elik, T. (2017). Güneydoğu anadolu bölgesi futbol takımlarında amatör olarak futbol oynayan sporcuların sportmenlik yönelimleri ve empatik eğilim düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
• Ford, D. W., Jubenville, C. B. ve Phillips M. B. (2012). The effect of the star sports-manship education module on parents' self-perceived sportsmanship behaviors in youth sport. Journal of Sport Administration and Supervision, 4 (1), 1-4.
• Güllü, S, (2018). Sporcuların antrenör-sporcu ilişkisi ile sportmenlik yönelimleri üzerine bir araştırma, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 190-204.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Güven, Ö. (1999). Türklerde Spor Kültürü. Geliştirilmiş 2. Baskı, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• İnal, A. N. (2003). Beden Eğitimi ve Spor Bilimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 96-114.
• Koç, Y. ve Seçer, E. (2018). Spor bilimleri alanında eğitim gören üniversite öğrencilerinin sportmenlik davranışları ile saygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 247-259.
• Lemyre, P. N., Roberts, G. C. ve Ommundsen, Y. (2002). Achievement goal orientations, perceived ability, and sportspersonship in youth soccer. Journal of Applied Sport Psychology, 14(2), 120-136.
• Özsarı, A. (2018). İşitme engelli voleybolcuların sportmenlik yönelimleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20-3.
• Özsarı, A., Demirel, H., Altın, M., Yalçın Y.G. ve Demir, H. (2018). Kadın basketbolcuların sportmenlik yönelimleri. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 66-71.
• Pehlivan, Z. (2004). Fair play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-53.
• Rhind, D. J. A., Jowett, S. ve Yang, S. X. (2012). A comparison of athletes' perceptions of the coach-athlete relationship in team and individual sports. Journal of Sport Behavior, 35(4), 433-452.
• Sezen-Balçıkanlı, G. (2010). Çok boyutlu sportmenlik yönelimi ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,15(1), 1-10.
• Stornes, T. ve Bru, E. (2002). Sportspersonship and perceptions of leadership: An investigation of adolescent handball players’ perceptions of sportspersonship and associations with perceived leadership. European Journal of Sport Science, 2(6), 1-15.
• Stornes, T. ve Ommundsen, Y. (2004). Achievement goals, motivational climate and sportspersonship: a study of young handball players. Scandinavian Journal of Education, 48(2), 205-221.
• Şahin, M. (1998). Spor Ahlakı ve Sorunları, İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Tekin, Y., Mucuk, B. ve Sunay H. (2016). Türkiye’de amatör sporcu olmak. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 183-190.
• Vallerand, R. J. ve Losier, G. F. (1994). Self-determined motivation and sportsmanship orientation: an assessment of their temporal relationship. Journal of Sport & Exercise Psychology, 16, 229-245.