Etik İlkeler ve Yayın Politikası
Genel
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, yayın amaçlarında belirtilen hedeflerine ulaşmak için yaptığı çalışmalarda akademik ilkeler doğrultusunda, etik açıdan belirlenmiş olan standartlara uygun bir yayıncılık anlayışıyla hareket etmeyi ilke olarak kabul etmiştir. Dergimizde yer alan makaleler hakemler tarafından tarafsız bir şekilde değerlendirilerektir. Dergi yayın sürecinde, dergiye katkı sağlayan başta yayıncı olmak üzere, editör, yazar ve hakemler etik kurallara uymak zorundadır.
Bu süreçte Yayın Etiği Komitesinin yayınlamış olduğu kılavuzda belirtilen ilkeler doğrultusunda hareket edilmesi gerekmektedir. Dergiye gelen makalelerin yazarlar tarafından DergiPark üzerinden sisteme yüklenmesiyle başlayan başvuru sürecinden itibaren etik ilkeler dikkate alınmaktadır. Sisteme yüklenen makalelerle ilgili Türkiye Siyaset Bilimi Dergisinin düzeltme yapmak, makaleleri yayımlamak veya reddetmek hakkı bulunmaktadır.
Açık Erişim Politikası
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi (TSBD) açık erişimli bir yayındır. Dergide yayımlanan tüm içerikler, Creative Commons Attribution–NonCommercial (CC BY-NC) 4.0 Uluslararası Lisansı kapsamında erişime sunulmaktadır. Bu lisans, ticari olmayan amaçlarla içeriğin kullanılmasına, paylaşılmasına ve uyarlanmasına imkân tanıyarak dergide yer alan çalışmaların daha geniş kitlelere ulaşmasını ve etkin biçimde kullanılmasını desteklemektedir.
Dergide yayımlanan tüm içeriklerehttps://dergipark.org.tr/tr/pub/tsbder adresi üzerinden çevrimiçi ortamda ücretsiz olarak erişilebilmektedir.
Daha önce yayımlanmış çalışmalara ait metinlerin, şekillerin, tabloların veya diğer materyallerin basılı ya da elektronik ortamlarda kullanımı halinde, gerekli izinlerin ilgili telif hakkı sahiplerinden alınması yazarların sorumluluğundadır. Bu süreçten doğabilecek her türlü hukuki, mali ve cezai yükümlülük yazarlara aittir.
Telif Hakkı Politikası
Tüm makale başvurularında Telif Hakkı Sözleşmesi Formu’nun eksiksiz biçimde gönderilmesi zorunludur. Yazarlar, söz konusu formları imzalamak suretiyle, makalenin Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi'nde yayımlanmak üzere kabul edilmesi durumunda, çalışmanın Creative Commons Atıf–Ticari Olmayan 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) kapsamında lisanslanacağını ve üçüncü kişilerin esere uygun atıf yapmak koşuluyla ticari olmayan amaçlarla içeriği paylaşmasına ve uyarlamasına izin verildiğini kabul etmiş olurlar.
Daha önce yayımlanmış çalışmalara ait şekil, tablo ya da basılı ve elektronik ortamlardaki diğer materyallerin kullanımı halinde, gerekli izinlerin ilgili telif hakkı sahiplerinden alınması yazarların sorumluluğundadır. Bu süreçten kaynaklanabilecek her türlü hukuki, mali ve cezai yükümlülük yazarlara aittir.
Yazarlar, Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi'nde yayımlanan çalışmalarının telif haklarını muhafaza etmektedir.
Yayın Ücreti Politikası
Yazarlardan, değerlendirme ve yayınlama sürecinde herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Yayın Kurulunun Sorumlulukları
• Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi’nde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen makalelerin yayım süreci ve sonraki süreçlerden Dergi Yayın Kurulu ve Edirtörler/Editör yardımcıları sorumludur.
• Dergi Yayın Kurulu, dergiyle ilgili değerlendirme süreci, kör hakemlik, etik ilgiler, yayınların yapılmasıyla ilgili tüm konulardın tespit edilmesi ve uygulanmasını sağlamak zorundadır.
• Dergiye DergiPark üzerinden yüklenmiş olan makalelerin Yayın Kurulu tarafından hakem sürecine alınmış olması makalenin yayınlanacağına dair taahhüt anlamı taşımamaktadır. Makalelerle ilgili hakemler olumlu rapor verseler dahi Yayın Kurulu, Editör/Editör yardımcılarının kararının olması gerekmektedir.
• Yayın Kurulu, dergide yayınlanacak makalenin özgünlüğünü ve intihal oranını kontrol etmek amacıyla iThenticate programı ile makaleyi denetler ve makalenin orijinalliğini tespit eder.
• Dergiye gelen ve yayınlanmış olan makalelerle ilgili olarak Yayın Kurulu, herhangi bir intihal ve suiistimal iddiaları karşısında söz konusu makale için inceleme süreci başlatır. Herhangi bir intihal durumunda ise Yayın Kurulu makaleyi geri çekme hakkına sahiptir. Ayrıca bu konudaki tespitlerini yazarın ilgili olduğu kurum amirlerine bilgi verme gibi hakları da mevcuttur.
Editörler / Editör Yardımcıları / Sayı Editörlerinin Sorumlulukları
• Türkiye Siyaset Bilimi Dergisinin editör, editör yardımcıları ve sayı editörlerinin, makalenin yayım sürecinde fikri mülki haklarının yanı sıra etik ilkelere aykırı davranışlar ve intihal konusunda önlemler almak gibi sorumlulukları bulunmaktadır.
• Derginin Editör, editör yardımcıları, sayı editörleri, sistem üzerinden gelen makaleler konusunda verecekleri her türlü kararda gelen makalenin özgünlüğü, alana sağlayacağı katkı, makaledeki araştırma yöntemlerinin güvenirliği ve geçerliliği, makalenin anlatımının anlaşılabilir olması gibi hususların yanı sıra makalenin derginin yayın politikasıyla uyumlu, amaç ve kapsamına uygun olup olmadığıyla ilgili unsurları göz önünde bulundurmak zorundadır.
• Derginin Editör, editör yardımcıları, sayı editörleri, herhangi bir suiistimali önlemek amacıyla kör hakemlik politikası uygularlar. Makalenin yazarları ve hakemler değerlendirme sürecinde gizli tutulur, böylece herhangi bir kayırma veya olumsuz tavrın önüne geçilmiş olur.
• Derginin Editör, editör yardımcıları, sayı editörleri, yayın politikası ve etik ilkeler çerçevesinde kişisel bilgilerin muhafaza edilmesini sağlar.
• Derginin Editör, editör yardımcıları, sayı editörleri, yayımlanacak olan makalelerde bilimsel özgünlüğün yanı sıra insan ve hayvan haklarının korunması konusunda oldukça hassas davranır.
• Derginin Editör, editör yardımcıları, sayı editörleri, yayımlanacak makaleler deneysel araştırma veya anket çalışmalarını içeren bir özelliğe sahipse etik kurul onayının olup olmadığına dikkat eder, bu gibi makalelerde onay olmama durumunda yazıyı reddeder.
Hakemlerin Sorumlulukları
• Dergiye gelen makalelerin yayımlanması konusunda Yayın Kurulunun karar verebilmesi için hakem raporlarında yer alan görüşler esas alınmaktadır.
• Hakemler, değerlendirilmek üzere kendilerine gelen yazıların kör hakem usulünce isim yazılmadan gelmesi nedeniyle bu usule uyarak değerlendirmeyi bu çerçevede yapmak, adil ve tarafsız olmak zorundadır.
• Hakemler, belirlenmiş olan gizlilik politikaları doğrultusunda hareket etmeli ve makaleyle ilgili bilgileri paylaşmamalıdır. Bu süreçte elde ettiği bilgileri kendi menfaatleri için kullanmaması gerektiği bilinciyle hareket etmelidir.
• Hakemler kendilerine değerlendirilmek üzere gönderilen makaleyle ilgili yapacakları değerlendirmelerde objektif olmalıdır. Yapılan değerlendirmeler alana katkı sağlayacak ve bilimsel çerçevede destekleyici argümanlar doğrultusunda yapılmalıdır. Yayın Kurulu taraflı ve bilimsel verilere dayanmadan yapılan eleştirileri dikkate almaz. Ayrıca onay veya ret işlemi gerçekleşmemiş değerlendirmeleri de kabul etmez. Bu tür durumlardan yeniden hakem atama süreci başlatılır.
• Hakemler, kişisel veya kurumsal çatışmalara neden olabilecek makalelerle ilgili değerlendirme teklifini kabul etmemelidir.
• Hakemler, herhangi bir intihal veya çoklu yayın, eş zamanlı başvuru durumlarını tespit etmeleri halinde Yayın Kurulunu haberdar etmelidirler.
• Hakemler, gizlilikle ve tarafsız bir şekilde inceledikleri makaleleri değerlendirmeyle ilgili süreç tamamlandıktan sonra yok etmelidir.
• Hakemler, değerlendirdikleri yazılarda, cinsiyet, dini inançlar, uyruk, siyasal görüş gibi unsurları göz ardı ederek tarafsız bir şekilde rapor hazırlamalıdır.
• Hakemler, kendilerine değerlendirilmek üzere gönderilen makaleyle ilgili belirlenmiş olan süre içerisinde değerlendirme yapmak zorundadır. Makaleyle ilgili yapılan eleştiriler, yazara gönderilir, hakemin istemesi durumunda hakem düzeltmeleri yeniden görebilir.
Yazarın Sorumlulukları
• DergiPark üzerinden Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi’ne gönderilen makaleler intihal içermemelidir. Makale gönderiminde intihal raporu zorunludur. Yazarlar makale gönderim ekranında intihal.net üzerinden raporu almak zorundandır. Dergiye gönderilen makalelerin benzerlik oranı %20'yi geçemez. Ayrıca makaleler özgün olmalı, alana katkı sağlamalıdır.
• Yazar kendi yayınlarından aktarımlar yapsa dahi intihalin her türü ciddi bir etik problemidir. Gelen makalelerde herhangi bir intihal durumunda makale iade edilir, yayın süreci başlatılmaz. Yayın yapıldıktan sonra herhangi bir intihal tespiti durumunda ise Yayın Kurulu gerekli önlemleri alır.
• Yazar yayın sürecinde makalesini geri çekebilir. Ancak bu durumu yayın kuruluna bildirmek zorundadır.
• Yazar yayınlatmak istediği makalesinde ırk, cinsiyet, dil, kültür, inanç, sınıf vb. gibi kimlik üzerinden herhangi bir ayrımcı dil kullanmamalıdır.
• Makaleler, diğer kişilerin fikri mülkiyet hakkı veya üçüncü bir tarafın mahremiyetine zarar vermemelidir.
• Makaleye katkı sağlayan kişilerin isimleri makalede yer almalıdır. Makalede en fazla katkı sağlayan kişiler ortak yazar olarak yazılmalıdır. Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adları yazar olarak yer almamalıdır. Ortak yazılan bu tür makalelerde, makalenin yayımlanması yazarların hepsinin onayı doğrultusunda yapılmaktadır.
• Yazarlar, yayım süreci sırasında makaledeki ortak yazar isimlerinin çıkarılması veya sırasının değiştirilmesi konusunda öneride bulunmamalıdır.
• Yazarlar, eğer yazı başka bir yerde eski sürüm olarak yayımlanmışsa veya tezden üretilmişse bunu ilk sayfada belirtmelidir.
• Yazarlar, telif haklarıyla ilgili mevcut yasalarda yer alan esaslar çerçevesinde hareket etmek zorundadır.
• Yazardan değerlendirme süreci sırasında kendilerinden istenilen makaleye ilişkin bilgileri talep durumunda dergi editörlüğüne vermelidir.
• Yazarlar, kendilerine hakemler veya editörlük tarafından önerilen düzeltme önerilerini yerine getirmek durumundadır. Söz konusu önerilere katılmamama durumunda gerekçelerini editörlüğe sunma hakkı bulunmaktadır.
• Yazarlar, yayımlanmış olan makaleleriyle ilgili herhangi bir hata tespitinde dergi editörlüğünü haberdar etmelidir. Bu konuda bir düzeltme yayınlanması konusunda editörlükle işbirliği yapmalıdır.
• Etik kurul kararı gerektiren çalışmalarda gerekli onay alınmış ve bu onayın makalede belirtilmiş olması gerekmektedir.
Hakem Değerlendirme Süreci
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi'ne gönderilen makaleler, yazarlar ve hakemler arasında karşılıklı anonimlik sağlanan çift-kör hakem değerlendirme sürecinden geçer. Her gönderi, tarafsız bir değerlendirme sürecini sağlamak için en az iki dış bağımsız hakem tarafından, kendi alanlarında uzman olan kişiler tarafından incelenir.
Gönderiler, öncelikle teknik değerlendirme sürecinden geçer. Bu süreçte, editoryal ofis çalışanları, makalenin derginin kurallarına uygun olarak hazırlandığını ve sunulduğunu kontrol eder. Derginin kurallarına uymayan gönderiler, teknik düzeltme talepleriyle birlikte yazarlara geri gönderilir.
Derginin kurallarına uygun olan gönderiler, baş editöre atanır. Baş editör, her bir gönderinin kapsam ve kalite açısından dergiye uygunluğunu değerlendirir. Dergiye uygun olmayan gönderiler bu aşamada reddedilebilir.
Dergiye uygun olan makaleler için Baş Editör, Yardımcı Editörler ile birlikte çalışarak hakemleri makale için görevlendirir. Görevlendirildikten sonra, Yardımcı Editörler bir makaleyi reddetme, çift-kör hakem değerlendirme sürecini devam ettirme veya hakem değerlendirmesinden önce düzeltmeler isteme konusunda karar verebilirler.
Yardımcı editörler, hakemler tarafından sunulan raporlara dayanan önerilerini baş editöre sunarlar. Düzeltmeler yapılmış olan makaleler, yeni bir öneri oluşturmak için hakemlerle çalışmayı amaçlayan yardımcı editör tarafından tekrar değerlendirilir.
Tüm gönderilerde karar verme sürecinde baş editör son yetkili kişidir.
Gecikme durumunda, yazarlar gecikmenin nedenini bildirdiğinde, yazarlara makalelerini geri çekme imkânı verilir.
Hakem değerlendirme süreci tamamlandığında, yazarlar makaleleri hakkında anonim hakem değerlendirme raporlarını ve editoryal kararı alacaklardır. Hakem değerlendirme raporları herhangi bir ortamda kamuoyuna açıklanmayacaktır. Gönderilen materyal gizli kabul edilir ve yayınlanana kadar hiçbir şekilde kullanılmamalıdır.
Yazarlar, gönderim sırasında hakem önerisinde bulunabilirler. İlgilenen editör, önerilen hakemlerin makaleyi değerlendirmek için davet edilip edilmeyeceğine karar verecek tek yetkilidir.
Hakemler, COPE’un hakemlik ilkelerine (COPE's Ethical Guidelines for Peer-reviewers) uyum sağlamak zorundadır ve bu ilkeler, hakemlerin çift-kör değerlendirme sürecinin bütünlüğünü ve tarafsızlığını sağlamak için takip etmeleri gereken bir çerçeve sunar.
Potansiyel hakemler, bir makaleyi değerlendirmek için bir daveti kabul etmeden önce herhangi bir çıkar çatışması olabileceğini editöre bildirmelidir. Potansiyel bir hakemin davet edilip edilemeyeceği konusunda bilinçli bir karar vermek için editörün potansiyel hakemi inceleme sürecine dahil etme konusunda bilgilendirilmesi önemlidir. Bu aynı zamanda değerlendirme sürecinin bütünlüğünü ve şeffaflığını sağlamaya yardımcı olur.
Editörler ile hakemler arasındaki iletişim, üçüncü taraflarla paylaşılmaması gereken gizli bilgiler içerir.
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, editoryal kurul üyeleri tarafından gönderilen makalelerin çift-kör hakem değerlendirme süreçlerini yönetmek için harici editörler görevlendirecektir. Editöryel kuruldan birinin yazı göndermesi durumunda; Yozgat Bozok Üniversitesi Bilimsel Dergiler Koordinatörlüğü, alanında uzman, Yozgat Bozok Üniversitesi dışından ve yazarın kurumundan bağımsız bir ismi araştırarak makale için editörlük daveti gönderir. Davet edilen editöre sistemde kayıt açılarak çift kör hakem değerlendirme sürecini ilerletmesini ister ve takip eder. Davet edilen editör kararında bağımsızdır.
Bir makalenin hakem değerlendirmesi derginin olağan politikasından sapma gösteriyorsa, aldığı değerlendirme türü makalede belirtilecek ve bu şekilde değerlendirme sürecinin şeffaflığı sağlanacaktır.
Yayın Etiği
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından belirlenen rehber ilkeler, COPE, DOAJ, OASPA ve WAME’nin ortak bildirisi olan Bilimsel Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri başta olmak üzere, ulusal ve uluslararası düzeyde kabul görmüş etik kılavuzlara ve temel yayıncılık standartlarına uyumu esas almaktadır. Bu ilke ve öneriler, bilimsel yayın sürecinde şeffaflığın, dürüstlüğün ve iyi uygulamaların teşvik edilmesini amaçlamaktadır. Dergi, söz konusu standartlara bağlı kalarak yayımladığı çalışmaların akademik niteliğinin yüksek olmasını ve bilimsel topluluğun etik beklentilerini karşılamasını hedeflemektedir.
Yazarlara, gönderdikleri çalışmaların etik ilkelere ve yayın uygulamalarına uygunluğunu değerlendirmek amacıyla EASE Etik Kontrol Listesi’nden yararlanmaları tavsiye edilmektedir. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi'ne etik kurul onayı bulunmaksızın gönderilen makaleler, COPE’un Araştırma, Denetim ve Hizmet Değerlendirmeleri rehberi doğrultusunda ele alınacaktır. Bu rehber, etik kurul onayı olmayan çalışmaların değerlendirilmesine ilişkin yol gösterici ilkeler sunmakta ve derginin olası etik riskleri ile yayın sürecine ilişkin kaygıları analiz etmesine imkân tanımaktadır. Etik kurul onayının bulunmamasının ciddi bir sorun teşkil ettiğine karar verilmesi hâlinde, makale editoryal değerlendirme sürecinin ardından reddedilebilecektir. Bu yaklaşım, derginin yüksek etik standartlarını korumasını ve yalnızca yetkili bir etik kurul tarafından incelenmiş ve onaylanmış araştırmaların yayımlanmasını güvence altına almayı amaçlamaktadır.
Çalışma, anket ya da görüşme yoluyla elde edilen bulguları içeriyorsa, yazarların katılımcıların araştırmaya gönüllü olarak katıldıklarını, bilgilendirilmiş onam verdiklerini ve kişisel verilerinin kaydedilmesine izin sağladıklarını açıkça belirtmeleri gerekmektedir. Alıntı yapılması veya bireylere atfedilebilir ifadelerin kullanılması durumunda, bu verilerin anonimleştirilmesi ya da ilgili kişilerin adlarının kullanılmasına açık rıza verdiklerinin makalede ifade edilmesi zorunludur.
Bilgilendirilmiş onama ilişkin bilgiler, araştırmanın yürütülme sürecine dair diğer yöntemsel ayrıntılarla birlikte makalenin Yöntemler bölümünde yer almalıdır.
Araştırma katılımcılarının kimliklerinin gizliliğinin korunması ve çalışmanın gizlilik ilkelerine uygun şekilde yürütülmesi yazarların sorumluluğundadır. Bu husus, özellikle katılımcıların kimliğini ortaya çıkarabilecek fotoğrafların kullanımı açısından önem taşımakta olup, gerekli izinler alınmadan bu tür görsellerin yayımlanması ilgili kişilerin haklarının ihlaline yol açabilir.
İntihal ve Etik Dışı Durumlar
Dergiye gönderilen tüm çalışmalar, hakemlik süreci ve/veya yayın hazırlık aşamalarında birden fazla kez benzerlik tespit yazılımları (CrossCheck altyapısı kapsamında iThenticate) kullanılarak taranmaktadır.
Başkalarına ait ya da yazarın kendi önceki çalışmalarına atıf yapılırken, kullanılan tüm materyallerin doğru ve eksiksiz biçimde kaynak gösterilmesine azami özen gösterilmektedir.
Yazarlardan, aşağıda örnekleri verilen her türlü intihal ve etik dışı uygulamadan kesinlikle kaçınmaları beklenmektedir:
• Atıf manipülasyonu: Yazarın; kendi atıflarını artırmak, belirli bir derginin ya da diğer yayınların atıf sayılarını yükseltmek amacıyla aşırı öz atıf yapılması, aynı dergiden yayımlanan çalışmaların gereğinden fazla alıntılanması, onursal atıflar ya da atıf kümeleri oluşturulması gibi yöntemlerle alıntı metriklerini yapay biçimde etkileme girişimleri.
• Kendine intihal (öz intihal): Yazarın daha önce yayımlanmış çalışmalarından bölümleri, ifadeleri veya cümleleri uygun biçimde atıf yapmaksızın yeni bir çalışmada kullanmasıdır. Bu durum, yazarın kendi eserini dahi olsa gerekli kaynak göstermeden yeniden kullanması nedeniyle bir intihal türü olarak değerlendirilmektedir.
• Dilimleme (salami yayın): Aynı araştırmaya ait veri setlerinin birden fazla makalede kullanılmasıdır. Aynı hipotezlerin, araştırma evreninin ve yöntemlerin farklı yayınlarda tekrar edilmesi etik dışı bir uygulama olarak kabul edilmektedir.
• Veri uydurma (fabrikasyon): Gerçekte yapılmamış veri toplama süreçleri veya deneyler sonucunda elde edilmemiş bilgilerin çalışmaya dâhil edilmesidir. Yanıltıcı veya gerçeğe aykırı bilgilerin gerçek veri gibi sunulması, ciddi bir araştırma ihlali olarak değerlendirilmektedir.
• Veri manipülasyonu veya sahteciliği: Araştırma bulgularını yanıltıcı biçimde sunmak amacıyla verilerin kasıtlı olarak değiştirilmesi, görüntülerin düzenlenmesi, aykırı ya da istenmeyen sonuçların çıkarılması, veri noktalarının değiştirilmesi ya da benzeri müdahalelerde bulunulmasıdır. Bu tür uygulamalar da yanlış veya yanıltıcı bilgilerin gerçek veri gibi sunulması anlamına geldiğinden araştırma suistimali kapsamındadır.
İntihal, atıf manipülasyonu, veri uydurma ya da veri sahteciliği gibi iddia edilen veya şüphelenilen araştırma ihlallerinin varlığı hâlinde, Editoryal Kurul, söz konusu durumların adil, şeffaf ve tutarlı bir biçimde ele alınmasını sağlamak amacıyla ilgili COPE akış şemalarını esas alarak değerlendirme sürecini yürütecektir.
Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi
Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi’nin editör, hakem ve yazarlarla ilgili herhangi bir etik kurala uymama durumu tespitinde veya derginin erken görünümü esnasında herhangi bir makaleyle ilgili etik ilke ihlali durumunu lütfen siyasetdergisi@yobu.edu.tr adresine eposta yoluyla bildiriniz.