Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Stresle Başa Çıkma ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 214 - 220, 31.08.2024

Mehmet Denktaş , İlhan Gözen , Şeyma Elif Şimşek , Nizamettin Ulaş Çufadar

https://doi.org/10.15314/tsed.1445356

Öz

Bu çalışma ile beden eğitimi öğretmenlerinin stresle başa çıkma ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi Mardin’de Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan 64 kadın 89 erkek toplam 153 beden eğitimi öğretmeninden oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından oluşturulan kişisel bilgi formu, Türküm, (2002) tarafından geliştirilen Stresle Başa Çıkma Ölçeği ve Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen, Türkçeye uyarlaması ise Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından yapılan Problem Çözme Envanteri, kullanılmıştır. Elde edilen verilerin varyans ve homojenlikleri test edilmiş, ikili karşılaştırmalarda Independent t testi, çoklu karşılaştırmalarda One Vay Anowa ve ilişki tespit etmede Correlate analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin cinsiyet, okul türü ve meslekteki görev sürelerine bağlı olarak hem stresle başa çıkma hem de problem çözme puan ortalamalarında anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Ancak beden eğitimi öğretmenlerinin stresle başa çıkma puanları ve problem çözme puanları arasında pozitif yönlü düşük düzeyde bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak; beden eğitimi öğretmenlerinin hem stresle başa çıkma hem de problem çözme puan ortalamalarının çok yüksek olduğu görülmüştür. Bu da beden eğitimi öğretmelerinin stresle baş edebildikleri ve bir problem durumunda problemin üstesinden gelebildiklerine işaret etmektedir. Ayrıca stres ile baş edebilen beden eğitimi öğretmenlerin karşılaştıkları problemleri de çözebilecekleri düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi öğretmeni, Stres, Problem Çözme

Examination of the Relationship Between Stress Coping and Problem Solving Skills of Physical Education Teachers

Öz

This study aimed to investigate the relationship between coping with stress and problem-solving abilities among physical education teachers. The research sample comprised 64 female and 89 male physical education teachers, totaling 153 individuals, employed in schools under the Ministry of National Education in Mardin. Data collection instruments included a personal information form developed by the researcher, the Coping with Stress Scale developed by Türküm (2002), and the Problem Solving Inventory developed by Heppner and Peterson (1982) and adapted into Turkish by Şahin, Şahin, and Heppner (1993). Statistical analyses involved testing for variance and homogeneity, employing independent t-tests for pairwise comparisons, One-Way ANOVA for multiple comparisons, and conducting Correlate analysis to determine relationships. Results revealed no significant differences in mean scores for coping with stress or problem-solving skills among physical education teachers based on gender, school type, or years of service in the profession. However, a positive low-level relationship was identified between the coping with stress scores and problem-solving scores of the physical education teachers. In summary, the study revealed notably high mean scores for both coping with stress and problem-solving skills among physical education teachers, suggesting their adeptness at managing stressors and addressing challenges effectively. Additionally, it is postulated that physical education teachers who exhibit effective stress coping mechanisms are also proficient in resolving encountered problems.

Anahtar Kelimeler

Physical Education Teacher, Stress, Problem Solving

Kaynakça

• 1. Acar, H. Bocce (volo) sporcularının stresle başa çıkabilme ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, Bartın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü). 2019.
• 2. Ağbuğa, B., & Şener, M. R. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 4(Special Issue 1), 139-145. 2016.
• 3. Aksoy, B. Problem çözme yönteminin çevre eğitiminde uygulanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 83-98. 2003.
• 4. Altun, I. The perceived problem solving ability and values of student nurses and midwives. Nurse education today, 23(8), 575-584. 2003.
• 5. Aysan, F. & Bozkurt, N. Okul Psikolojik Danışmanlarının Yaşam Doyumu, Stresle Başa çıkma Stratejileri İle Olumsuz Otomatik Düşünceleri: İzmir İli Örneklemi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya. 2004.
• 6. Baltaş Z, Baltaş A. Stres ve Başa Çıkma Yolları. 39. Baskı, İstanbul: Remzi Kitabevi, 2013. 7. Bezci, Ş. Taekwondo antrenörlerinin stresle başa çıkma ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı. 2010.
• 8. Bozkurt, N. İlköğretim Öğretmenlerinde, Stres Yaratan Yaşam Olayları Ve Stresle Başa çıkma Tarzlarının Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.2004.
• 9. Bulut, N. İlköğretim Öğretmenlerinde, Stres Yaratan Yaşam Olayları Ve Stresle Başa çıkma Tarzlarının Çeşitli Değişkenlerle İlişkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 13:2, 467-478. 2005.
• 10. Ceylan, R., Biçakçi, M. Y., Neriman, A. R. A. L., & Gürsoy. Okul Öncesi Eğitim Kurumunda Çalişan Öğretmenleri̇n Problem Çözme Becerilerini̇n İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 85-98. 2012.
• 11. Cüceloğlu, D. İyi Düşün Doğru Karar Ver, İstanbul, Sistem Yayıncılık. 2000.
• 12. Çetin, E. Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılığı ile stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı). 2019.
• 13. Demir, H., Altın, M., Demirel, H., Buğdaycı, S. ve Yalçın, YG. Özel Yetenek Sınavı İle Öğrenci Kabul Eden Okullarda Öğrenim Gören Öğrencilerin Stresle Başa Çıkma Tarzları. Avrupa Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2017.
• 14. Demirtas, H., & Dönmez, B. Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin problem çözme becerilerine ilişkin algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 177-198. 2008.
• 15. Eraslan, M. Spor Bölümlerinde Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özelliklerinin Ve Stresle Başa Çıkma Stillerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(12), 65-82. 2015.
• 16. Ergin A, Ergin A, Uzun SU, Bozkurt Aİ. Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ve Bu Yöntemlerin Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi. Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Fırat Tıp Dergisi, 2014; 19(1): 31-37 Denizli. 2014.
• 17. Erkmen, N., & Çetin, M. Ç. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Stresle Başa Çıkma Tarzlarının Bazı Değişkenlerle İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 231-242. 2008.
• 18. Gültekin, A. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum. 2006.
• 19. Heppner, P. P., & Baker, C. E. Applications of the Problem Solving Inventory. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 29(4), 229-241. 1997.
• 20. Izgar, H., Güresş, M. Önder Davranışların Problem Çözme Becerisine Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya. 2004.
• 21. İnce G, ve Şen C. Adana İl’inde deplasmanlı ligde basketbol oynayan sporcuların problem çözme becerilerinin belirlenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 4 (1), 5-10. 2006.
• 22. Karadavut Y. İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Stres Kaynakları, Stres Belirtileri ve Stresle Başa Çıkma Yolları. Yüksek lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, Ankara 2005. 90.
• 23. Karasar, N. Bilimsel Araştırma Yöntemi, 20. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. 2009.
• 24. Kesgin, E. Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin öz-yeterlilik düzeyleri ile problem çözme yaklaşımlarını kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Denizli ili örneği) (Master's thesis). 2006.
• 25. Lazarus, R.S. From psychological stress to the emotions: A history of changing outlooks. Annu. Rev. Psychol., 44, 1-21. 1993.
• 26. Mirzeoğlu, D., Özcan, G., Kıyak, Ö., & Aydemir, F. Ortaöğretimde Lisanslı Olarak Spor Yapan Ve Spor Yapmayan Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(2), 3-19. 2010.
• 27. Öztürk, M., Şahin, Ş., & Güngör, A. K. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Mental Rotasyon ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir İnceleme: Bursa İli Örneği. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 6(4), 535-547. 2021.
• 28. Serin, O., ‘’Sınıf öğretmenlerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi’’, Eğitim ve Bilim, 31(142), 2006, 80-88.
• 29. Tanrıkulu T. Yetiştirme yurtlarında ve aile ortamında yasayan ergenlerin bilişsel yapıları (Olumsuz otomatik düşünceler) ve problem çözme becerileri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. 2002.
• 30. Taşğın, Ö., & Çağlayan, H. S. Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Stresle Başa Çıkma Tarzlarınıı İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(Özel). 2011.
• 31. Tümkaya, S. ve Oflazoğlu, A. Ç.Ü. Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Otomatik Düşünce ve Problem Çözme Düzeylerinin Bazı Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 6 (6), 143-158. 2000.
• 32. Türkçapar, Ü. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencileri ile eğitim fakültesi sınıf öğretmenliği öğrencilerinin strese karşı problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Ankara. 2007.
• 33. Türküm, A.S. Stresle başa çıkma ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenilirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(18), 25-33. 2002.
• 34. Yılmaz, E., Karaca, F., ve Yılmaz, E. Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 38-48. 2009.