Öz
The panorama of Istanbul, by Melchior Lorichs, titled "Byzantium sive Constantinopolis", dating 1559 is housed in the Library of Leiden University. It is the first visual document reflecting the Ottoman identity of the city attained in the hands of (Mimar) Sinan the Architect during the reign of Sultan Süleyman after a hundred years of Ottoman rule. A frequently mentioned aspect of the picture is that, the artist added himself to the picture, while working on the picture with another person next to him. The person in Ottoman outfits and helping Lorichs is assumed to be a generic figure. In this article the identity of the Ottoman figure is to be questioned. Considering the context of the time, together with analysis of the composition and details, it is concluded that the person next to the artist is Mimar Sinan.
Anahtar Kelimeler
Melchior Lorichs Mimar Sinan İstanbul Constantinopolis Sultan Süleyman
Kaynakça
- Ateş İbrahim, “Vakfiyesinin İhtiva Ettiği Bilgiler Işığında Mimar Sinan”, yayına hazırlayan: S. Bayram, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, cilt I, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara 1998.
- De Busbeque Ogier Ghiselin, Türk Mektupları, çeviri: Hüseyin C. Yalçın, Remzi Kitabevi, İstanbul 1939.
- Crane Howard ve Akın Esra, Sinan`s Autobiographies, Brill, Leiden Boston, 2006.
- Eyice Semavi, “Flensburg'lu Melchior Lorichs” Türk Kültürü, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, sayı 10, Ağustos 1963.
- Eyice Semavi, “Avrupa'lı Bir Ressamın Gözü İle Kanunî Sultan Süleyman”, TTK, Kanunî Armağanı, Ankara, 1970.
- Fischer Erick, Melchior Lorck, The Royal Library Vandkunsten Publishers, Ko- penhag 2009.
- Lorichs Melchior, Byzantivm sive Constantineopolis (1559) Universiteitsbibliotheek, Leiden.
- Manners Ian, European Cartographers and the Ottoman World 1500-1750, Oriental Institude Museum Publications No.27, Chicago 2007.
- Manners Ian, “Constructing Image of a City: Christopher Boundelmonti’s Li- ber Insularum Archipelagi”, Annals of the Association of American Geographers 87, no.1, 1997.
- Morkoç Selen, “City and Self in Three Accounts of Istanbul”, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt 24, sayı 2, Ankara 2007.
- Mango Cyril ve Yerasimos Stephan, Melchior Lorichs' Panaroma of Istanbul 1559, Ertuğ&Kocabıyık Publications, Istanbul 1999.
- Ministére des Affaires Etrangéres, Soliman le Magnifique, 15 Fevrier au 14 Mai 1990, Galeries Nationales du Grand Palais, Paris 1990.
- Necipoğlu Gülru, Age of Sinan Architecural Culture in the Ottoman World, Reaktion Books Londra, 2005.
- Von Oberhummer Eugene, Konstatantinopel unter Sultan Suleiman dem Grossen aufge- nommen im Jahre 1559, Münih 1902.
- Sabancı Üniversitesi Yayını, Bizantion’dan İstanbul’a Bir Başkentin 8000 Yılı: 5 Haziran - 4 Eylül 2010, Sabancı Müzesi, İstanbul 2010.
- Sai Mustafa Çelebi, Yapılar Kitabı Tezkeretü'l Bünyan ve Tezkeretü'l Ebniye, Yayına Hazırlayan: Hayati Develi, Koçbank Yayınları, İstanbul 2001.
- Ülgen Ali Saim, Mimar Sinan Yapıları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989.
- Westbrook Nigel ve Dark, K. D., Meeuwen, R., “Constructing Melchior Lo- richs’s Panorama of Constantinople”, Journal of the Society of Architectural His- torians, num. 69, March 2010.
- Wulzinger Karl, “Melchior Lorichs ansicht von Konstantinopel alstopograp- hische quelle”, ayrı basım, Harrassowitz, Leipzig, 1932.
Öz
Melchior Lorichis'in 1559 tarihli "Byzantium sive Constantinopolis" başlıklı İstanbul panoraması, Leiden Üniversitesi Kütüphanesinde bulunmaktadır. İstanbul'un Osmanlı kenti oluşundan yaklaşık yüz yıl sonra, Sultan Süleyman ve Mimar Sinan'ın elinde Osmanlı kimliğini kazandığı halini yansıtan ilk görsel belgedir. Panoramanın sıklıkla sözü edilen bir özelliği de, ressamın kendisini, kent görüntüsünün önünde çalışırken, yanında diğer bir kişi ile birlikte resme eklemiş olmasıdır. Osmanlı giysileri içinde ressam'a yardım eden kişinin temsili bir figür olduğu varsayılmıştır. Bu makalede Osmanlı figürünün kimliği sorgulanacaktır. Resmin yapıldığı tarihi bağlamın göz önüne alınmasından başka, kompozisyonunun ve ayrıntıların çözümlenmesi ile elde edilen ip uçları, bu kişinin Mimar Sinan olduğunu ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
Melchior Lorichs Mimar Sinan İstanbul Konstantiniye Sultan Süleyman
Kaynakça
- Ateş İbrahim, “Vakfiyesinin İhtiva Ettiği Bilgiler Işığında Mimar Sinan”, yayına hazırlayan: S. Bayram, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri, cilt I, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara 1998.
- De Busbeque Ogier Ghiselin, Türk Mektupları, çeviri: Hüseyin C. Yalçın, Remzi Kitabevi, İstanbul 1939.
- Crane Howard ve Akın Esra, Sinan`s Autobiographies, Brill, Leiden Boston, 2006.
- Eyice Semavi, “Flensburg'lu Melchior Lorichs” Türk Kültürü, Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü, sayı 10, Ağustos 1963.
- Eyice Semavi, “Avrupa'lı Bir Ressamın Gözü İle Kanunî Sultan Süleyman”, TTK, Kanunî Armağanı, Ankara, 1970.
- Fischer Erick, Melchior Lorck, The Royal Library Vandkunsten Publishers, Ko- penhag 2009.
- Lorichs Melchior, Byzantivm sive Constantineopolis (1559) Universiteitsbibliotheek, Leiden.
- Manners Ian, European Cartographers and the Ottoman World 1500-1750, Oriental Institude Museum Publications No.27, Chicago 2007.
- Manners Ian, “Constructing Image of a City: Christopher Boundelmonti’s Li- ber Insularum Archipelagi”, Annals of the Association of American Geographers 87, no.1, 1997.
- Morkoç Selen, “City and Self in Three Accounts of Istanbul”, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt 24, sayı 2, Ankara 2007.
- Mango Cyril ve Yerasimos Stephan, Melchior Lorichs' Panaroma of Istanbul 1559, Ertuğ&Kocabıyık Publications, Istanbul 1999.
- Ministére des Affaires Etrangéres, Soliman le Magnifique, 15 Fevrier au 14 Mai 1990, Galeries Nationales du Grand Palais, Paris 1990.
- Necipoğlu Gülru, Age of Sinan Architecural Culture in the Ottoman World, Reaktion Books Londra, 2005.
- Von Oberhummer Eugene, Konstatantinopel unter Sultan Suleiman dem Grossen aufge- nommen im Jahre 1559, Münih 1902.
- Sabancı Üniversitesi Yayını, Bizantion’dan İstanbul’a Bir Başkentin 8000 Yılı: 5 Haziran - 4 Eylül 2010, Sabancı Müzesi, İstanbul 2010.
- Sai Mustafa Çelebi, Yapılar Kitabı Tezkeretü'l Bünyan ve Tezkeretü'l Ebniye, Yayına Hazırlayan: Hayati Develi, Koçbank Yayınları, İstanbul 2001.
- Ülgen Ali Saim, Mimar Sinan Yapıları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989.
- Westbrook Nigel ve Dark, K. D., Meeuwen, R., “Constructing Melchior Lo- richs’s Panorama of Constantinople”, Journal of the Society of Architectural His- torians, num. 69, March 2010.
- Wulzinger Karl, “Melchior Lorichs ansicht von Konstantinopel alstopograp- hische quelle”, ayrı basım, Harrassowitz, Leipzig, 1932.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Ağustos 2011 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 |
Kaynak Göster
Belleten Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.