The Kingdom of Wahšušana

Yıl 2008, , 685 - 706, 01.12.2008

Hasan Ali Şahin

https://doi.org/10.37879/belleten.2008.685

Öz

The present data about Wahsusana Monarchy rely on Kultepe tablets. There was a colony of Assyrian merchants in the city of Wahsusana which laid in the west as a significant state of the kingdom. The merchants bring the conventional necessities such as tin and textile from Assyria and refined copper from the Black Sea region. In return they transferred gold and silver to Assyria. Wahsusana, was around today's Kırıkkale [city near Ankara] and it had been an important trade center for the towns between north and south parts of Kızılırmak River in Second Millenium BC.

Anahtar Kelimeler

Wahšušana, Kingdom, Kültepe, History

Wahšušana Krallığı

Öz

Wahšušana krallığı hakkındaki bilgilerimiz Kültepe metinlerine dayanmaktadır. Kültepe’de, 1925 yılından itibaren ortaya çıkan binlerce tablet sayesinde hem Anadolu’daki beyliklerin hem de Eski Asur Kent Devleti’nin siyasi, sosyal ve ekonomik tarihini öğrenme imkanımız bulunmaktadır. Koloniler Çağı (M.Ö. 1975-1725)’nda yaşamış olan şehir beyliklerinin birbirleriyle olan münasebetleri, Asurlu tüccarların yerleştiği şehirler ve bunların yerlilerle ilişkileri hakkında bilgi edinmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Wahšušana, Krallık, Kültepe, Tarih

Kaynakça

• Albayrak 2006 İ. Albayrak, Kültepe Tabletleri IV, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 2006.
• ATHE B. Kienast, Die Altassyrischen Texte des Orientalischen Seminars der Universitat Heidelberg und der Sammlung Erlenmeyer-Basel, Berlin 1960.
• Balkan 1957 K. Balkan, Mama Kralı Anum-Hirbi’nin Kaniş Kralı Warşama’ya Gönderdiği Mektup, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 1957.
• _______ 1979 K. Balkan, “Makriš and Ašiš Component-Parts of Wagons and Ploghs Respectively in an Cappadocian Tablet from Kültepe”, Festschrift Laroche, Florilegium Anatolicum, (Paris 1979), s. 49-57.
• _______ 1992 K. Balkan, “The conception of trinity in the tablets of Kültepe, S. Alp’e Armağan, Anadolu Medeniyetlerini Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınları, Ankara 1992, s. 15-44.
• Bayram-Çeçen 1995 S. Bayram-S. Çeçen, “6 Neue Urkunden Uber Heirat und Scheidung aus Kaniš”, Archivum Anatolicum, S. 1, 1995, s. 1-12.
• Bilgiç 1946 E. Bilgiç, “Anadolu’nun İlk Yazılı Kaynakları’ndaki Yer Adları ve Yerlerinin Tayini Üzerine İncelemeler”, Belleten C.X, S. 39, (1946), s. 381-423.
• BIN IV A.T. Clay, Letters and Transactions from Cappadocia, Babylonian Inscriptions in the Collection of J.B. Nies IV, New Haven 1927.
• BIN VI F.J. Stephens, Old Assiyrian Letters and Business Documents, Babylonian Inscriptions in the Collection of J.B. Nies VI, New Haven 1944.
• Çeçen 1995 S. Çeçen, “mutanu in den Kültepe Texten”, Archivum Anatolicum, S. 1, (1995), s. 43-72.
• _______ 1996 S. Çeçen, “İdinnum Kelimesi ve Anlamı Hakkında Yeni Bir Teklif”, Archivum Anatolicum, II, (1996), s. 19- 24.
• _______ 1997 S. Çeçen, “Kaniš Kārumu’nun Diğer Kārum ve Wabartumlara KÙ.AN (amÿtum) ile İlgili Önemli Talimatları”, Belleten, C. LXI, (1997), S. 231, s. 219- 232.
• _______ 1998 “Yerli Kralların Mabetleri Ziyareti ve Çıkan Neticeler”, III. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri (Ankara 1998), s. 119-124.
• _______ 2002 S. Çeçen, “Kültepe Belgelerine Göre Anadolu Şehir Devletleri’nde Ayaklanma”, Archivum Anatolicum 5, (Ankara 2002) s. 65-68.
• CCT Cuneiform Texts from Cappadocian Tablets in the British Museum.
• CTMMA M.T. Larsen, Old Assyrian Texts, in: I. Spar (Hrsg.), Cuneiform Texts in The Metropolitan Museum of Art I. Tablets, cones, and bricks of the third and second millenia B.C., New York 1988, s. 92-143.
• Donbaz 1989 V. Donbaz, “Some Remarkable Contrackts of Ib Period Kültepe Tablets”, Festschrift T. Özgüç, (Ankara 1989), s. 75-98.
• _______ 2004 V. Donbaz, “Some Old Assyrian Texts with Rare Terminology”, Assyria and Beyond Studies Presented to M.T. Larsen, 2004, s. 179-189.
• Dercksen 1996 Jan-Gerrit, Dercksen, The Old Assyrian Copper Trade in Anatolia (PIHAN 75), Istanbul-Leiden 1996.
• Forlanini 1985 M. Forlanini, “Remarques Géographiques sur les Textes Cappadociens”, Hethitica VI, (1985), s. 45-67
• Gadd 1940 Gadd, C.J. “ Tablets from Chagar-bazar and TallBrak” Iraq 7, (1940), s. 22-66.
• Garelli 1963 P.Garelli, Les Assyrians en Cappadoce, Paris 1963.
• Günbattı 1987 C. Günbattı, “Kārumlar Arasındaki Mektuplaşmalardan Yeni Örnekler”, XXXIV. Assiriyoloji Kongresi 6-10/VII/1987 İstanbul, s. 479-484.
• _______ 1995 C. Günbattı, “More Examples of Correspondences Between Kārums’ Archivum Anatolicum, S. 1, (Ankara 1995), s. 107-116.
• _______ 1999 C. Günbattı, “Asur Ticaret Kolonileri Devri’nde Anadolu Kralları ile Asurlu Tüccarlar Arasındaki İlişkilere Işık Tutan İki Yeni Belge” XII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, (Ankara 1999), s. 75-83.
• _______ 2005 C. Günbattı, “Kültepe’de Bulunmuş İki Antlaşma Metni Belleten,(256), s. 759-784.
• Hecker 2003 K. Hecker, “kunuk karim saher rabi”, Festschrift für B. Kienast, AOAT 274, Münster 2003, s. 183-196.
• JCS Journal of Cuneiform Studies, New Haven.
• Karaduman 1994 A.F. Karaduman, 1956 da Bulunan Çeşitli Kültepe Vesikalarından Anadolu’nun Tarihi, İçtimai ve İktisadi Meseleleri Hakkında Çıkan Neticeler. (Ankara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi) Ankara 1994.
• KTK N.B. Jankowska, Klinopisnye Teksty iz Kjultepe Sobraniiakh, SSSR Moskova 1968.
• KTP F.J. Stephens, The Cappadocian Tablets in the University of Pennsylvania Museum.
• Landsberger 1940 B. Landsberger, “Vier Urkunden vom Kültepe”, TTAED, S. 4, (1940), s. 7-14.
• Lewy 1947 J. Lewy, “Naram-Sin's Campaign to Anatolia in the Light of the Geographical Data of the Kultepe Texts”, Halil Edhem Hatıra Kitabı Bölüm I, TTKY VII/5, (Ankara 1947), s. 11-18.
• Liv Th. G. Pinches, The Cappadocian Tablets Belonging to the Liverpool Institute of Archaeology.
• Michel- Garelli 1997 C. Michel-P. Garelli, Tablettes Paleo-Assyriennes de Kültepe Vol. I, (Kt. 90/k), İstanbul 1997.
• Nashef 1987 H. Nashef, Rekonstruktion der zur Zeit der Altassyrischen Handelsniederlassungen, TAVOB, 83 Wiesbaden 1987.
• _______ 1991 H. Nashef, Die Orts-und Gewāssernamen der Altassyrichen Zeit (RGTC IV) Wiesbaden 1991.
• OIP 27 I.J. Gelb, Inscriptions from Alishar and Vicinity, Oriental Institu Publications 27, Chicago 1935.
• Orlin 1970 L.L. Orlin, Assyrian Colonies in Cappadocia, Paris 1970.
• Özgüç 2005, T. Özgüç, Kültepe: Kaniš/Neša, YKY İstanbul 2005.
• PRAG I K. Hecker-G. Kryszat-L.Matouš, Prager Kültepe-Texte I: Kappadokische Keilschrift Tafeln aus der Sammlungen der Karlsuniverstat Prag Praha, 1998.
• RA 58 P. Garelli, Tablettes cappadociennes de collections diverses, RA 58, 1964, 53-68, 111-136.
• RA 59 P. Garelli, Tablettes cappadociennes de collections diverses, RA 59, 1965, 19-48, 149-176.
• RA 60 P. Garelli, Tablettes cappadociennes de collections diverses, RA 60, 1966, 93-152.
• Sever 1990 H. Sever, “Kültepe Metinlerine Göre Birtum Kelimesinin Yeni Anlamı”, X. Türk Tarih Kongresi Bildirileri, (1990), s.467-479.
• _______ 1991 H. Sever, “Yeni Belgelerin Işığı Altında Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nın Yeniden Değerlendirilmesi”, I. Uluslararası Hititoloji Kongresi Bildirileri, (Çorum 1991), s.134-139.
• _______ 1995 H. Sever, “Anadolu’da Borsa ve Enflasyonun İlk Şekilleri”, Archivum Anatolicum, S. 1, (1995), s.123-133.
• _______ 1997 H. Sever, “Amÿtum Madeninin Ticareti’nin Yapılması Hususunda Asur Şehir Meclisi’nce Verilmiş Bir Ruhsatname”, Archivum Anatolicum, S. 3, (Ankara 1997), s. 291-299.
• TC 1 G. Conteneau, Tablettes Cappadociennes, Musee de Louvre, Paris 1920.
• TC 2 Fr. Thureau-Dangin, Tablettes Cappadociennes, deuxieme serie Musee de Louvre, Paris 1928.
• TC 3 J. Lewy, Tablettes Cappadociennes troisieme serie Musee de Louvre, Paris 1935.
• Veenhof 1997 K.R. Veenhof, “Two Marriage Documents from Kültepe”, Archivum Anatolicum, S. 3, (Ankara 1997), s. 357-381.
• _______ 2003 K.R. Veenhof, The Old Assyrian List of Year Eponyms from Kārum Kanish and its Chronological Implications, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, Ankara 2003.
• VS 26 K. Veenhof-E.K. Brandt, Vorderasiatische Schriftdenkmaler der Staatlichen Museen zu Berlin, Heft XXVI, Altassyriche Tontafeln aus Kültepe Texte und Siegelabrollungen, 1992.
• Yiğit 1997 T. Yiğit, “Eski Anadolu Kentlerinden Luhuzatia/ Lawazantia’nın Tarihi ve Lokalizasyonu Üzerine”, Belleten, C. LXI, S. 230, (1997), s. 1-14.