The Cult of Asklepios as Represented in the Ancient Coins of Cilicia

Yıl 2005, , 9 - 58, 20.04.2005

Bekircan Tahberer İlter Uzel

https://doi.org/10.37879/belleten.2005.9

Öz

The main subjects of depiction in ancient coins were of the gods and goddesses. Asklepios, god of healing, members of his family and symbols tied to him, were among the most common subjects of the ancient coins of Cilicia. According to numismatic principles, the image of Asklepios/Hygeia on a coin had no significance unless it was related to an epidemic or to other health problems of the city minting the coin. There were many cities with a temple dedicated to the cult of Asklepios god of healing and since in ancient times coins were not just media of payment, but also propaganda symbols, cities with temples to Asklepios inevitably and frequently advertised this on their coins as part of the propaganda in their own favour. Looked at it from this point of view, it becomes clear that numismatic materials, in addition to other archaeological findings, indicate that the ancient Cilician cities of Aigeai and Irenopolis, were important centres of the Asklepios cult. Some of the points and coins analysed in this article, will shed light on elements of the cult of Asklepios in Cilicia that were unknown or at least not known well enough.

Anahtar Kelimeler

Asklepios, Ancient Coins, Cilicia, Hygeia

Antik Kilikya Sikkelerinde Asklepios Kültü

Öz

Tarihin en eski çağlarından beri Kilikya, gerek ekonomik, gerekse stratejik açıdan Anadolu'nun en önemli bölgesi olmuştur. Böyle büyük maddi zenginliklere sahip bir bölgede zengin bir kültürün oluşması da doğaldır. Antik Kilikya şehir sikkeleri bu zengin kültürün aynası olarak çok çeşitli konularda bizi aydınlatır. Yaklaşık altı yüz elli yıl süren bu sikke basma geleneği sayesinde, çok fazla arkeolojik veri olmamasına rağmen, Kilikya bölgesinde olup biten bir çok şeyi sikkelerden öğrenebiliyoruz. Antik çağda gelenek olduğu üzere, Kilikya şehirleri de darp ettikleri sikkeleri bir propaganda aracı olarak kullanmayı iyi biliyorlardı. Toplum iradesinin yönetiminde inkar edilemez bir öneme sahip olan inanç dünyası, sikkelerin konuları arasında önemli bir yer tutmaktadır. Bilindiği gibi Roma dönemi şehir darplarında, sikkenin ön yüzü otorite sayılan imparatora ayrılırken, arka yüzler çoğu kez şehirler için önemli olan tanrı ve tanrıçalara bırakılmıştır. Kimi şehirler ise sadece kendilerine özgü bir tanrı, tanrıça veya sembol ile öne çıkmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Asklepios, Antik Sikkeler, Kilikya, Hygeia

Kaynakça

• P., Decharrne, Mythologie de la Grece Antique Garnier Freres, Paris, 1879, s. 279-280.
• A., Erdem, Tıp Etiğine Giriş, Ankara, 2001, s. 194.
• Bonnefoy, 2000, I. Cilt, s. 78......................................
• Y., Bonnefoy, Antik Dünya ve Geleneksel Toplumlarda Dinler ye Mitolojiler Sözlüğü, I. Cilt, Ankara, 2000, Asklepios.
• P., Grimal, Mitoloji Sözlüğü Yunan ve Roma, (Çev: S.Tamgüç), İstanbul, 1997, s. 101.
• F., Comte, Mitoloji Sözlüğü, (Çev: M. Arslan), İstanbul, 2000, s. 55.
• Pliny the Elder, Natural History, A Selection (Transl., John F. Healy), London, 1991, s. 261.
• Homeros, İlyada, (Çev: A.Erhat. A.Kadir), İstanbul, 1981,11,731, 732.
• P., Mela, Chorographia (Description of the World), (Transl., F.E. Romer), Michigan, 1998, II, 49.
• M. Aurelius, Meditations!(Transl., A.S.L. Farquharson), Oxford, New York, 1990, V.8.
• P., Levi, Eski Yunan, Adash Büyük Uyg-arhklar Ansiklopedisi, Cilt III. (Çev: N. Erdilek), İstanbul, 1987, s.167.
• Ralph Jackson, Roma İmparatorluğunda Doktorlar ve Hastalıklar, -Çev: Ş. Mumcu-, İstanbul, 1999, s.4
• D., Sear, Greek Coins, London, 1979, Vol. I, No. 2230.
• D., Sear, Grek Imperial Coins, 1995, No. 391 Karia-Kos, no. 550 Epirus-Buthrotum, no. 1128 Epirus-Nicopolis, no. 979 Paphlagonia- Neoclaudiopolis, no. 1360 Trace-Pautalia, no. 1378 Pontus-Cerasus, no. 1403 Troas-Antandrus, no. 1570 Bithynia-Cius, no. 2482 Trace-Hadrianopolis, no. 2182 Troas-Assus
• İ., Uzel, "Anadolu Antik Şehir Sikkelerinde Asklepios Kültü", X11. Arkeometri Sonuçları Toplantısı , Ankara, 1997, s. 118.
• S. W., Stevenson, A Dictionary of Roman Coins, London, 1964, s. 775.
• M., Sayar, "Kilikya'da Tanrılar ve Kültler", 0113a 11,1. Cilt, Mersin, 1999a, s.146.
• P., Siewert, et.al, "Ergebnisse Eines Epigraphischen Forschungsaufenthalts in Hierapolis- Kastabala", VII. Araştırma Sonuçları Toplantısı , Antalya,•1990, s.204
• M., Sayar, "Antik Kilikya'da Şehirleşme", XII. Türk Tarih Kongresi'nden ayribasnn, Ankara, 1999b, s. 198.
• Kubitschek, 1909, s. 23..................................................................
• L., Robert, "De Cilicie A Messine et a Plymouth",Journal Des Savants, Paris, 1973, s.184.
• SNG Switzerland I Cilicia, Levante, Berne, 1986, no. 1736, 1739/40, 1746, 1749, 1767, 1769, 1784.
• R., Ziegler, "Aigeai, der Asklepioskult, das Kaiserhaus der Decier und das Christentum", Tykhe 9, Deutschland, 1994 , s.187 - Levha 27.
• Strabon, Coğrafya Anadolu (Kitap:XII,XIII,XIV), İstanbul, 1987,V,18.
• C., Ptolemy, The Geography, New York 1991, V, VII (Aegae).
• B. Tahberer, Apollo Lykeios in Ancient Tarsos Numismatics, The Celator, Vol. 18, No.1,Januaty 2004. s, 30-31,34-38.
• A., Ünal, Adana'da Kizzuwatna Krallığı - Taş Devrinden Hitit Devleti'nin Yilultşina Kadar Adana ve Çukurova Tarihi, Efsaneden Tarihe, Tarihten Bugüne Mana: Köprü Başı, 2000, s. 57-58.
• N., Baydur, Anadolu'daki Kutsal Dağlar, Dağ- Tannlan , Ankara, 1996.
• H., Bloesch, Erinnerungen an Aigeai, Münzkabinett Winterthur (Schweiz), 1989, s. 36-37.
• C.J., Hovıgego, Creelz Imperial Countermarks, London, 1985, no. 430.
• M., Grant, The Roman Emperors, New York, 1997, s. 146.
• B. Tahberer, "Some Unpublished And Rare Coins From Ancient Cilicia", The Celator, October 2001,
• J.W., Curtis, 1956, The Coinage of Roman Egypt, A Survey, reprinted by ANA, Plate XLIII, 1956, s. 60.
• J. M., Jones, A Dictionary of Ancient Roman Coins, London, 1990, s.209.
• C.J., Hovıgego, Creelz Imperial Countermarks, London, 1985, no. 430.
• H., Bloesch, Erinnerungen an Aigeai, Münzkabinett Winterthur (Schweiz), 1989, s. 36-37.
• F.B., Karbach, " Die Münzpraegung der Stadt Irenopolis in Ostkilikien", Jahrbuch £ Numisınatik u.Geldgeschichte 42/43, 1992/93, s. 87.
• B. Tahberer, Apollo Lykeios in Ancient Tarsos Numismatics, The Celator, Vol. 18, No.1,Januaty 2004. s, 30-31,34-38.