Evaluation on Source Values of Reports of Councils for Public Works: The Case of Tekfurdağı

Yıl 2011, Cilt: 75 Sayı: 273, 471 - 502, 01.08.2011

Ayla Efe

https://doi.org/10.37879/belleten.2011.471

Öz

This study aims to introduce reports of the Councils for Public Works, which have detailed information about the main aspects of social and economic such as population, commercial life, education and health. This introduction is thought to be important with respect to firstly describing the economic capacity and potential of development of the Ottoman provinces, secondly the interpretation of the rich quantitative data in the temettüat registers, and thirdly identifying the changing concept of development of the Tanzimat bureaucrats.

Anahtar Kelimeler

Councils for Public works, Temettuat Registers, Development Plan

İmar Meclisleri Raporlarının Kaynak Değeri Üzerine Bir Değerlendirme: Tekfurdağı Örneği

Öz

Bu çalışmada, nüfus, üretim ticari yaşam, eğitim ve sağlık gibi ekonomik sosyal hayatın temel alanlarıyla ilgili ayrıntılı veriler içeren İmar Meclisi Raporlarının tanıtılması hedeflenmiştir. Bu tanıtımın, ilk olarak 1845 yılı Osmanlı taşrasının ekonomik kapasitesinin ve gelişme potansiyelinin tespiti açısından ikincisi temettuat defterlerinin zengin kantitatif verilerinin anlamlandırılması açısından, ve üçüncü olarak da Tanzimat bürokratlarının değişen kalkınma anlayışının saptanması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İmar Meclisi, Temettuat Defterleri, Tekfurdağı, Kalkınma Planı

Kaynakça

• Sadaret Mektubi Kalemi (AMKT): 28/98, 26/14, 27/33, 27/82, 58/7.
• İrade Mesail-i Mühimme (İMSM): 5/89, 83/ 2376, 7/129.
• Maliye Varidat Temettuat Defterleri (ML. VRD. TMT. d.): 6234, 5990, 5945, 6230.
• Cevdet nafia’: 749.
• Sadaret Müteferrik: 2/68.
• Aydın, Mahir, “Ahmet Arif Hikmet Beyefendi’nin Rumeli Tanzimat Müfettişliği ve Teftiş Defteri” Belleten, C. 56, S. 215, s. 69–175.
• Aynural, Salih, İstanbul Değirmenleri ve Fırınları, Zahire Ticareti (1740-1840), İstanbul, 2002.
• Bingöl, Sedat, 1829 İstanbul Nüfus Sayımı ve Tophane Kasabası, Ana. Üni. Yay. Eskişehir, 2004.
• Çakır, Coşkun, Tanzimat Dönemi Osmanlı Maliyesi, İstanbul,2001.
• Cezar, Yavuz, Osmanlı Maliyesinde Bunalım ve Değişim Dönemi, 18. Yüzyıldan Tanzimat’ta Mali Tarih, İstanbul, 1986.
• Çadırcı, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yapısı, Ankara, 1997.
• Çadırcı, Musa-L. Armağan-S. Bingöl-B. Koç, 1830 Sayımında Ankara, Ankara, 2000.
• Doğru, Halime, XII-XIX. Yüzyıllarda Rumeli’de Sağ Kolun Siyasi Sosyal Ekonomik Görüntüsü ve Kozluca Kazası, Eskişehir, 2000.
• Efe, Ayla, “Niş İmar Meclisi Raporlarına Göre: Niş Bölgesi” Uluslararası Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Türk-Bulgar İlişkileri Sempozyumu, 11-13 Mayıs 2005, s. 261-268.
• _________,“1260-61/1844-45 Temettuat Sayımı Işığında Çukurhisar Köyünün Sosyal Ekonomik Görüntüsü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/1, 2006, s.32.
• _________, “Tensikat-ı Mülkiyye: İzmit ve Gelibolu Uygulaması” Türk Kültürü İncelmeleri Dergisi, S.21, İstanbul, 2009, s. 121-154.
• Ergenç, Özer, XIV. Yüzyılın Sonlarında Bursa, TTK, Ankara, 2006.
• Faroqhi, Suraiya, “İstanbul’un İaşesi ve Tekirdağ-Rodoscuk Limanı 16-17.
• Yüzyıllar” ODTÜ Gelişme Dergisi, Özel Sayısı 1979-80, Selim İlkin (Derleyen), Ankara 1981.
• _________, “Esnaf Ağaları ve Osmanlı Zanaat Üretimi 16-17. Yüzyıllar” Osmanlı Ülkesinde Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, YPK, İstanbul, 2003.
• Genç, Mehmet, “19. Yüzyılda Osmanlı İktisadi Dünya Görüşünün Klasik Prensiplerindeki Değişmeler” Dîvân, İlmi Araştırmalar, 1/6, 1999, s. 1-8.
• _________, “Osmanlı Esnafı ve Devlet” Devlet ve Ekonomi, İstanbul, 2000, s. 294- 305.
• Güran, Tevfik, Tanzimat Döneminde Osmanlı Maliyesi: Bütçeler ve Hazine Hesapları, Ankara, 1989.
• _________, 19. Yüzyıl Osmanlı Tarımı, Eren Yay. İstanbul, 1998.
• _________, “Tanzimat Döneminde Tarım Politikaları 1839-1876” Türkiye’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi 1071-1920, Osman Okyar, Halil İnalcık (Ed.), Ankara, 1980, s. 272-274.
• Karal, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, Ankara, 1943.
• Karpat, Kemal, Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, İstanbul, 2003, s. 62.
• Kasaba, Reşat, Osmanlı İmparatorluğu ve Dünya Ekonomisi, Belge Yay., İstanbul, 1993.
• Kurdakul, Necdet, Tanzimat Dönemi Basınında Sosyo-Ekonomik Fikir Hareketleri, Ankara, 1997.
• Kütükoğlu, S. Mübahat, “Osmanlı Sosyal ve İktisadi Tarihi Kaynaklarından Temettü Defterleri” Belleten, 59/225, 1995 s. 395-416.
• _________, “Osmanlı İktisat Tarihi Bakımından Konsolos Raporlarının Ehemmiyet ve Kıymeti” Güney-Doğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, İstanbul Edebiyat Fakültesi Yayını 1981-82, 10-11, İstanbul 1983.
• Küçükkalay, Mesud-Ayla Efe, “Osmanlı Zirai Sektörünün Ticarileşebilme İmkânı Üzerine Bir Deneme 1844-45 Alpu Köyü Örneği” OTAM, 20, Ankara, 2009, s. 254-279.
• Lütfi Efendi, Ahmet, Vaka’nüvis Ahmet Lütfi Efendi Tarihi, C.8, İstanbul, YKY, 1999, s. 1189.
• McGowan, Bruce, “Ayanlar Çağı 1699-1812” Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Halil İnalcık-Donald Quataert (Ed.), C. 2, İstanbul, 2004.
• Ortaylı, İlber, “16. Yüzyılda Rodosçuk (Via Aegnetia’nın Marmara Uzantısı)” Osmanlı İmparatorluğu’nda İktisadi ve Sosyal Değişim, Makaleler I, Ankara, 2000, s. 85-93.
• Pamuk, Şevket, “Bağımlılık ve Büyüme: Küreselleşme Çağında Osmanlı Ekonomisi 1820-1914” Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme, Seçme Eserler II, İstanbul, 2008.
• _________, “Zanaatların Direnişi ve Gerileyişi: Pamuklu Tekstil Örneği, 1820- 1913” Osmanlı Ekonomisinde Bağımlılık ve Büyüme 1820-1913, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1984.
• Paskaleva, Virgina, “Osmanlı Balkan Eyaletlerinin Avrupalı Devletlerle Ticaretleri Tarihine Katkı 1700-1850” İstanbul İktisat Fakültesi Mecmuası, C.27, No.1-2 Ekim 1967-Mart 1968, s.73-74.
• Sami, Şemseddin, Kâmûs’ul- a’lâm, C.3, İstanbul 1305.
• Öztürk, Sait, Tanzimat Döneminde Bir Anadolu Şehri: Bilecik, İstanbul, 1996.
• _________, “Türkiye’de Temettuat Çalışmaları” Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi(TALİD), 1/2, İstanbul, 2003, s. 287-304.
• Quataert, Donald, “19 Yüzyıla Genel Bakış Islahatlar Devri 1812-1914” Osmanlı İmparatorluğunun Sosyal ve Ekonomik Tarihi, Halil İnalcık, Donald Quataert (Ed.) C.2, Eren Yay. İstanbul, 2004, s. 966-67.
• _________, Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, İletişim Yay, İstanbul,1999.
• _________, Anadolu’da Osmanlı Reformu ve Tarımı 1876-1908, Türkiye İş Bankası Yay., İstanbul, 2008.
• Tekeli, İlhan-Selim İlkin, “28 Aralık 1860 Tarihli Tahrir-i Nüfus ve Emlâke Dair Talimname’nin Osmanl Türk ı Modernite Projesi Açısından Okunması Üzerine” Cumhuriyetin Harcı Modernitenin Altyapısı Oluşurken, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, 2010, s. 27-63.
• _________, “Mustafa Celâleddin Bey’in Bir Eyaletin Islah ve İmarı Hakkında Mükâleme Adlı Risalesi ve 19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda İmar Kavramının Gelişimi Üzerine Düşünceler” Cumhuriyetin Harcı Modernitenin Altyapısı Oluşurken, İstanbul 2010, s. 1-14.
• _________,“Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. Yüzyılda Araba Teknolojisi ve Karayolu Yapımında Gelişmeler”, Cumhuriyetin Harcı Modernitenin Altyapısı Oluşurken, İstanbul 2010, s. 63-123.
• “Tekirdağ” Yurt Ansiklopedisi, C.9, s. 6984 - 6999.
• Todorov, Nikolay, “19. Yüzyılın İlk Yarısında Bulgaristan Esnaf Teşkilatı” İstanbul İktisat Fakültesi Mecmuası, C.27, No.1-2 Ekim 1967-Mart 1968, s. 1-35.
• Ubicini, Osmanlı Mondenleşme Sancısı, İstanbul, 1998.
• Ünver, Metin, “Tanzimat Taşrasının İstanbul Buluşması: İmar Meclislerinin Kurulması Süreci” Eskiçağdan Günümüze Yönetim Anlayışı ve Kurumlar, Feridun Emecen (Ed.), Kitapevi Yay. İstanbul, 2009, s. 119-161.