Bothroi in the Sacred Sanctuary of Demeter at Caunus

Yıl 2010, Cilt: 74 Sayı: 271, 649 - 658, 01.12.2010

Mustafa Bulba

https://doi.org/10.37879/belleten.2010.649

Öz

At Caunos, in the sacred precinct of Demeter, a great number of deposits have been found during the earlier and ongoing excavations. These deposits have been found in two different locations; one being on the sacred terrace and the other one outside the sacred precinct. While one of the deposits outside the sacred precinct excavated to the north of terrace in the early 1970's was built in the shape of a small and deep structure with roughly shaped stones, the deposit to the west and adjacent to the terrace was completely formed by stuffing the rock cavities, without any type of architectural arrangement. Likewise, on the terrace of church and in the area the earliest church of Kaunos is situated, different deposits were found. Among these, two are smaller in size and adjacent to the wall of church. While one of them is sloppily formed in the shape of a grave by roughly cutting the cavities in the rocky area, the other one is formed cutting the upper part of the bedrock in an approximately square shape. However the foundation of the church was completely formed by filling the cavities of the bedrock. It still hasn't been determined where and how these finds were deposited in these areas. But as far as it's known, these areas were used from Late Archaic Period to the midst of the Early Hellenistic Period. lnterestingly, these finds were uncovered in a mixed manner. For example a larger size terracotta head which is, so far, one of the rare archaic finds, has been found immediately in the upper section. In the same way, the finds which are dated to the Early Hellenistic Period can be unearthed in the lower sections. As a result, it is hard to determine the date and the pattern of these deposits. While the finds which are dated back to the Archaic Period and to the Early Hellenistic Period are few, especially the finds from the Late Classic Period, and finds from the 4th century B.C. are more common. The finds from the Middle and the Late Hellenistic Periods and the Roman Period have not been recovered yet. Likewise the finds which can be dated back to Byzantine Period consist of only a few and small glazed sherds. It is concluded that this area occupied by the earliest church of Kaunos was never used during the Christian Era and the construction of the church itself was never finished. However, this area must have remained as a sacred precinct in varying densities of use from the archaic period to the mid-Christian Era. 

Anahtar Kelimeler

Kaunos, Bothros, Demeter, Thesmophoria, Church, Hydria, Terracotta, kerosene lamp

Kaunos Demeter Kutsal Alanındaki Bothroslar

Öz

Kaunos Demeter Kutsal alanında yapılan ve halen sürdürülmekte olan çalışmalarda çok sayıda atık alanı ele geçirilmiştir. Bu atık alanları hem kutsal terasın içinde hem de onun dışındaki iki bölgede karşımıza çıkabilmektedir. Dışarıdaki atık alanlarından terasın kuzeyinde kalan ve 1970'li yılların başında kazılan, kaba işlenmiş taşlarla ve adeta küçük ve derin bir bina şeklinde oluşturulmuşken, batıdaki hemen teras duvarına bitişik olarak ve herhangi bir mimari kalıntıya sahip olmadan, tamamen kaya boşluklarının doldurulmasıyla oluşturulmuştur. Aynı şekilde kilise terasın içerisinde ve Kaunos'un en erken kilisesinin bulunduğu alanda da değişik atık alanları tespit edilmiştir. Bunlardan ikisi kilise duvarına bitişik ve küçük ölçekte olup, bir tanesi kayalık alandaki boşlukların kaba işlenmiş ve özensizce yapılmış mezar biçiminde şekillendirilmesiyle oluşturulmuş, diğeri ise ana kayanın üst kısmının kareye yakın bir şekilde kabaca oyulmasıyla meydana getirilmiştir. Ancak kilisenin altı tamamen ana kayadaki boşlukların doldurulmasıyla meydana getirilmiştir. Bunların tam olarak nerelerde depolandığı ve hangi kurallar içerisinde bu alanlara atıldığı henüz tespit edilememiştir. Ancak şu ana kadar tespit edilebildiği kadarıyla geç arkaik dönemden erken Hellenistik dönem içlerine kadar bu alanlar kullanılmıştır. İlginç bir şekilde bu buluntular karışık bir şekilde ele geçmektedir. Örneğin şu ana kadar az sayıdaki arkaik buluntulardan olan, büyükçe bir terrakota başı hemen üst kısımda ele geçmiştir. Aynı şekilde alanın Hıristiyanlık öncesi en geç kullanımın dönemine işaret eden erken Hellenistik buluntular alt kısımlarda ele geçebilmektedir. Bu nedenle bunların hangi dönem aralıklarında ve hangi düzende bu alanlara bırakıldıklarını söylemek güçtür. Arkaik ve Erken Hellenistik dönem buluntuları çok az olup özellikle geç klasik döneme ait eserler, yani İ.Ö. 4. yy'a tarihlendirilen eserler yoğunluktadır. Olgun ve geç Hellenistik dönem ile Roma dönemine tarihlendirebileceğimiz buluntular henüz ele geçmemiştir. Aynı şekilde bizans dönemine tarihlendirebileceğimiz buluntular da çok küçük ve az sayıda sırlı seramik kalıntısından ibarettir. Kaunos'un en erken kilisesinin bulunduğu bu alanın Hıristiyanlık döneminde kullanılmadığı, kilisenin yapım aşamasında yarım bırakıldığı düşünülmektedir. Ancak burası olasılıkla arkaik dönemden Hıristiyanlık dönemi içlerine kadar kutsallığını değişik yoğunlukta devam ettirmiş olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kaunos, Bothros, Demeter, Thesmophoria, Kilise, Hydria, Terrakotta, Kandil

Kaynakça

• Bohtz = C. H. Bohtz, Das Demeterheiligtum. AvP XIII. Berlin, 1981.
• Bruns-Özgan = C. Bruns-Özgan, Knidos Antik Kent Rehberi. Konya, 2002.
• Diehl = E. Diehl, Hydria. Mainz am Rhein, 1964.
• Işık 2000 = C. Işık, “Demeter in Kaunos.” BCH Suppl. 38, 2000, 229 f.
• Işık 1980 = F. Işık, “Die Koroplastik von Theangela in Karien und ihre Beziehungen zu Ostionien.” Tubingen, 1980, IstMitt Beih. 21.
• Öğün und Işık = B. Öğün und C. Işık,. Kaunos. Izmir, 2002.
• Schede = M. Schede, Die Ruinen von Priene. Berlin, 1964.
• Varkıvanç = B. Varkıvanç, “Miniaturlampen aus dem Demeterheiligtum in Kaunos.” Adalya 3: 1998, 87 f.
• Wiegand und Schrader = T. Wiegand und H. Schrader, Priene. Berlin, 1904.
• Zäh = A. Zäh, “Die Kirchen von Kaunos.”, TürkAED: 2001, 111