The Stratigraphic Results of the Salat Tepe Excavations in 2000-2002

Yıl 2005, Cilt: 69 Sayı: 256, 781 - 800, 20.12.2005

A. Tuba Ökse

https://doi.org/10.37879/belleten.2005.781

Öz

Salat Tepe is one of the ancient settlemenst on the Salat Çay north of Tigris within the area to be flooded by the Ilısu-Dam. The earliest occupation on the natural hill belongs to Late Chalcolithic Period. The stratigraphical sequence on the southern slope points to a dense occupation during this period. The ceramic and small finds from these layers resemble the North Mesopotamian tradition of the Fourth Millennium BC. The excavations on the mound summit brought out a large mud brick building (Level IV) disturbed by granary pits dug on the mound since the First Millennium BC. The mound summit was occupied also in the Hellenistic (Level III-II) and Medieval (Level I) Periods. After the Medieval Period Salat Tepe was no longer preferred for settling. The mound has been used then as a necropolis since today.

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, Salat Tepe, Excavation, Stratigraphy

Salat Tepe 2000-2002 Kazıları Stratigrafik Sonuçları

Öz

STRATİGRAFİ
Salat Tepe'de üst yerleşim katmanlarının açığa çıkartılması için tepe üzerindeki düzlükte çalışılmış, vadiye bakan güney yamacında, aşınma ve toprak kaymaları meydana gelen kesimdeki yapı katları 2.5 m. eninde bir yamaç açmasında araştırılmıştır.

Tepe Üzeri Açmaları
Üst kesimdeki yapılaşmanın açığa çıkartılması amacıyla tepe düzlüğünün güney ve batı kenarları ile merkezinde açılan K 12-13, L 12-14 ve M 13 açmaları kazılmıştır. K 13, L 12-13 ve M 13 açmalarında kazılan ondört basit toprak mezarlara ölüler doğu-batı doğrultusunda dorsal yatırılmıştır. K 13 açmasındaki bir erişkin mezarının bir Ortaçağ duvarı altında kalması, bazı mezarların Ortaçağın başlarına ait olabileceğini, bebek ve çocukların basit ziynet eşyaları ile gömülmesi de Erken İslami Dönem ve öncesine tarihlenen Girnavaz mezarları ile çağdaş olabileceğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, Salat Tepe, Kazı, Stratigrafi

Kaynakça

• Abay, E., 1997, Die Keramik der Frühbronzezeit in Anatolien, Münster.
• Akkermans, P.M.M.G., 1988, "An Updated Chronology of the Northern 'Ubaid and Late Chalcolithic Periods in Syria: New Evidence From Tell Hammam et-Turkman", Iraq 50: 109-136.
• Algaze, G. et. al, 1990, Town and Country in Southeastern Anatolia II: The Stratigraphic Sequence at Kurban Höyük, Chicago.
• Algaze, G. et. al, 1991, "The Tigris-Euphrates Archaeological Reconnaissance Project: A Preliminary Report of the 1987-1990 Seasons", Anatolica 17: 175-240.
• Alkım U. B., 1967, "İslahiye Bölge Araştırmaları ve Gedikli Höyük Kazısı" Belleten 31: 462-468.
• Bachelot, L., 1999, "Les Donees Archeologiques de L'age du Bronze Recent dans la vallee du haut Euphrate", G. del Olmo Lete ve J.-L. Montero Fenollos (eds), Archaeology of the Upper Syrian Euphrates. The Tishrin Dam Area, Barcelona: 333-361.
• Bakırer, Ö., 1978, "The Medieval Pottery and Baked Clay Objects" M. N. van Loon (ed), Korucutepe 3, Amsterdam-New York-Oxford.
• Bartl, K., 1994, "Die frühe Eisenzeit in Ostanatolien und ihre Verbindungen zu den benachbarten Regionen", Baghdader Mitteilungen 25: 473-518.
• Braidwood, R. J. ve L. S. Braidwood, 1960, Excavations in the Plain of Antioch I. Chicago.
• Brandt, R. W., 1978, "The Chalcolithic Pottery" M. N. van Loon (ed.), Korucutepe 2, Amsterdam-New York-Oxford: 57-60.
• Cecchini, S. M., 1965, La Ceramica di Nuzi, Roma.
• de Contenson, H., 1992, Prehistoire de Ras Shamra. Ras Shamra-Ougarit VIII, Paris.
• Curtis, J., 1989, Excavations at Qasrij Cliff and Khirbet Qasrij, London.
• Curtis, J. ve A. Green, 1997, Excavations at Khirbet Khatuniyeh. London.
• Dornemann, R. H., 1988, "Tell Hadidi: One Bronze Age Site Among Many in the Tabqa Dam Salvage Area", Bulletin of theAmerican Schools of Oriental Research 270: 13-42.
• Derin, Z., 1994, "Aşağı Fırat Havzasındaki (Elazığ-Malatya Bölgesi) Yerleşim Merkezlerinde Ele Geçen 'Doğu Sigillatası A' Türü Keramikler", H. Malay (ed) M. (Usman) Anabolu'ya Armağan, İzmir: 49-172.
• Erkanal, H., 1983, "1982 Girnavaz Kazıları", V. Kazı Sonuçları Toplantısı: 131-135.
• Erkanal, H., 1984, "1983 Girnavaz Kazıları", VI. Kazı Sonuçları Toplantısı: 121-135.
• Esin, U., 1983, "Zur Datierung der Vorgeschichtlichen Schichten von Değirmentepe bei Malatya in der Östlichen Türkei, R. M. Boehmer ve H. Hauptmann (ed), Altertumskunde Kleinasiens, Mainz: 175-190.
• Esin, U. and S. Harmankaya, 1987, "Değirmentepe (Malatya) Kurtarma Kazısı 1986", IX. Kazı Sonuçları Toplantısı: 79-126.
• Fielden, K., 1977, "Tell Brak 1976: The Pottery", Iraq 39: 245-255.
• Frangipane, M., 2000, "The Late Chalcolithic / EB I Sequence at Arslantepe. Chronological and Cultural Remarks from a Frontier Site" C. Marro ve H. Hauptmann (ed), Chronologies des Pays du Caucase et de L'Euphrate aux Ive-Ille Milleniaires, Paris: 439-471.
• Griffin, E. E., 1980, "Phase G-J. The Middle and Late Bronze Age", M. van Loon (ed), Korucutepe 3, Amsterdam-New York-Oxford: 1-126.
• Gut, R. V., 1995, Das Praehistorische Ninive, Mainz.
• Gülçur, S., 2000, "Norşuntepe: Die Chalkolithische Keramik (Elazığ/ Ostanatolien)" C. Marro ve H. Hauptmann (ed), Chronologies des Pays du Caucase et de L'Euphrate aux Ive-Ille Milleniaires, Paris: 375- 418.
• Haller, A. et. al, 1954, Die Graeber und Grüfte von Assur, Berlin.
• Hauptmann, H., 1969/70, "Norşun Tepe. Historische Geographie und Ergebnisse der Grabungen 1968-69" Istanbuler Mitteilungen 19/20: 57- 64.
• Hayes, J. W., 1972, Late Roman Pottery. London.
• Helwing, B., 2000, "Regional Variation in the Composition of Late Chalcolithic Pottery Assemblages" C. Marro ve H. Hauptmann (ed), Chronologies des Pays du Caucase et de L'Euphrate aux Ive-Ille Milleniaires, Paris: 145-164.
• Hrouda, B., 1957, Die Bemalte Keramik des 2. Jts. in Nordmesopotamien und Nordsyrien, Berlin.
• Hrouda, B., 1989, "Die Habur Ware in neuer Sicht", K. Emre et. al (ed), Anatolia and the Ancient Near East, Studies in Honor of T. Özgüç, Ankara: 205-213.
• Jasim, S. A., 1985, The Ubaid Period in Iraq: Recent Excavations in the Hamrin Region, Oxford.
• Karg, N., 2001, "Gre Dimse-İlk Sonuçlar" N. Tuna ve J. Velibeyoğlu (ed), Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1999 Yılı Çalışmaları, Ankara: 643-693.
• Karg, N., 2002, "2000 Yılı Gre Dimse (Ilısu) çalışmaları " N. Tuna ve J. Velibeyoğlu (ed), Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2000 Yılı Çalışmaları, Ankara: 699-722.
• Kaschau, G., 1999, Lidar Höyük. Die Keramik der Mittleren Bronzezeit. Archaeologica Euphratica. Mainz.
• Kelly-Buccellati, M., 1988, "The High Mound: Introduction and Surface Collection" G. Buccellati ve M. Kelly-Buccellati (ed), Mozan 1, Malibu: 43-155.
• Koizumi, T., 1993, "Ubaid Pottery From Kashkashok II: Typology and Chronology" Al Rafıdan 14: 19-67.
• Koşay, H. Z. ve K. Turfan, 1959, "Erzurum-Karaz Kazısı Raporu", Belleten 23: 349-384.
• Koşay, H. Z. ve H. Vary, 1964, Pulur Kazısı 1960 Mevsimi Çalışmaları, Ankara.
• Köroğlu, K., 1998, Üçtepe I, Ankara.
• Kühne, H., 1976, Die Keramik vom Tell Chuera und Ihre Beziehungen zu Funden aus Syrien-Palaestina, der Türkei umd dem Iraq, Berlin.
• Mallowan, M. E. L. ve J. C. Rose, 1935, "Excavations at Tall Arpachiyah, 1933", Iraq 2: 1-178.
• Mazzoni, S., 1998, "Materials and Chronology" S.M. Cecchini ve S. Mazzoni (ed), Tell Afis (Siria). The 1988-1992 Excavations on the Acropolis. Pisa: 9-100,
• Mazzoni, S., 2000, "From the Late Chalcolithic to Early Bronze I in North-West Syria: Anatolian Contact and Regional Perspective" C. Marro ve H. Hauptmann (ed), Chronologies des Pays du Caucase et de L'Euphrate aux Ive-Ille Milleniaires, Paris: 97-114.
• Meijer, D. J. W., 1986, A Survey in Northeastern Syria, Leiden.
• Merpert, N. Y. ve R. M. Munchaev, 1993b, "Yarım Tepe III: The Ubaid Levels", N. Yoffee ve J. J. Clark (ed), Early Stages in the Evolution of Mesopotamian Civilization, London: 225-240.
• Mitchell, S., 1980, Aşvan Kale. Keban Rescue Excavations. Eastern Anatolia I, Oxford.
• Moortgat, A., 1965, Tell Chuera in Nordost-Syrien, Köln-Opladen.
• Nigro, L., 1998, "Ebla and the Ceramic Provinces of Northern Syria in the Middle Bronze Age: Relationships and Interconnections with the Pottery Horizons of Upper Mesopotamia" Subartu 4 (1): 271-303.
• Nishiaki, Y. ve T. Matsutani, 2001, Tell Kasak Shamali I, Oxford.
• Di Nocera, G. M., 1998, Die Siedlung der Mittelbronzezeit von Arslantepe, Roma.
• Oates, J., 1983, "Ubaid Mesopotamia Reconsidered", Young, T., P. E. L. Smith and P. Mortensen (eds) The Hilly Flanks and Beyond. Essays on the Prehistory of Southwestern Asia, Presented to R. J. Braidwood, Chicago: 251-281.
• Ökse, A. T., 1988, Mitteleisenzeitliche Keramik Zentral-Ostanatoliens, Berlin.
• Ökse, A. T., 1999, "Salat Tepe 1998 Araştırması", N. Tuna ve J. Öztürk (ed) Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1998 Yılı Çalışmaları, Ankara: 333-351.
• Ökse, A. T. 2004, "Salat Tepe 2001 Kazısı ", Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2001 Yılı Çalışmaları , Ankara: 603-640.
• Ökse, A. T. ve A. O. Alp 2002 "Salat Tepe 2000 Yılı Kazı Çalışmaları ", N. Tuna ve J. Velibeyoğlu (ed) Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2000 Yılı Çalışmaları, Ankara: 645-670.
• Ökse, A. T. ve A. O. Alp 2004, "Salat Tepe 2002 Yılı Kazı Çalışmaları ", Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2002 Yılı Çalışmaları, Ankara: 603-640.
• Ökse, A. T. et. al, 2001, "Salat Tepe 1999 Yüzey Araştırması", N. Tuna, J. Öztürk ve J. Velibeyoğlu (eds) Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1999 Yılı Çalışmaları, Ankara: 593-642.
• Özdoğan, M., 1977, Lower Euphrates Basin 1977 Survey, Istanbul.
• Parker J.B. - L.S. Dodd 2003, "The Early Second Millenium Ceramic Assemblage from Kenan Tepe, Southeastern Turkey. A preliminary Assessment" Anatolian Studies 53 sayfa 33-69.
• Parzinger, H., 1996, "Bemalte Keramik aus Boğazköy-Hattuşa und die frühe Eisenzeit im westlichen Ostanatolien" U. Finkbeiner et. al (ed), Beitraege zur Kulturgeschichte Vorderasiens. Festschrift für R. M. Boehmer, Mainz: 527-536.
• Pearce, J., 2000, "The Late Chalcolithic Sequence at Hacınebi Tepe, Turkey" C. Marro ve H. Hauptmann (ed) Chronologies des Pays du Caucase et de L'Euphrate aux Ive-IIIe Milleniaires, Paris: 115-143.
• Peters, E., 1979, "Altınova'da Halk Mimarlığında Erzak Saklama" Keban Projesi 1973 Çalışmaları, Ankara: 127-134.
• Pfaelzner, P., 1995, Mitannische und mittelassyrische Keramik, Berlin.
• Porada, E. et. al, 1992, "The Chronology of Mesopotamia, ca. 7000-1600 BC", R. W. Ehrich (ed), Chronologies in Old World Archaeology, vol. I (77- 121) , II (90-124), Chicago-London.
• Reade ,J. E., 1968, "Tell Taya (1967): Summary Report", Iraq 30: 234-264.
• Reiche, A., 1999, "Iron Age Pottery From Tell Rad Shaqrah (North-East Syria)", A. Hausleiter ve A. Reiche (ed), Iron Age Pottery, Münster: 231-259.
• Russell, H. F., 1980, Pre-Classical Pottery of Eastern Anatolia, London.
• Rutten, K., 1996a, "Late Achaemenid and Early Hellenistic Pottery", Northern Akkad Project Reports 9: 22-31.
• Rutten, K., 1996b, "Late Achaemenid and Early Hellenistic Pottery from the Tombs of Mahmudiyah, Abu Qubur and Tell ed-Der", Northern Akkad Project Reports 10: 7-38.
• Sagona, A. G., 1994, The Aşvan Sites 3: The Early Bronze Age. Ankara.
• Schwartz, G. M., 1988, A Ceramic Chronology From Tell Leilan, London.
• Schwartz, G. M. ve H. Weiss, 1992, "Syria", R. W. Ehrich (ed.) Chronologies in Old World Archaeology I, Chicago-London: 221-242.
• Seeher, J., 2000, "Getreidelagerung in unterirdischen Grossspeichern: zur Methode und ihrer Anwendung im 2. Jahrtausend v. Chr. Am Beispiel der Befunde in Hattusa", Studi Micenei ed Egeo-Anatolici 42 (2): 261- 301
• Sevin, V., 1996, "Van / Ernis (Ünseli) Nekropolü Erken Demir Çağ Çanak Çömlekleri", Anadolu Araştırmaları 14: 439-467.
• Speiser, E. A., 1935, Excavations at Tepe Gawra I, Baltimore.
• Starr, R. F. S., 1937, Nuzi, Cambridge.
• Özgen, E. et. al, 1999, "Oylum Höyük 1997-1998. Die Spaetchalcolithische Siedlung auf der Westterrasse", Anatolica Antiqua 7: 19-67.
• Thissen, L. C., 1985, "The Late Chalcolithic and Early Bronze Age Pottery From Hayaz Höyük", Anatolica 12: 75-130.
• Tobler, A. J., 1950, Excavations at Tepe Gawra. Philadelphia.
• Trufelli, F., 1994, "Standardisation, Mass Production and Potter's Marks in the Late Chalcolithic Pottery of Arslantepe (Malatya)", Origini 18: 245- 289.
• Warburton, C., 1996, "Keramik und Kleinfunde (1987)", Northern Akkad Project Reports 9: 25-33.
• Winn, M. M., 1978, "The Early Iron Age Pottery", M. van Loon (ed.) Korucutepe 3, Amsterdam-New York-Oxford: 155 -175.
• Woolley, C. L., 1934, "The Prehistoric Pottery of Carchemish" Iraq 1: 146- 162.
• Yamazaki, Y., 1999, "Excavations at Tell Al,'Abr", G. del Olmo Lete ve J.-L. Montero Fenollos (ed), Archaeology of the Upper Syrian Euphrates. The Tishrin Dam Area, Barcelona: 83-96.