XVI. Yüzyılda Macaristan'da Osmanlı Barut Üretimi: Budin Baruthânesi

Yıl 2003, Cilt: 67 Sayı: 249, 541 - 552, 20.08.2003

Gábor ágoston Çevirmen: Zafer Gölen

https://doi.org/10.37879/belleten.2003.541

Öz

Son zamanlara kadar Macaristan'daki Osmanlı kale sistemi bilimsel çevrelerden yalnız ılımlı bir ilgi çekmiştir. Araştırmacılar en önemli kalelerin savaş malzemesi ve yiyecek depolarıyla beraber silah ve cephane üretim merkezleri olduğu gerçeğini neredeyse tamamen göz ardı ettiler. Konuya bu açıdan yaklaşmak askeri tarihi zenginleştirebilir ve Macaristan'daki Osmanlı kalelerinin oluşturulması ve korunması ile ilgili bilgilerimize önemli detaylar ekleyebilir. Askeri silahların yaygınlaşması ve kullanılması -Michael Roberts ve Geoffrey Parkey tarafından bilimsel çevrelere tanıtılan sözde "askeri devrimin" en önemli elemanlarından biridir -16 ve 17. yüzyıllarda Avrupa toplumunda, ekonomisinde, mali ve idari yönetiminde önemli değişiklere neden oldu. Bu değişim Osmanlı İmparatorluğu'nun cevaplaması gereken bir meydan okumaya dönüştü. Osmanlılar topçuluktaki gelişmeleri, silah ve cephanelerin sürekli üretim ve yenilenmelerini takip etmek zorundalardı. Bu iş ancak eyaletlerdeki ana askeri üslerin yardımıyla gerçekleştirilebilirdi. Budin'deki baruthâne bunlardan biriydi.

Anahtar Kelimeler

XVI. Yüzyıl, Macaristan, Osmanlı, Barut Üretimi, Budin Baruthânesi

Ottoman gunpowder manufacturing in the 16th century in Hungary: the Budin Powder Mill

Öz

One of the most important characteristics of the Ottoman State was that it did not run the areas it conquered with a colonising mentality. In all conquered areas it made investments suitable to local conditions or existing useful institutions were maintained. Most of these investments had a social or military function. For example, the Budin Powder Mill manufactured gunpowder to be used by military forces in Hungary for many years. Agoston underlined the importance of this institution in his article. Even though the subject of the article is a single powder mill, it contains also useful information on Ottoman military history and gunpowder manufacturing.

Anahtar Kelimeler

XVI. Century, Hungary, Ottoman, Gunpowder Manufacturing, Budin Powder Mill