Memlûk-Haçlı Münasebetleri

Yıl 1999, Cilt: 63 Sayı: 237, 411 - 452, 20.08.1999

Ali AKTAN

Öz

Haçlı seferleri, papalığın teşvikiyle, Avrupalıların İslâm âlemine karşı birlikte düzenledikleri seferlerin genel adıdır. Dinî sebep başta olmak üzere siyasî ve iktisadî çeşitli sebeplerle yapılan bu seferlerin ilki 1097 yılında gerçekleştirilmiştir. Türklerin Anadolu'ya yerleşme ve kendilerine yeni bir vatan kurma mücadelesi devam ederken, Bizans İmparatoru Türklere karşı Avrupa'dan yardım istedi. Bu çağrı, papalığın teşvik ve propagandası sayesinde çok büyük ilgi gördü. Öyle ki, normal bir askerî yardımın boyutlarını aşan ve sayıları yüz binlerle ifade edilen, her milletten Hıristiyan'ın bulunduğu çok büyük bir ordu Anadolu'ya yöneldi.

Anahtar Kelimeler

Memlûk, Haçlı, Avrupa, İslâm, Türkler, Anadolu, Bizans, Hıristiyan

Kaynakça

• BUHARALI, EŞREF, "Kıbrıs'ta İlk Türkler veya Kıbrıs'ın Memlûk Hâkimiyetine Girişi", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 95, Nisan 1995, s. 82- 120.
• CAHEN, CLAUDE, la Syrie du Nord à l'Époque des Croisades et la Principauté Franque d'Antioche, Paris 1940.
• DEMİRKENT, IŞIN, Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1118-1146),Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 1987.
• EBÜ'L-FİDÂ (İsmail bin Ali), el-Muhtasar fî Ahbâri'l-Beşer (Târîhu Ebü'l-Fidâ), Matbaa-i Âmire, İstanbul 1286, C.III-IV.
• FÂYİD HAMMÂD MUHAMMED ÂŞÛR, el-Cihâdü'l-İslâmî fî Zıddi's-Salîbiyyîn fi'l-Asri'l-Eyyûbî, I.Baskı, Kahire tsz.
• GROUSSET, R., Histoire des Croisades et du Royaume Franc de Jerusalem, Paris 1934, C.III.
• İBN İYAS (Muhammed Bin Ahmed), Bedâiu'z-Zühûr fî Vekâii'd-Dühûr, Yayına hazırlayan: Muhammed Mustafa, II.Baskı, C.I/1, Kahire 1982, C.I/2, Kahire 1983.
• İBN KESÎR (İmâdüddin Ebü'l-Fidâ İsmail bin Ömer ed Dımaşkî), el-Bidâye ve'n-Nihâye, Beyrut 1966, C.XIII-XIV.
• İBN TAGRIBİRDÎ, (Yusuf bin Tagrıbirdî el-Atabekî Cemâleddin Ebü'l-Mehâsin), en-Nücûmü'z-Zâhire fî Mülûki Mısr ve'l-Kahire, Kahire tsz., C.VII-VIII.
• KOPRAMAN, KÂZIM YAŞAR, "Mısır Memlûkleri (1250-1517)", Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, Çağ Yayınları, İstanbul 1987, C. VI, s. 433-543.
• , Mısır Memlûkleri Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları., Ankara 1989.
• EL-MAKRÎZÎ (Ahmed Bin Ali), Kitâbü's-Sülûk li Ma’rifeti Düveli'l-Mülûk, Yayına Hazırlayan: Muhammed Mustafa Ziyâde, C.I/2, II. Baskı, Kahire 1957; C.I/3, II.Baskı, Kahire 1970; C.II/1, Kahire 1971; C.III/1, Yayına Hazırlayan: Said Abdülfettah Âşûr, Kahire 1970.
• MUFADDAL İBN EBİ'L-FEDÂİL, en-Nehcü's-Sedîd ve'd-Dürrü'l-Ferîd fi mâ Ba’de Târîhi İbni'l-Amîd (Histoire des Sultans Mamlouks), Yayınlayan: E.Blochet, C.I-III.
• MUHAMMED CEMÂLEDDİN SÜRÛR, Devletü Benî Kalâvun fî Mısr, Kahire 1947.
• RUNCIMAN, STEVEN, Haçlı Seferleri Tarihi, Çev.: Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları., Ankara 1987, C.III.
• SAİD ABDÜLFETTAH ÂŞÛR, el-Eyyûbiyyûn ve'l-Memâlîk fî Mısr ve'ş-Şam, Kahire 1992.
• _______el-Hareketü's-Salîbiyye, IV.Baskı, Kahire 1982, C.II.
• SPULER, BERTOLD, İran Moğolları, Türk Tarih Kurumu Yayınları., II.Baskı, Ankara 1987.
• ŞEŞEN, RAMAZAN, Salâhaddin Eyyûbî ve Devlet, Çağ Yayınları, İstanbul 1987.
• WIET, GASTON, Histoire de la Nation Égyptienne, Paris 1926, C.IV.