Nahçıvan'da Bir Erken Demir Çağ Nekropolü: Kolanı

Yıl 1998, Cilt: 62 Sayı: 233, 1 - 14, 20.04.1998

Veli B. Bahşaliyev

Öz

Nahçıvan'da yapılan arkeolojik kazı ve araştırmalar, bu yörenin, İ.Ö. II. binyılın sonu ve I. binyılın başlarında "Hocalı-Gedebey" adı verilen bir kültürün sınırları içinde kaldığını ortaya koymuştur. Ancak, I. Kültepe ve II. Kültepe gibi çok tabakalı höyüklerde bu kültüre ait tabakalar aşırı derecede tahrip olduğundan stratigrafi konusunda bir sonuca varmak mümkün olmamıştır. Buna karşılık 1986 yılından beri Nahçıvan'da sürdürülen araştırmalar sonucunda bu kültüre ait birçok nekropol ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmalar ve özellikle de buluntular ise şimdiye kadar yeterince yayınlanmış ve söz konusu kültür hakkında doyurucu bilgi verilebilmiş değildir. Bu satırları kaleme almakta ki amacımız, Hocalı-Gedebey kültürü için karakteristik gri keramik, silah ve süs eşyaları veren Kolanı nekropolü buluntularını bilim dünyasına tanıtmaktır.

Anahtar Kelimeler

Nahçıvan, Arkeoloji, Kazı, Erken Demir Çağ, Nekropol, Kolanı

Kaynakça

• ABİBULLAYEV, O.A., "Materiali Şahtahtinskoğo poğrebeniya" (Şahtahtı Mezarının Buluntuları), Azerbaycan Bilimler Akademisinin Haberleri, 1961, N5.
• ______ , Eneolit i bronza na territorii Nahçivanskoy ASSR (Nahçıvan Özerk Cumhuriyetinde Kalkolitik ve Tunç Çağı), Baku 1982.
• ALİYEV, V.H., "Culfa Arkeolojik Buluntuları", Azerbaycan Bilimler Akademisinin Haberleri, 1968, N 1.
• ______ ,Azerbaycan'da Tunç Devrinin Boyalı Kaplar Medeniyeti, Baku 1977.
• ASLANOV, G.M., VAİDOV R.M., IONE G.I., Dreyniy Mingeçaur (Eski Mingeçevir), Baku 1959.
• BAHŞALİYEV, V.B., "Moğilnik epohi rannego jeleza na teritorii Nahçevani" (Nahçıvan Arazisinde Erken Demir Çağı Nekropolü), Sovetskaya Arkeologiya, 1991, N 4.
• BAHŞALİYEV, V.B., Seyidov A.G., Nahçıvan'ın Eski Tarihi, Baku 1995.
• BURTON-BROWN, T., Excavations in Azerbaijan, 1948, Londan 1951.
• DYSON, R.H., "Problems of Protohistoric Iran as seen from Hasanlu", Journal of Near Eastern Studies 24, 1965.
• GUMMEL, Y.I., Arkeologiçeskie oçerki (Arkeolojik ocerkler), Baku 1940.
• GHIRSHMAN, R., Fouilles de Sialk II, Paris 1939.
• HALİLOV, C.E., Batı Azerbaycan'ın Son Tunç ve Erken Demir Çağı Arkeolojik Abideleri, Baku 1959.
• HALİLOV, D.A., "Posolenie na holme Sarıtepe" (Sarıtepe Höyüğü), Sovyetskaya Arkeologiya 1960, N 4.
• KESEMENLİ, G.P., "Haçıbulakskiy kurgan s massovım zahoroneniyem" (Hacıbulak Kurganında Kollektif Gömü), Azerbaycan'ın Maddi Medeniyeti VII, 1976.
• KESEMENLİ, G.P., DJAFAROV G.F., "Mogili pozdnebronzovogo veka issledovaniev Haçbulake v 1971 g." (1971 yılında Haçbulak'da Araştırılan Son Tunç Çağı Mezarları), Azerbaycan Bilimler Akademisinin Haberleri 1974, N 3.
• MINKEVIÇ-MUSTAFAYEVA, N.V., "O datirovke i kronologiçeskih etapah nekotorıh pamyatnikov Azerdbadjana epohi pozdney bronzı i rannego jeleza" (Azerbaycan'ın Son Tunç ve Erken Demir Çağı Anıtlarının Tarihlendirilmesi ve Kronolojik Evreleri Hakkında), Azerbaycan'ın Maddi Medeniyeti IV, 1962.
• ______ , Hocalı-Gedebeyskaya arheologiçeskaya kultura (Hocalı-Gedebey Arkeolojik Kültürü), Doktora tezi özetleri, Baku 1961.
• MARTIROSYAN, A.A., Armeniya ve epohi bronzı i rannego jeleza (Tunç ve Erken Demir Çağında Ermenistan), Erevan 1964.
• MARİMANOV, İ.G., Geneçay Rayonunun Arkeolojik Abideleri, Baku 1958.
• ______ , "Arheologiçeskie raskopki na holme Sarıtepe v 1960 g." (1960 yılında Sarıtepe'de Arkeolojik Kazılar), Azerbaycan Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsünün Eserleri XVI, 1963.
• NOVRUZLU, E.İ., BAHŞALİYEV V.B., Şahbuz Bölgesi'nin Arkeolojik Abideleri, Baku 1992.
• ______ , Şerur'un Arkeolojik Abideleri, Baku 1995.
• POGREBOVA M.N., Iran i Zakavkazye v rannem jeleznom veke (Erken Demir Çağında İran ve Transkafkasya), Moskova 1977.
• SPİÇIN, S.A., "Nekotorıe Zakavkazskie moğilniki” (Bazı Transkafkasya Mezarlıkları), Izv. IAK (İmparatorluk Arkeolojik Komisyonunun Haberleri), Sankt-petersburg 1909, 29.
• SCHMİDT, E., Excavations at Tepe Hissar-The Museum Jorunal of Philadelphia, 1933, N 4, vol. 23.
• VANDEN BERGHE, L., La necropole de Khurvin, İstanbul 1964.
• ______ , Archeologie de l'Iran Ancien, Leiden 1959.