Ebubekir Ratıb Efendi, Nemçe Sefaretnamesi

Yıl 1990, Cilt: 54 Sayı: 209, 261 - 296, 20.04.1990

Cahit Bilim

https://doi.org/10.37879/belleten.1990.261

Öz

Ebubekir Ratıb Efendi Viyana elçiliğine atanmasını yolculuk takririnde şöyle belirtmiştir: "Osmanlı Devleti ile Nemçe Devleti arasında yapılan barıştan sonra, tarafların birbirlerine elçi göndermeleri kararlaştırıldığından 11 Muharrem 1206/ 10 Eylül 1791 günü Ordu-ı hümayun Silistre sahrasındayken Nemçe elçisi olarak hil'at giydim". Gerçekten de iki devlet arasında 3 Ağustos 1791'de yapılan Ziştoy Barışı'nın 13. maddesinde III. Selim'in padişahlığını ve II. Leopold'ün imparatorluğunu kutlamak üzere iki tarafın karşılıklı elçi gönderilmesi kararlaştırılmıştı. Ratıb Efendi gerekli hazırlıkları yapmış ve elçilerin götürecekleri hediyeleri İstanbul'da almaları adet iken vakit kaybetmemek için bunlar Silistre'ye iletilmiş fakat Avusturya Elçisi Herbert'in hediyesiz olarak geldiği haberi üzerine bu eşyalar tekrar İstanbul'a gönderilerek Ratıb Efendi 12 Rebiülevvel 1206/ 9 Kasım 1791'de Şumnu'dan hareket etmiştir. Ebubekir Ratıp Efendi geçtiği yerleri dağları, nehirleri, köyleri, kasabaları, kentleri, buralardaki evleri, konakları, insanları ve yaşantılarını v.s. ayrıntılı bir biçimde anlatmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebubekir Ratıb Efendi, Nemçe Sefaretnamesi, Osmanlı Devleti, Ziştovi Antlaşması

Kaynakça

• BABİNGER, Franz, Die Geschichtsschreiber der Osmanen und ihre Werke, Leibzig, 1927, s. 330.
• BERKES, Niyazi, Türkiye'de Çağdaşlaşma, Ankara, 1973, s. 88.
• CEVDET, Ahmet, Cevdet Tarihi, İstanbul, 1309, c. IV-VII.
• HAMMER, Joseph von, Gescihte der Osmanischen Dichtkunts IV., Peşte, 1838, s. 418.
• , Erinnerungen aus Meinem Leben, Viyana, 1940, s. 25-27.
• KARAL, Enver Ziya, "Nizam-ı Cedid'e Dair layihalar", Tarih Vesikaları Dergisi, c. I/6 (Nisan 1942), s. 414-425; c. II/8 (Ağustos 1942), s. 104-111; c. Il/11 (Şubat 1943), s. 342-351; c. II/12 (Mart 1943), s. 424-432.
• , Selim III.'ün Hattı-ı Hümayunları, Ankara, 1946, çeşitli bölümler, Sefaretname, s. 31-34.
• , "La Transformation de la Turquie d'un Empire Oriental en un etat Modern et National", Cahiers d'Histoire Mondiale, c. IV/2 (1958).
• KURAN, Ercümend, Avrupa'da Osmanlı İkamet Elçiliklerinin Kuruluşu ve İlk Elçilerin Siyasi Faaliyetleri 1793-1821, Ankara, 1970, s. 13, 21.
• LEWİS, Bernard, Modern Türkiye'nin Doğuşu, Ankara, 1970 çev. Metin Kıratlı, s. 58, 60.
• RESMI, Ahmed, Sefinet ül-Rüesa, İstanbul, 1852, s. 136-141.
• SHAW, Stanford J., Between Old and New. The Ottoman Empire under Sultan Selim III 1789-1807, Cambridge, Massachusettes, 1971, s. 95-98.
• SÜREYYA, Mehmet, Sicill-i Osmani, İstanbul, 1311, s. 346.
• TAHİR, Mehmet, Osmanlı Müellifleri, İstanbul, 1333, c. III. s. 188.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi, XIX, Asır Türk Edebiyatı Tarihi, İstanbul, 1956, s. 24.
• UNAT, Faik Reşit, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Ankara, 1968, s. 154- 162.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, "Tosyalı Ebubekir Ratıb Efendi", Bell., XXXIX/153 (1975), s. 49-76.
• VASIF, Efendi, Vasıf Tarihi, İstanbul, 1246, c. VI. s. 195, 196, 230, 231; c. VII. s. 45.