Onaltıncı Yüzyılda Adana İlinin "Mufassal Defteri"ne Göre Sosyal ve Ekonomik Yapısı Üzerine Bir Araştırma

Yıl 1988, Cilt: 52 Sayı: 202, 169 - 182, 20.04.1988

Mustafa Soysal

Öz

Osmanlı "Vilayet tahrirleri" yeni fethedilen yerlerin ya da sayımı yapılmak istenen sancakların (illerin) arazi varlıklarının ve vergi kaynaklarının ayrıntılı olarak kaydedildiği tarihi belgelerdir. İstanbul Başbakanlık Arşivi ve Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'nde saklanan bu il sayım defterleri, miri arazinin "has", "zeamet" ve "timar" şeklinde örgütlenmiş "dirlik" dağılımlarını kontrol etmek ve özellikle tarımsal faaliyetlerden doğan vergi gelirlerini saptamak amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

16. Yüzyıl, Osmanlı, Adana, Mufassal Defter, Sosyal Yapı, Ekonomik Yapı, Tahrir Defteri

Kaynakça

• AKDAĞ, M., 1963. "Celâli İsyanları (1550-1603)", Ankara D.T.C. Fakültesi Yayınları Sayı: 144, Ankara.
• BARKAN, Ö.L., 1980. "Türkiye'de Toprak Meselesi", Toplu Eserler 1, İstanbul.
• COOK, M.A., 1972. "Population Pressure in Rural Anatolia 1450-1600", London Oriental Series, Volume 27, London.
• FEKETE, L., 1955. "Die Siyaqat Schrift in der türkischen Finanzverwaltung", Budapest.
• ENER, K., 1967. "Adana Tarımına Dair Araştırmalar", 6. Baskı. Adana.
• HINZ, W., 1955. Islamische Masse und Gewichte umgerechnet ins metrische System". Hanb. d. Orientalistik, Leiden.
• HÜTTEROTH, W.D., 1968. "Landliche Siedlungen im südlichen Inneranatolien in den letzten vierhundert Jahren", Göttingen.
• , 1978. "Palastina und Transjordanien im 16. Jahrhundert", Wiesbaden.
• HÜTTEROTH, W.D. -ABDULFATTAH, K., 1977. "Historical Geography of Palastina, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century", Erlangen.
• PAKALIN, M.Z., 1971. "Osmanlı Tarihi Deyimleri ve Deyimler Sözlüğü", Fasikül 11-12, İstanbul.
• SOYSAL, M., 1976. "Die Siedlungs-und Landschaftsentwicklung der Çukurova", Erlangen.
• TANOĞLU, A., 1969. "Nüfus ve Yerleşme", Cilt I. İ.Ü. Yayınları No: 1283, İstanbul.
• TİMUR, T., 1979. "Osmanlı Toplumsal Düzeni", A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 428, Ankara.
• TUNCER, H., "Osmanlı İmparatorluğunda Toprak Hukuku, Arazi Kanunları ve Kanun Açıklamaları", Tarım Bakanlığı Mesleki Mevzuat Serisi: H-5, Ankara.
• TUNÇDİLEK, N., 1953/54. "Eskişehir Bölgesinde Yerleşme Tarihine Toplu Bir Bakış", İktisat Fakültesi Mecmuası, 15. Cilt, No. 1-4, İstanbul.
• , 1967. "Tükiye İskan Coğrafyası", İ.Ü. Yayınları No. 1283, İstanbul.