Manisa'daki Türbe Mimarisi

Yıl 1985, Cilt: 49 Sayı: 195, 479 - 502, 20.12.1985

Hakkı Acun

Öz

Doktora çalışmamızın bir bölümünü oluşturan Manisa Türbeleri, Türk Türbe Mimarisinde özgün bir yere sahiptir. Burada beylik ve Osmanlı Türbe geleneğinin yanısıra değişik plan türündeki örnekleri de görebiliriz. Manisa Türbe Mimarisinin örneklerine geçmeden önce şehrin tarihine kısa bir göz atalım. Spil (Sipylos) Dağı eteklerinden, Gediz Nehrine kadar uzanan geniş bir alanı kaplayan Manisa'nın, çok eskilere giden bir tarihi vardır. Teselya bölgesinden gelen Magnetler tarafından kurulduğu söylenen şehir, sıra ile Hititler, Frigler, Yunanlılar, Lidyalılar, İranlılar, Romalılar, Bizanslılar (395-1313), Saruhanoğulları (1313-1410) ve Osmanlıların (1410-1923) hakimiyeti altında kalmıştır.

Anahtar Kelimeler

Manisa, Türbe, Mimari, Tarih

Kaynakça

• Saruhan Bey (Gurhane) Türbesi
• K. IRMAK, Manisa Tarihi, İstanbul: 1837, s. 12
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul: 1939, s. 119
• M. O. ARIK, "Erken Devir Anadolu Türk Mimarisinde Türbe Biçimleri" Anadolu (Anatolia), XI (1967), s. (57-100) 79
• N. KÖKLÜ, "Saruhanlılar Devrinde Manisa I" Manisa 4 (Nisan 1983), s. (22-40) 20-33
• İ. BİLGİN, "Manisa Saruhan Bey Türbesi ve Zaviyesi" Manisa 4 ( Nisan 1983), s. 41-45
• Revak Sultan Türbesi
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 106.
• Ç. ULUÇAY, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, C. I İstanbul, 1940, s. 28
• İ. GÖKÇEN, Saruhan Zaviye ve Yatırları, İstanbul, 1946, s. 67
• S. EYİCE, "Two Mosaic Povements Pavements From Bithynia" Dumbarton Oaks Papers XVII (1963) s. (373-383) 380, dipnot 26 a
• O. ASLANAPA, Turkish Art Architecture, London, 1971, s. 182
• O. ASLANAPA, Türk Sanatı , C. II, İstanbul, 1977, s. 221
• O. ASLANAPA, Yüzyılar Boyunca Türk Sanatı (14. Yüzyıl), İstanbul, 1977, s. 40
• N. KÖKLÜ, "Saruhanlılar Devrinde Manisa (2)" Manisa, 5 (Ağustos-1983), s. (40-65) 43-44.
• İshak Çelebi Türbesi
• İ. GÖKÇEN, "Ulu Cami ve Medresesi" Gediz, s. 4 (1983), s. 8
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 91
• R. M. RIEFSTAHL, Cenubi Garbi Anadolu'da Türk Mimarisi, İstanbul, 1941, s. 13
• H. ERSOY, "Ulu Cami: Ulu Cami Medresesi" Geriz, s. 57 (1942) s. 13
• M. SÖZEN, Anadolu Medreseleri, C. I., İstanbul, 1970, s. 57
• H. ACUN, Manisa İshak Çelebi Külliyesi, Vakıflar Dergisi, XIX (1985), s. 127-146
• Yedi Kızlar Türbesi
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 120-124
• M.Ç. ULUÇAY, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, I. İstanbul, 1940, s. 60, 68, 96
• İ. GÖKÇEN, Vakıflar ve Hayırlar, I., İstanbul, 1946, s. 99
• K. SU, Gülfam, öteki adıyla Gülgün Hatun'un Manisa'daki Vakıf ve Hayırlar" I. Mesir Konferansları (20-30 Nisan 1982), Manisa Emek Matbaası 1982, s. 33-47
• N. KÖKLÜ, "Saruhanlılar Devrinde Manisa" Manisa, 5 (Ağustos-1983), s. (40-65) 47, 56.
• Aynı Ali Türbesi
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 125
• M. Ç. ULUÇAY, Saruhanoğulları ve Eserlerine Dair Vesikalar, C. I., İstanbul 1940, s. 46, 49- 50, 136-137
• Ç. ULUÇAY, "Aynı Ali Kimdir", Gediz, S. 84 (1945), s. 3-5
• İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar, C. I., İstanbul, S. 43-44, 1946
• H. ACUN, "Yozgat ve Yöresinden İki Plan Türünden Dört Türbe Örneği", Bedrettin Cömert'e Armağan Kitabı, Ankara: H.Ü. Yay., 1980, s. 413, 424
• Yirmiiki Sultanlar Türbesi
• İ.H. UZUNÇARŞILI, Kitabeler ve Sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe İnanç, Hamit Oğulları Hakkında Malumat, İstanbul, 1929, s. 94
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 119-120
• Ç. ULUÇAY, "Manisa'daki Saray-ı Amire ve Şehzadeler Türbesi", Gediz, S. 34. (1940), s., 3-4: S. 35-36 (1940), s. 2-4
• Ç. ULUÇAY, Manisa'da Saray-ı Amire ve Şehzadeler Türbesi, İstanbul, 1941
• Vak vak Tekkesi (İshak Çelebi Kütüphanesi)
• Ç. ULUÇAY-İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 107.
• İ. GÖKÇEN, Saruhan Zaviye ve Yatırları, İstanbul, 1946, s. 24.
• İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar, I., İstanbul, 1946, s. 261-263.
• İ. GÖKÇEN, Manisa Tarihinde Vakıflar ve Hayırlar, II., İstanbul, 1950, s. 168.
• S. KARAÖZ, Manisa İli Kütüphaneleri, Ankara, 1974, s. 91.
• Paşa Kızı Türbesi
• Ç. ULUÇAY-İ. GOKÇEN, Manisa Tarihi, İstanbul, 1939, s. 102.
• Terzizade Ahmet Efendi Türbesi
• İ. GÖKÇEN, Vakıflar ve Hayırlar, I. İstanbul: 1946, s. 264.