Prof. M. Tayyib Gökbilgin (1907-1981)

Yıl 1981, Cilt: 45/2 Sayı: 180, 551 - 572, 20.10.1981

Mahmut H. Şakiroğlu

Öz

1981 yılı bahar aylarını geriye bırakmağa hazırlandığımız sıralarda, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde feyz aldığım hocalarımdan Prof. Bahadır Alkım ve Prof. Tayyib Gökbilgin'i kaybetmenin üzüntüsünü içimde duydum. Ders verme yetenekleri yanında öğrencilerini sair alanlarda da teşvik etme ve yararlı yol göstermede başarılı olan hocalarımın ölümleri, alanlarında büyük bir boşluk yarattı. Prof. B. Alkım'ın Ön Asya Tarihi derslerini dinleyip de, bu dersi sevmemenin olanağı yoktu. Onun bilimsel yönlerini incelemek ve hakkında konuşmak benim yeterlilik sınırlarım içinde değildir. Bununla beraber mezuniyet tezi gereği Adana ve yöresinin tarihini incelerken Belleten'de yayınladığı makalesi bana çok yararlı olmuş ve hazırladığı halde yayınlama olanağı bulamadığı notlarını incelemem için emanet etmiş ve sorularıma yön vermişti. Kendisine rahmet dilerken, kısa bir süre sonra öbür dünyada ona arkadaşlığa devam için yanına giden muhterem hocam Prof. T. Gökbilgin'in istemediğimiz halde, beklenen ölümü benden daha fazla onu çok önce tanıyanlar' sarstı. Gerçek bir hoca vasıflarını üzerinde taşıyan ve yeteneğini etrafına yaymaktan hiç bir surette kaçınmayan hocamın yaşamı ve bilimsel kariyeri üzerinde fazla durmak benim için olanaksızdır. Zira onunla hoca - öğrenci ilişkilerimizin başladığı 1961 yılında, kariyer çalışmalarının en üst düzeyine gelmiş ve yıllardan beri topladığı malzemeyi bilimsel verilerle ortaya koymağa devam etmişti. Benim doğduğum yılda ilk bilimsel çalışmalarını ortaya koyan merhum hocam, Edebiyat Fakültesi'nin Orta Çağ Tarihi Kürsüsü'nde, Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemlerini anlatırken dinleme fırsatını bulmuştum. Hocam Gökbilgin'in bu alanın çok daha fazla dışına taştığını sonraki yıllarda öğrendim. Sonraki yıllarda Osmanlı devlet yapısı ve medeniyeti derslerini vermeğe başlarken merak ettiğim bazı konuları da öğrenmek için derslerini izlemiş, yıllarını bu alanda yetkiyle yetişmeğe harcamış bir kişinin takrirlerini dinlemiştim. Bu ciddiyetini her zaman benimseyen ve uygulayan hocamın, sonradan akademik kariyere geçmem için yaptığı çabaları bir kez daha saygıyla anarken, "onun Türk tarihçiliğine katkılarına kısa da olsa değinmeyi kendim için kaçınılmaz bir görev saydım.

Anahtar Kelimeler

Prof. Dr. M. Tayyib Gökbilgin, Nekroloji, Osmanlı Tarihi, Millî Mücadele Başlarken

Kaynakça

• Çev: Arşiv Meseleleri, İstanbul 1939, 149 S. [L. Fekete ve bazı Macar arşivistlerin makalelerinden yapılan çevirilerdir. İlk iki makale başlığı: Türk Arşiv İşleri S. 1-53. Bulgaristan'da Türk Vesikaları S. 52-62].
• "Macar Devlet Arşivi ve tarihçesi", Belleten 1-12 (1939) S. 447-475.
• Çev: Lajos Fekete, "Yeni Türkiye (Atatürk'ün ölümü münasebetiyle)", Türk Tarih Arkeologya ve Etnograrya Dergisi IV (1939) S. 1-6
• "II. Racoczi Ferencz ve tevabiine dair yeni vesikalar", Belleten V/2o (1941) S. 577-595 ek lev. CX-CXXXVI
• Çev: Lajos Fekete "Türk vesikalarmın neştri ve bu işin arzettiği meseleler", Belleten V/20 (1941) S. 607-616. [Körösi Csoma - Archivum 1939 ilave nüshadan S. 503-14].
• '`Macaristan'daki Türk hâkimiyeti devrine ait bazı notlar", Türkiyat Mecmuası VII-VIIII cüz I (1940-1942) S. 200-2 1 1 .
• "Kosova Meydan Muharebesi, Birincisi (79 I-1389)", Aylık Ansiklopedi II (1945) S. 524-527.
• "Türk Meşhurlar! Ansiklopedisi'nin neşri münasebetiyle", Akşam 9 Ağustos 1945.