Urartu Tapınak Kapıları ile Anıtsal Kaya Nişleri Arasındaki Bağlantı

Yıl 1975, Cilt: 39 Sayı: 155, 389 - 400, 20.07.1975

M. Taner Tarhan Veli Sevin

Öz

Kapı ve pencerelerin duvarlara uygulanması mimari bir problemdir. Ölçü, adet ve yerleştirme, genellikle çevre ve iklim şartları dikkate alınarak uygulanırdı. Fakat, binanın artistik etkisi bakımından ölçü ve şekil önemli bir faktör olarak görünür. Meselâ Roman, Gotik ve Rönesans devri yapıları, genel durumlarından çok, kapı ve pencerelerinin şekilleriyle tanınırlar. Son yıllarda Urartu merkezlerinde yapılan yoğun kazı ve araştırmalar neticesinde, Urartu -tapınak mimarisi hakkında önemli sonuçlar ortaya çıkarılmış, tapınak mimarisinde Toprakkale, Patnos - Anzavurtepe, Altıntepe, Çavuştepe, Varto - Kayalıdere ve Bastam kazılarında bulunmuş olan tek "cella" lı ve kare planlı yapıların önemli bir yer tuttuğu anlaşılmış, bu konuda çok değişik ve ilginç fikirler ileri sürülmüştür. Ancak bütün bu değişik görüşlerin ışığı altında yapılan rekonstrüksiyon denemelerine karşılık, tapınakların -kapı- sorununa da yeterince eğilinmiş değildir. Çalışmamızda değişik bir yöntem izleyerek, bu sorunu aşağıda görüleceği üzere çözümlemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Urartu Mimarisi, Urartu Tapınakları, Tapınak Kapıları, Anıtsal Kaya Nişleri, Haldi Tapınağı