Tosyalı Ebûbekir Ratib Efendi

Yıl 1975, Cilt: 39 Sayı: 153, 49 - 76, 20.01.1975

İsmail Hakkı Uzunçarşılı

Öz

On sekizinci asrın ikinci yarısının sonlarına doğru (1780-1800) Osmanlı Devletinin Bab-ı âli devlet ricali arasında kendi kendisini yetiştiren, ilmi kudreti ve devlet işlerine vukufu ve yüksek ihata ve kabiliyeti, kuvvetli kalemi, devlet siyasetine ve o tarihlerdeki Avrupa ahvaline derin nüfuzu olan ve bir miktar da Fransızca bilerek o tarihlerdeki bazı Fransızca kitaplardan bilgisi olduğu anlaşılan Ebubekir Ratib Efendi Tosya'lıdır. Babası ilmiye sınıfından müderris Çilingir lakaplı Hacı Ali Efendi'dir. İlk öğrenimini memleketi olan Tosya'da yapmış, babasından ders görmüş, on beş yaşında iken tahsilini ilerletmek üzere İstanbul'a gelmiştir. Burada bir vasıta ile Divan-ı Hümâyûn âmedcisi Ethem Efendi'ye intisab ile hem devlet muamelâtına ve hem de tahsile başlayarak Türkçeden başka Arapça, Farsça dersleri de gördüğünden kabiliyeti ve ateşin zekası sayesinde az zamanda emsaline nazaran epey bilgi sahibi olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ebubekir Ratib Efendi, XVIII. Yüzyıl, Tosya, İlmiye, Bab-ı Âli