Öz
12 Eylül, 1919'da Osmanlı Sadrazamı Damad Ferit'le resmî ve yetkili İngiliz murahhasları olduklarını ileri süren fakat bir ihtimalle İngiliz Intelicens Servis'inde görevli M. S. Francer, H. Morlan ve G. Churchill isimli üç Levantin arasında gizli bir antlaşma imzalandığına dair 1919 yılı Aralık ortalarında etrafta söylentiler dolaşmaya başladı. İki suret halinde hazırlanarak Padişah Vahidettin tarafından onaylandığı ve ilgili taraflarca teati edildiği söylenen bu antlaşmanın hükümleri şöyle idi: İngiltere Hükümeti, Türkiye'nin bütünlük ve bağımsızlığını kendi güdümünde güvenlik altına alır. İstanbul, Hilâfet ve Saltanatın başkenti olarak kalacak, Boğazlar, İngiltere’nin murakabe ve kontrolüne bağlı bulunacaktı r. Osmanlı Hükümeti, bağımsız bir Kürdistan kurulmasına engel olmayacaktır. Bunlara karşılık olarak, Osmanlı İmparatorluğu, Hilâfetin tinsel güç ve yetkisini Suriye, Irak ve Müslümanların yaşadığı diğer kesimlerde İngiltere lehine kullanmayı üstelenir. Ulusal akımın önüne geçebilmek için Türkiye'de kurulacak yarı meşruti yönetime karşı vukubulacak tepkileri yatıştırmak üzere İngiltere Hükümeti yardımda bulunacaktır. Osmanlı İmparatorluğu, Mısır ve Kıbrıs üzerindeki bütün haklarından vazgeçecektir. İngiltere Hükümeti, Türk murahhaslarının isteklerini Barış Konferansı'nda kabul ettirmeyi üzerine alacaktır. Barış yapıldıktan sonra Padişah, Hilâfetin tinsel gücüyle ilgili 4'üncü maddedeki koşulları genişletmek için İngiltere Hükümetiyle ayrı bir gizli antlaşma yapacaktır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Temmuz 1970 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 1970 Cilt: 34 Sayı: 135 |
Kaynak Göster
Belleten Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.