Birinci Dünya Savaşı'nda Atatürk'le Mareşal Falkenhayn Arasında Çıkan Anlaşmazlığa Dair Yeni Belgeler

Yıl 1969, Cilt: 33 Sayı: 132, 505 - 516, 20.10.1969

Uluğ İğdemir

Öz

Türk Tarih Kurumunca satın alınan Rahmetli Orgeneral Kazım Orbay arşivi içindeki 5 parça belge, Birinci Dünya Savaşı'nda ve 1917 Eylül’ünde Sina cephesi konusunda Mustafa Kemal ile Mareşal Falkenhayn arasında çıkan anlaşmazlığa ışık tutma bakımından önem taşımaktadır. Bilindiği gibi Atatürk, 5 Temmuz 1917 de, Bağdat'ı geri almak üzere örgütlenerek başına da Alman Mareşal' Falkenhayn'in getirildiği, Yıldırım Orduları grubuna bağlı Yedinci Ordu komutanlı'ğına atanmıştı. Bu ordunun karargahı Halep'te idi. 24 Haziran 1917 de Başkomutan vekili Enver Paşa'nın Başkanlığında yapılan ordu komutanları toplantısında - ki bu toplantıda II. Ordu komutanı olarak Mustafa Kemal de bulunuyordu. - Enver Paşa'nın direnmesine rağmen Bağdat seferinden vazgeçilmişti. Almanya'dan Bağdat'ı almak üzere getirilen Mareşal Falkenhayn de ilk önce bu sefere taraftar olduğu halde, bu toplantıda ortaya konan gerçekler karşısında seferin yapılamayacağına inanmış ve Sina cephesinde İngilizlere saldırarak onları yendikten sonra Bağdat'a yürümeyi kendince daha uygun bulmuştu.

Anahtar Kelimeler

Mustafa Kemal Atatürk, Erich von Falkenhayn, Birinci Dünya Savaşı, Prusya Savaş Bakanı, Almanya, Kazım Orbay Arşivi