Prof. Dr. Uriel Heyd

Yıl 1969, Cilt: 33 Sayı: 129, 115 - 116, 20.01.1969

Halil İnalcık

Öz

13 Mayıs 1968 günü Türkoloji ve Türk tarihi alanında çalışanlar acıklı bir haberle irkildiler. Dr. Uriel Heyd ölmüştü. Türk tarihinin değerli araştırıcısı Kudüs'te bir kalp sektesi sonucunda dünyaya gözünü yumduğu zaman ancak elli beş yaşında idi. Uriel Heyd 1913 de Almanya'da Köln'de doğmuştu. Aynı kentin üniversitesinde hukuk tahsili yaptı, fakat sonra kendisini Yakın-Doğu tetkiklerine verdi. 1934 de Kudüs'e göç ettikten sonra orada üniversitede Doğu Tetkikleri Enstitüsü'nde tahsile devam ederek 1939 da M. A. ve 1947 de Ph. D. derecelerini kazandı. 1939-40 yıllarında İstanbul Üniversitesinde de okudu. Türkçeye hâkim oldu. 1943-48 yıllarında Jewish Agency'nin Orta-doğu Dairesi'nde hizmet etti ve Israel devleti kurulduktan sonra Dış-işleri'nde üç yıl, evvela 1948-49 da Washington'da Israel Büyük elçiliğinde birinci kâtip, sonra 1949-51 de Ankara'da müsteşar olarak vazife gördü. 1950 de Londra'da yayınlanmış olan ilk mühim kitabı (Türk Milliyetçiliğinin Temelleri), Ziya Gökalp'ın hayatı ve düşünceleri üzerinde idi. Onun Türk tarih ve düşüncesine karşı duyduğu yakın ilginin mahsûlü olan bu ciddi tetkik eseri Ziya Gökalp üzerinde bir Batı dilinde çıkmış en esaslı çalışma idi ve bu yaratıcı Türk düşünürünün hayatını ve sosyolojisini geniş ilim ve fikir dünyasına tanıtmakta idi. 1951 de üniversite'de hocalık kabul eden Uriel Heyd 1959 da kürsü profesörlüğüne yükseldi ve ölümünden iki ay önce de Kudüs Üniversitesi Müslüman Milletleri Tarihi kürsüsünün başına getirilmişti. Kendisi bu üniversitede Asya ve Afrika Tetkikleri Enstitüsü'nün yedi yıl başkanlığını yapmak suretiyle onun gelişmesine büyük hizmetlerde bulunmuş ve İsrael'in orientalizm alanında dünya ölçüsünde ehemmiyetli bir yer kazanmasına âmil olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Uriel Heyd, Nekroloji, Türk Tarihi, Doğu Tetkikleri Enstitüsü, İsrail Büyükelçiliği