16 - 18. Yüzyıllarda Saray Sanatı ve Sanatçılarıyla Osmanlıların Avrupa Sanatları Bakımından Önemi

Yıl 1968, Cilt: 32 Sayı: 127, 355 - 380, 20.07.1968

Heinrich Glück Çevirmen: Cemal Köprülü

Öz

16-18. asırlara ait devrenin sanat tarihinde, o zamanın politik hayatını tamamiyle kaplayan ve Avrupa'nın kültürel kaderine derinden tesir eden bir faktör'ün: yüksek sanatını en parlak şekliyle geliştirmiş olan Osmanlı İmparatorluğu'nun unutulması bir itiyat halini almış bulunuyordu. Türk kudretinin Avrupa için ifade ettiği tehlikenin manasının bilinmesi karşısında Türklerle aramızda kültür seviyesi bakımından derin bir ayrılık, hattâ muazzam bir seviye farkı görmeye o kadar alışılmış bulunuluyordu ki, her iki kültür alanını birbirlerine bağlayan kuvvetli bağların şuuruna, ortada dolaşan ve artık tarihe mal olan bir zihniyet yüzünden, bugün bile varılamamıştır. Batı Avrupa milletleri arasında, bilhassa bu devirde, kültür alış-verişi mahiyetinde halktan halka geçen bir tesir, elbette, burada bahis konusu değildir. Aradaki ayrılık, yalnız dinde değildi, kültürün asıl kendisinde, yani kültür seviyesinin yüksekliği bakımından değil, kültür görüş ve anlayışında idi. Bununla beraber bu kültür görüşü ve anlayışı ayrıdır diye, her iki kültür alanının seyrini sonradan değiştiren ve başka bir istikamete zorlayan içten içe bir süzülüşün vukuunu da beklememek lazımdı. Durum o zamanlar kültür gelişmelerinde başlıca âmil olan yüksek tabaka saray halkı arasında bir kültür alış-verişi istikametine yönelmiş ve bu alış-veriş yabancı şekillerin aktarılması hususunda pek az bir tesir kaydetmiştir.

Anahtar Kelimeler

XVI. Yüzyıl, XVII. Yüzyıl, XVIII. Yüzyıl, Saray Sanatı, Saray Sanatçıları, Osmanlı Sanatı, Avrupa Sanatı, Sanat Tarihi