Timurlular Devrinde Tarihçilik

Yıl 1965, Cilt: 29 Sayı: 113, 49 - 70, 20.01.1965

Felix Tauer Çevirmen: A. Ateş

Öz

Cengiz Han'ın Müslüman ülkelerinde görünmesinden aşağı yukarı yüz altmış sene sonra, başka ordular Orta-Asya'dan İran’a doğru atıldı. Emir Timur, Türk ve Moğol birliklerinin başında, yirmi yıldan ziyade, ön-Asya'da Moğul istilâsının dehşetini yeniden uyandıran bir takım savaşlara teşebbüs etmek üzere, ilk defa olarak, 1381'de Amu nehrini geçti. Fakat Aksak Fatih'in sebep olduğu zulüm ve yağ'malara rağmen, onunla Cengiz Han arasında büyük bir fark vardı : Büyük Moğol hanının müşrik olmasına karşılık, Timur, çocukluğundan itibaren, mutaasıp bir şekilde olmayarak, sünnete bağlı bir Müslüman idi. Her şeyden önce bir savaşçı olmakla beraber, kültür mevzularından bir dereceye kadar zevk alıyordu. Şark Türkçesini, Moğolcayı ve Farsçayı biliyordu ve bazan kendisinin nazar hususlarında da üstad olduğu savaş sanatı ile hiç bir ilgisi olmayan şeyler ile de ilgileniyordu. Daha önceki bütün fatihler gibi, kendisi de Iran harsının, bilhassa mimari ve sanayi sanatlarının hayranı oldu; bu da onu, yüksek mekteplerde kabiliyetlerinden ve Semerkand, Şehrsebz ve başka şehirlerde ihtişamlı binalar inşa ettirmek için meharetlerinden istifade etmek üzere, zaptettiği türlü memleketlerin ilim ve sanatçılarını Maverâ'ünnehr'e göç ettirmeğe sevketti.

Anahtar Kelimeler

Timurlular Dönemi, Tarihçilik, Moğollar, Cengiz Han, Tarih Yazımı