Rodos ve 12 Ada'nın Türk Hâkimiyetinden Çıkışı

Yıl 1965, Cilt: 29 Sayı: 113, 77 - 120, 20.01.1965

Şerafettin Turan

Öz

“12 Ada" Tâbiri : Bizans devrinde bu adalar genel olarak Ege Adaları diye anılıyordu. Osmanlı İmparatorluğu zamanında İmroz'dan Meis'e kadar Anadolu sahillerindeki adalara Cezâir-i Bahr-i Sefid (Akdeniz Adaları) adı verildi. Bununla beraber Rodos'un merkez olduğu adalar grubu bazı Avrupa kaynaklarında Güney Sporadlar adiyle zikrediliyordu. 12 Ada tabiri, 1912 İtalyan işgâlinden sonra bu anlama gelen Grekçe Dodeca-nissas'ın tercümesi olarak ortaya çıktı. Hattâ bir ara Arapça bir deyimle Cezâir-i isnâ-aşer adı kullanıldı. Ancak, İtalyanlar tarafından işgal edilen bu adaların tahliyesi bahis-konusu olunca, buraları da kendi topraklarına katmak üzere harekete geçen Yunanistan, Dodeca-nissas'a, Lipsos yerine daha kuzeydeki Nikarya (Icaria) adasını ve İstanköy yerine de doğu uçtaki Meis'i ithal ederek daha çok sayıda adayı almak yoluna başvurdu. Yunanistan'ın bu emeli o zaman gerçekleşememekle beraber, Sevres ve onu takiben Lozan andlaşmalarında Meis'in de İtalya’ya verilmesi yüzünden 12 Ada'nın sayısı 13'e ve Rodosla birlikte 14'e çıkmış oldu.

Anahtar Kelimeler

Rodos, 12 Ada, Ege Adaları, İtalyan İşgali, Türk Hakimiyeti, Yunan İsyanı