Nicole et Michel Thierry, Nouvelles églises rupestres de Cappadoce, Région du Hasan Dağı. Préface de A. Grabar. Vol. 40. Paris, Librairie C. Klincksieck, 1963. [Kitap Tanıtımı]

Yıl 1965, Cilt: 29 Sayı: 113, 195 - 198, 20.01.1965

Arif Müfid Mansel

Öz

Anadolu'da "kaya kiliseleri"nden bahsedildiği zaman ilk olarak hatıra Orta Anadolu'da antik devirde "Kappadokia" adını taşımış olan geniş bölge içinde, Kayseri yöresinde Ürgüp, Göreme ve Soğanlı kaya kiliseleri gelir. Çünkü bunlar öteden beri bilinmekte olup G. de Jerphanion tarafından büyük bir monografi halinde neşredilmiş bulunmakta ve halen Anadolu'nun en tanınmış turistik merkezlerinden birini teşkil etmektedir. Bu eserin neşrinden sonra aynı bölgede yeni birtakım kiliseler bulunmuş ve bunlardan bazıları yayınlanmıştır ki bunlar arasında fresklerinin iyi durumu ve enteresanlığı bakımından "saklı kilise" zikre değer (M. Ş. Ipşiroğlu - S. Eyüboğlu, Sakız Kilise, 1958). Bu bölgede kayaları oymak suretiyle vucude getirilen kilise, manastır ve mezarların bu kadar rağbet görmesinin sebeplerini eski bir volkan olan Erciyaş'ın çevresindeki arazinin kolayca kazılıp işlenebilen tüf'den ibaret oluşunda ve burada bugün olduğu gibi ilkçağda da fazla ağaç bulunmayışında aramak lazımdır. Urgüb'ün aşağı yukarı 200 km. batısında yine volkanik bir arazisi olan Hasandağ bölgesi yer almaktadır ki burada da aynı jeolojik ve coğrafi şartlar aynı tarzda birtakım kiliseler ve mezarların meydana gelmesini mümkün kılmıştır. Vakıa bu bölgede daha önceleri Hamilton, Ramsay, Bell ve Rott incelemelerde bulunmuşlar, fakat kaya kiliselerini her nedense ihmal eylemişlerdi. Yalnız Rott bunlardan birini kısaca tarif etmiştir. İşte bahis konusu ettiğimiz eserin müellifleri olan Thierry'ler 1952'den itibaren hemen her sene yaz aylarında Hasandağ bölgesini ziyaret ederek Bizans mimarlığı ve resim sanatı için büyük bir önem taşıyan kaya kiliselerini ve bunların iç dekorasyonunu incelemişler, röleve etmişler ve bunları bilim dünyasına tanıtmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Nicole et Michel Thierry, Kapadokya, Kaya Kiliseleri, Hasan Dağı, Ürgüp, Göreme