XVIII. Yüzyılda Lehistan Uygarlığında Görülen Türk Etkileri

Yıl 1964, Cilt: 28 Sayı: 112, 757 - 768, 20.10.1964

Jan Reychman

Öz

Eski çağlarda, Türkiye ile Tatarların elindeki bölgelerle komşuluk eden ülkelere, bu arada da Lehistan'a, Türk uygarlığının büyük etkileri olmuştur. En eski çağlarda, Türk uygarlığının etkileri daha çok silâh, koşum, elbise alanında kaldı. Ama XVIII. yüzyılda Türk medeniyetinden gelmiş başka unsurlar da Lehistan uygarlığını etkilemeğe başladı. İşin tuhafı, bu etkilerin hepsi doğrudan doğruya Doğu'dan gelmiyordu: kimisi Batı'dan geliyordu. Rokoko devrinde, Şark modaları, "turquerie"ler Batı'da çok büyük rağbet görüyordu. Bununla beraber, bu yeni "oriantalizm" dalgası mevcut etkileri kuvvetlendirdi, geliştirdi, yerleştirdi. Lehistan medeniyetini olumlu bir şekilde etkileyen, bereketli bir ilham kaynağı şeklini aldı. Lehistan'da, Türk modalarına duyulan ilgiyi besleyen üç başlıca akım olmuştur: Polonya'ya daha eskiden girmiş, yerleşmiş unsurlar; Batı yolu ile ülkeye gelen etkiler; Doğu ile dolaysız temaslar, değinmeler. Bu dolaysız temasları besleyen, güçlendiren debdebeli, alayışlı hediyelerle gözleri kamaştıran Osmanlı elçilikleri idi.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı-Lehistan İlişkileri, XVIII. Yüzyıl, Türk Etkileri, Oryantalizm, Osmanlı Elçilikleri, Varşova