Kaniş = Anişa = Nişa

Yıl 1963, Cilt: 27 Sayı: 107, 367 - 376, 20.07.1963

Sedat Alp

Öz

Bilindiği üzere Hattuşa'nın (Boğazköy) büyük kıralları menşelerini Kuşşara şehrinin şöhretli hanedanına bağlamaktadırlar. Bu şehrin yeri henüz malûm değildir. "Kapadokya" metinlerinin araştırılmasına büyük hizmetleri dokunmuş olan Asuryolog J. Lewy, kendisince bilinen, Kuşşara ile ilgili bütün kayıtları büyük bir itina ile incelemiş ve Kuşşara'nın Kani /eş'in doğusunda olması gerekeceği sonucuna varmıştır. Lewy, bu şehri Elbistan ile Binboğa Dağları'mn batısında ve Pınarbaşı-Maraş yolu üzerinde bulunan Kemer'de aramayı teklif etmektedir. Buna karşılık Kuşşara Kıralı Pithana tarafından zaptedilmiş olan Ni/eşa şehrinin lokalizasyonu daha müsait bir duruma girmiştir. Oğlu Anitta'nın Boğazköy'de bulunan Hititçe kitabesinde Pithana'nın bu zaferinden söz konusu edildiği gibi Anitta'nın kendi zaferleri ve icraatı da anlatılmaktadır. Metnin aslı, devlet merkezi I. Hattuşili tarafından Kuşşara'dan Hattuşa'ya nakledildiği zaman oraya muhtemelen birlikte götürülmüştü. Ayni kitabeye göre Anitta'nın diğer şehir devletlerine karşı kazandığı büyük zaferlerden sonra geniş bir bölgeye hâkim olduğu anlaşılmaktadır. Artık o, "Büyük Kıral" unvanını taşıyor. Anitta, Neşa şehrindeki imar faaliyetlerini de tasvir ediyor. Bazı tanrıların mabetlerinin inşasından başka orayı bir de hayvanat bahçesi ile süslüyor. Kitabesinin başında kendisinden "Kuşşara kralı" diye bahsettiği halde sonradan Neşa'ya "benim şehrim" demektedir. Bu hususlardan Anitta'nın Neşa'yı kendi başşehri yaptığı anlamı çıkıyor. Fakat Kuşşara'nın da Anitta zamanında diğer bir merkez olarak kalıp kalmadığını, yoksa ondan sonra mı tekrar devlet merkezi olduğunu, bilmiyoruz.

Anahtar Kelimeler

Hattuşa, Boğazköy, Kaniş Karum, Anişa, Nişa, Neşa, Hititler, Anadolu