Tutuş'un Büyük Selçuklu Saltanatını Ele Geçirme Teşebbüsü (Kasım 1092 - Şubat 1095)

Yıl 1963, Cilt: 27 Sayı: 107, 411 - 435, 20.07.1963

Ali Sevim

Öz

Suriye Selçuklu Devleti kurucusu Tacüddevle Tutuş, 1077/78 tarihinde, kardeşi Sultan Melikşah tarafından Suriye ülkesine tayin edilip Arap Mirdas oğulları beyliğinin hükümranlığındaki Halep bölgesinde askeri faaliyetlerde bulunduğu ve dolayısiyle Haleb'i kuşatmağa giriştiği sıralarda (1078), Dımışk'ta Fatımi ordularının sıkıştırma ve kuşatma hareketleri sebebiyle zor bir duruma düşmüş olan Suriye fâtihi Atsız Bey'in daveti üzerine Dımışk'a yardıma giderek, onu gadren öldürdükten sonra (1079), onun, merkezi ve güney Suriye'de sahib olduğu bölgelerin hâkimiyetini kolaylıkla eline geçirmiştir. Fakat Tutuş, Büyük Selçuklu İmparatorluğuna tabi Mirdas oğullarının elinde bulunan Haleb'i, yine İmparatorluğu metbû tanıyan Musul Ukayl oğulları beyliği emin i Şerefüddevle Müslim'in, gerek Sultan Melikşah katındaki teşebbüslerinde ve gerekse Mirdas oğulları ile olan münasebetlerinde, çevirdiği iki yüzlü siyaset sebebiyle, almaya muvaffak olamamıştır. Tutuş, çok geçmeden Haleb'i de işgal etmek suretiyle (28/29 Mayıs 1080), hakimiyet sahasını kuzey Suriye'ye doğru uzatmış olan Müslim'in baskıları yüzünden, sahibi bulunduğu Dımışk'ta adeta mahsur bir hâlde kalmıştı.

Anahtar Kelimeler

Büyük Selçuklu Devleti, Selçuklular, Selçuklu Saltanatı, Melikşah, Tacüddevle Tutuş, Suriye Selçuklu Devleti