BASIL GRAY : La Peinture Persane. Geneve 1961 Skira, 191 s., 80 renkli minyatür, umumi fihrist, yazmalar fihristi, kronolojik bibliyografya. [Kitap Tanıtımı]

Yıl 1962, Cilt: 26 Sayı: 102, 375 - 381, 20.04.1962

Emel Esin

Öz

Bu eser, muhtelif cihetlerden Türk san'at tarihçilerinin dikkatini çekmeğe Muharrir, memleketimizle yakın harsî bağları olan komşumuz İran’da kitap resmi tarihi mevzuunu ele almaktan mâda, Türk resim san'atını alâkadar eden hususlara dahi temas etmektedir. İslam san'at tarihine kıymetli bir ilave addedilebilecek bu eseri tanıtırken, Türk nokta-i nazarından bir kaç mulahaza arzetmek isterim. İran’da kitap resmi san'atının tarihini yazmağa teşebbüs eden muellif, derhal bir güçlükle karşılaşmaktadır : bugünkü malumatımıza göre, İran’da kitap resmi san'atının eski bir geleneği olduğunu ispat edebilecek hiç bir eser yoktur. Duvar resmi olarak da, pek ehemmiyetsiz bakiyeler kalmıştır. Böylece, muharririn ifadesile "yazılı vesikaların nadiren desteklediği ve pek emin olmıyan işaretlere dayanarak, İran resim san'atının milâdi 1200 senesinden evvelki tarihini faraziyeye müsteniden kurmak" icabetmektedir. Shahnamah'de bahsi geçen bazı İran hükümdarlarını Part kralları sanan Coyajee’nin hilafına olarak, Bay Gray Shahncimall'nin saray tasvirlerini Sasâni saraylarına ait zannetmekte ve bu görüşe dayanarak, Sasânilerde duvar resminin mevcud olduğu neticesine varmaktadır. İran arkeolojisi mütehassısı Bay Girshmann'ın fikrini de şahit gösteren müellif, Sasani resmi eğer mevcudsa, bunun Part resimlerine benzeyebileceğini tahmin edip, İran'a muttasıl bölgelerde, İran san'atına atfedebileceği resimler aramaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk Sanat Tarihi, Türk Resim Sanatı, İran Sanat Tarihi, İran Resim Sanatı, Sasani, Duvar Resimleri