Şah Ismail'in Zevcesi Taclı Hanımın Mücevheratı

Yıl 1959, Cilt: 23 Sayı: 92, 611 - 620, 20.10.1959

İ. Hakkı Uzunçarşılı

Öz

Yavuz Sultan Selim'le Şah İsmail, Safevi arasında 2 Receb 920 ve 23 Ağustos 1514'deki meşhur Çaldıran muharebesi'nde şah'ın mağlub olması üzerine kocalarını teşçi için İran ordusunda bulunan kadınlarla beraber zırhlı olarak harb kıyafetiyle Şah İsmail'in zevcesi olan Taclı Hanım da, esir düşmüştü. Esir düşen Taclı Hanım'ın, şahin hakikaten zevcesi mi, yoksa gözdesi mi? olduğu hakkında bizim tarihlerde sarih malümat olmamakla beraber birinci ihtimal yâni zevcesi olduğu kabul olunmuş gibidir. Taclı Hanım'ın esareti hakkında dedesinden naklen Tacüttevarih'de iki rivayet zikredilmektedir. Birincisi, Şah İsmail'in maiyyetinde bulunarak Çaldıran seferini müteakib Tebriz'e kaçan Hafız Mehmed İsfahani, yolda şahin dârügâsî yani zabıta memuru olan Helvacioğlu Hüseyinoğlu Beye rastlayarak şahı sormuşlar, o da şahin mecruh olarak kaçtığını ve Taclı Hanım'ın bulunmamasından dolayı gayet kederli olduğunu ve kendisinin Taclı Hanımı aramağa memur edildiğini söylemiş. Sonradan haber almışlar ki Taclı Hanım kaçıp Hoy beğinin yanına gelmiş ve o da kendisini şaha göndermiş. İkinci rivayet ise Taclı Hanım muharebe esnasında Mesih Paşa oğlunun eline esir düşerek bir gece onun çadırında kaldıktan sonra çok yalvanp ağlayarak meşhur lül-i böğrek parçalarından yapılmış küpelerini vermek sûretiyle kurtulup Hoy beğine ve oradan şahin yanına gittiği şeklindedir. Binaenaleyh iki rivayet de netice olarak birdir.

Anahtar Kelimeler

Şah Ismail , Yavuz Sultan Selim , Çaldıran muharebesi , Taclı Hanım