Silk Procurement Methods, Taxes and Allocations in the Yuan Dynasty

Yıl 2023, Cilt: 87 Sayı: 309, 439 - 471, 08.08.2023

Derya Coşkun , Anıl Yasin Oğuz

https://doi.org/10.37879/belleten.2023.439

Öz

The Silk Road, known as the oldest trade route in world history, is the main artery of interactions and changes that occur in commercial, religious and cultural terms. Although this road, which emerged depending on the needs of people living in different geographies, took its name from the silk traded, it is known that other valuable goods and the merchandise were sent to different countries via this road. For this reason, the interaction of different ethnic origins and cultures with the east-west synthesis that took place throughout Eurasia was clearly felt. Especially the Mongol Empire period (1206-1294) was a time when communities were migrated to different geographies including the Far East and the Middle East, which can be considered as the two ends of the world, and had important cultural exchanges.
Silk, which has attracted the attention of mankind since ancient times, has played a prominent role in the status and wealth of people. It was accepted as a luxury commodity, perhaps because of its material value, and was subject to a certain tax system. During the Mongol Empire period (602-693/1206-1294), special silk taxes, especially on household basis, began to be collected from China, where the production was most intense. So much so that some families in Mongolian China were separated from other families under the name of “silk households” (絲戶). The silk tax, which was also given importance by the Mongols, started to be collected from various regions of North China under the name of “five household silk” (五戶絲) as raw silk. When evaluated in this context, the article deals with the annual silk taxes that the Mongols received from China and silk allocations for the Mongol noble.

Anahtar Kelimeler

Silk, Mongols, Tax, China, Yuan Dynasty

Yuan Hanedanı’nda İpek Tedarik Yöntemleri, Vergi ve Tahsisatları

Öz

Dünya tarihinin en eski ticaret güzergâhı olarak bilinen İpek yolu; ticari, dinî ve kültürel anlamda meydana gelen etkileşim ve değişimlerin ana arteri durumundadır. Faklı coğrafyalarda yaşayan insanların gereksinimlerine bağlı olarak ortaya çıkan bu yol, adını ticareti yapılan ipekten almışsa da değerli eşya ve malların yine bu yol vasıtasıyla farklı ülkelere gönderildiği bilinmektedir. Bu nedenledir ki Avrasya boyunca cereyan eden doğu-batı sentezi içerisinde, farklı etnik köken ve kültürlerin etkileşimi belirgin düzeyde hissedilmektedir. Özellikle Moğol İmparatorluğu Dönemi (1206-1294) çoğu zaman toplulukların farklı coğrafyalara göçürüldüğü, dünyanın iki ucu sayılabilecek Uzak Doğu ve Orta Doğu’nun kültürel manada önemli alışverişlerde bulunduğu bir dönemdi.
Eski devirlerden beri insanoğlunun dikkatini çeken ipek, insanların statüsü ve zenginliği hususunda belirgin bir rol oynamıştır. Maddi değerinden olsa gerek lüks bir meta olarak kabul edilip belirli bir vergi sistemine tabi tutulmuştur. Moğol İmparatorluğu Dönemi’nde (602-693/1206-1294) özellikle üretiminin en yoğun yaşandığı Çin’den hane temelli olmak üzere özel ipek vergileri toplanmaya başlanmıştır. Öyle ki Moğol Dönemi Çin’inde bazı aileler “ipek hanesi” (絲戶) adı altında diğer ailelerden ayrıştırılmıştır. Moğolların da ayrıca önem verdiği ipek vergisi Kuzey Çin’in muhtelif bölgelerinden “beş hane ipeği” (五戶絲) adı altında ham ipek vergileri olarak alınma ya başlanmıştır. Bu bağlamda değerlendirildiğinde makale, Moğolların Çin’den almış oldukları yıllık vergileri ve ipek tahsisatlarını konu edinmektedir

Anahtar Kelimeler

İpek, Moğollar, Vergi, Çin, Yuan Hanedanı

Kaynakça

• Mahmûd al-Kâşgarî, Dîvân Lugât at-Turk, çev. Z. A. Auezova, Dayk-Press, Almatı 2005.
• Mahmud al-Kaşgari, Compendium of the Turkic Dialects (Dīwān luγāt at-Turk), C 1, çev. Robert Dankoff-James Kelly, Harvard University Printing Office, Harvard 1982.
• Atwood Christopher P., (çev.), “The History of the Yuan, Chapter 1”, Mongolian Studies (Journal of the Mongolia Society), C 39, 2017, s. 2-81.
• Blake, Robert P., Richard N. Frye, “History of the Nation of the Archers (The Mongols) by Grigor of Akancͺ Hitherto Ascribed to Matakͺia The Monk: The Armenian Text Edited with an English Translation and Notes”, Harvard Journal of Asiatic Studies, C 12/S. 3-4, 1949, s. 269-399.
• Chao Hung-Sü T’ing-P’eng Ta-Ya [Zhao Gong, Xu Ting, Peng Daya], Meng-Ta pei-lu und Hei-Ta shih-lüeh: Chinesische Gesandtenberichte über die frühen Mongolen, 1221 und 1237 (nach Vorarb. von Erich Haenisch und Yao Ts’ung-wu), çev. Peter OlbrichtElisabeth Pinks, Otto Harrassowitz, Wiesbaden 1980.
• Dawson, Christopher, Mission to Asia: Narratives and Letters of the Franciscan Missionaries in Mongolia and China in the Thirteenth and Fourteenth Centuries, Harper & Row 1966.
• Index to the Secret History of the Mongols, Indiana University Publications, Bloomington 1972.
• de Rachewiltz, Igor, Sino-Mongol Culture Contacts in the XIII Century, The Australian National University Doktora Tezi, 1960.
• de Rachewiltz, Igor, The Secret History of the Mongols: A Mongolian Epic Chronicle of the Thirteenth Century, Brill, Leiden-Boston 2004.
• Ebülferec-İbnülibrî, Tarihi Muhtasarüddüvel, çev. Şerafeddin Yaltkaya, Maarif Matbaası, İstanbul 1941.
• Farquhar, David M., The Government of China Under Mongolian Rule (A Reference Guide), Franz Steiner Verlag, Stuttgart 1990.
• Gamq’relidze Dmitri, Medea Abashidze, Arrian Chant’uria, (çev.), Kartlis Tskhovreba (A History of Georgia), ARTANUJI Publishing, Tbilisi 2014.
• Haenisch, Erich, Die Geheime Geschichte der Mongolen (aus einer mongolischen Niederschrift des Jahres 1240 von der Insel Kode’e im Keluren-Fluss, Otto Harrassowitz, Leipzig 1941.
• Hambis, Louis, Paul Pelliot, Le Chapitre CVII du Yuan Che: Les Généalogies Impériales Mongoles dans L’histoire Chinoise Officielle de la Dynastie Mongole, E. J. Brill, Leiden 1945.
• Hamdullah Kazvînî, Nüzhetü’l-Kulûb, Neşr. Muhammed Debîr-i Sîyâkî, Kitabhane-i Tahuri, Tahran 1336.
• Hanlaryan, L. A. (çev.), Kirakos Gandzaketsi (İstoriya Armenii), Akademiya Nauk SSSR (Otdelenie İstorii), Moskva 1976.
• Hrapaçevskiy, R. P. (çev.), Zolotaya Orda v İstoçnikah (Materialı dlya İstorii Zolotoy Ordı ili Ulusa Djuçi), C 3 (Kitayskie i Mongol’skie İstoçniki), Tsentr po İzuçeniyu Voennoyi Obşçey İstorii, Moskva 2009.
• Hrapaçevskiy, R. P. (çev.), “Annalı Hubilaya” Glavnıy İstoçnik po İstorii Pravleniya Pervogo İmperatora Dinastii Yuan’ (Tszyuani 4-17 “Yuan’ Şi”), Tsentr po İzuçeniyu Voennoyi Obşçey İstorii, Moskva 2019.
• Hsiao, Ch’i-ch’ing [Qiqing Xiao], The Military Establishment of the Yuan Dynasty, Harvard University Press, London 1978.
• Jackson, Peter, David Morgan, The Mission of Friar William of Rubruck: His journey to the court of the Great Khan Möngke 1253-1255, Hakluyt Society, London 1990.
• Juvaini, The History of World Conqueror, C 2, çev. John Andrew Boyle, Harvard University Press, Cambridge, Mas. 1958.
• Kadırbaev, A. Ş., Hey Da Şi Lyue (İstoçnik po İstorii Mongolov 13 V.), Nauka-Vostoçnaya Literatura, Moskva 2016.
• Kâşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti’t-Türk, çev. Ahmet Bican Ercilasun-Ziyat Akkoyunlu, TDK Yayınları, Ankara 2014.
• Kerimüddin Mahmudî Aksarayî, Müsâmeretü’l-Ahbâr, çev. Mürsel Öztürk, TTK Yayınları, Ankara 2000.
• Krause, Friedrich Ernst August, Cingis Han: die Geschichte seines Lebens nach den chinesischen Reichsannalen, Winter, Heidelberg 1922.
• Liu, Hengwu 刘恒武, “Shanxi Pucheng Dongercun Yuan Mu Bihua 陕西蒲城洞 耳村元墓壁画”, Collectors, S. 2, 1999, s. 16-18.
• Munkuev, Ts., Kitayskiy İstoçnik o Pervıh Mongol’skih Hanah (Nadgrobnaya Nadpis’ na Mogile Yelyuy Çu-Tsaya), İzdatel’stvo Nauka, Moskva 1965.
• Munkuev, Ts., Men-da Bey-lu (“Polnoe Opisanie Mongolo-Tatar”) (Pamyatniki Pis’mennosti Vostoka XXVI), İzdatel’stvo “Nauka” Glavnaya Redaktsiya Vostoçnoy Literaturı, Moskva 1975.
• Pelliot, Paul, A. C. Moule, Marco Polo The Description of the World, George Routledge and Sons Limited, London 1938.
• Rashiduddin Fazlullah, Jami’u’t-tawarikh: Compendium of Chronicles: a History of the Mongols, C 1, çev. W. M. Thackston, Harvard University Press, Cambridge 1999.
• Raşid-Ad-Din, Sbornik Letopisey, C I/2, çev. O. İ. Smirnova, İzdatel’stvo Akademii Nauk SSSR, Moskva-Leningrad 1952.
• Richard, Jean, Simon de Saint-Quentin Histoire des Tartares, Librairie Orientaliste Paul Geuthner, Paris 1965.
• Schurmann, H. F., Economic Structure of the Yüan Dynasty (Translation of Chapters 93 and 94 of the Yüan shih 元史), Harvard University Press, Cambridge, Mas. 1956.
• Simon de Saint Quentin, Bir Keşiş’in Anılarında Tatarlar ve Anadolu 1245 - 1248, çev. Erendiz Özbayoğlu, Doğu Akdeniz Kültür ve Tarih Araştırmaları Vakfı, Antalya 2006.
• Song, Lian 宋濂, Yuanshi 元史, ed. Yang Jialuo 楊家駱, Zhonghua Shuju 中華書 局, Beijing 北京 1976.
• Şastina, N. P., Djiovanni del’ Plano Karpini İstoriya Mongalov; Gil’om de Rubruk Puteşestvie v Vostoçnıe Stranı, Gosudarstvennoe İzdatel’stvo Geografiçeskoy Literaturı, Moskva 1957.
• Wang, Guowei, Menggu Shiliao Si Zhong 蒙古史料四種, Zhengzhong Shuju 正中 書局, Taibei 1975.
• van den Wyngaert, P. Anastasius, Sinica Franciscana I: Itinera et Relationes Fratrum Minorum Saeculi XIII et XIV, Quaracchi-Firenze 1929.
• Vér, Márton, Old Uyghur Documents Concerning the Postal System of the Mongol Empire, Brepols Publishers, Turnhout 2019.
• Yule, Henry, Cathay and the Way Thither (Being a Collection of Medieval Notices of China), C 2, Cambridge University Press, New York 2009.