Dr. Abdülkadir Karahan: Fuzuli, Muhiti ve şahsigeti. İstanbul: Ibrahim Horoz Basımevi, 1949 (XXIII, 309 S., Güzel Sanatlar Akademisi Profesörlerinden Emin Barın ve Hüseyin Tahirzade Tarafından Hazırlanmış Nefis kapak; Metin Dışında Renkli ')ir Minyatür İle 20 Levha, 1 Harita ve Metin Arasında 11 Fotoğraf). 8' = Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayınlarından. Nr. 410. [Kitap Tanıtımı]

Yıl 1949, Cilt: 13 Sayı: 52, 845 - 848, 20.10.1949

M. E Resulzâde

Öz

Türk edebiyat tarihi ve Fuzulicilik alanında önemli yer tutacağı şüphesiz bulunan bu eser, önde ve sondaki ihzari bilgilerle, dokumentasyon kısımları hariç, üç bölümde tamamlanmıştır. Birinci bölüm, XVI. yüzyıldaki Iran ile Bağdad durumuna aittir. Bu durum coğrafya, tarih ve medeniyet (siyaset, din. içtinaiyat, iktisadi ve kültür) bakımından üç kısımda anlatılmıştır. Coğrafi kısımda memleketin sınırları , iklimi, ırmakları , toprak, bitki ve hayvanlarına, Tarih kısmında ilk çağ, Müslümanlığın ilk zamanları ve Abbasiler, Moğollar, Akkoyunlular, Safeviler, Osmanlılar ve Osmanlı Bağdad'ın ilk valilerine ve Bağdad, Küfe, Necef, Kerbelfi, Hille, Basra şehirlerinin geçmişteki hayatlarına ait malümat verilmiştir. Medeni hayat kısmının fihristi de şudur: 1. Medeniyet ve din tarihi bakımından ilkçağ.2. a) İslamda siyasi ve usuli mezhepler, b) Tasavvuf cereyan' ; 3. a) Mali, sıhhi ve içtimai hayat, b) Medeniyet ve ilim; 4. a) XVI. asrın ilk yarısında durum, b) Kanuni devrinde arazi, gelir, ulaştırma, mesken ve ticaret, el Halkın dili, ırkı , dini ve d) Şiir ve edebiyat muhiti. İkinci bölüm, Fuzulinin hayatına ayrılmıştır. Bu bölüm 1. Akkoyunlular ve Safeviler devri, 2. Osmanlı hakimiyetinin ilk yılları 3. Fuzulinin hayatının son yılları, diye üç kısımda tamamlanmıştır. Üçüncü bölüm, Fuzulinin milliyeti, mezhebi ve psikolojisinden bahseden üç kısımda şairin şahsiyetini belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Divan Edebiyatı, Safeviler, Akkoyunlular