Bir Otobüs İşletmesi İçin Tedarikçi Seçimi

Yıl 2021, , 1 - 14, 30.04.2021

Elif Nebati , Hilal Yürük Zeynep Kenar

https://doi.org/10.38002/tuad.790761

Cited By: 4

Öz

Günümüz iş dünyasında rekabet her geçen gün artmaktadır. Bu yüzden doğru tedarikçi seçimi yapmak gerekmektedir. Kent içinde önemli bir yere sahip olan toplu taşıma sektöründe, doğru araçların seçimi büyük öneme sahiptir. Bu araştırmada, İstanbul’da bir kurumda otobüs alımları için tedarikçi seçim problemi ele alınmıştır. Bu kapsamda, çok kriterli karar verme yöntemlerinden (ÇKVV) faydalanılmıştır. Birden fazla kriterin yer aldığı durumlarda, ÇKVV yöntemlerinden faydalanmak karar vericiye çok büyük kolaylıklar sunmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında ÇKVV yöntemlerinden, Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi kullanılarak kriter ağırlıkları elde edilmiştir. İkinci aşamada ise, Promethee yöntemi kullanılarak da en uygun alternatif seçimi yapılmıştır. Bu yöntemlerin kullanılmasından sonra elde edilen sonuçlara göre kurum için en uygun otobüs tedarik markası belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarının toplu ulaşım sistemindeki, tedarikçi seçim sürecinde önemli unsurların analiz edilerek kurumların verimliliğin arttırılmasına katkı sağlayacağı umulmaktadır. Bu çalışmada gerçekleştirilen model ve modelde yer alan kriterler karar vericiler için yol gösterici olarak kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme,, Tedarikçi Seçimi, Analitik Hiyerarşi Prosesi, PROMETHEE

Selecting a Supplier for a Bus Operation

Öz

Competition is increasing day by day in today's business world. Therefore, it is necessary to choose the right supplier. In the public transportation sector, which has an important place in the city choosing the right vehicles is great also important. We studied the problem of supplier selection and institution in İstanbul. In this context, multi-criteria decision-making methods have been used. In cases where there is more than one criterion, choosing multi-criteria decision-making techniques offers great convenience to the decision-makers. In the first stage, criterion weights were obtained using the Analytical Hierarchy Process (AHP) method. In the second stage, the most appropriate alternative was selected using the Promethee method. According to the results obtained using these methods, the most suitable bus supply brand for the institution has been determined. We hoped these results will contribute to increasing the efficiency of the institutions by analyzing the important elements in the public transportation system and the supplier selection process. The model and the criteria used realized in this study can be useful as a guide for decision-makers.

Anahtar Kelimeler

multiple criteria decision making, supplier selection, analytical hierarchy process, Promethee

Kaynakça

• Alakaş, H., Bucak, M. ve Kızıltaş, Ş. (2019). Ahp-Topsıs ve Ahp-Vıkor yöntemleri ile ambulans tedarik firması seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 4(1), 93–101.
• Ay Türkmen, M. ve Bi̇ldi̇k, T. (2015). Şehirlerarası yolcu taşımacılığında Bulanık Vıkor uygulaması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 1–15.
• Baynal, K. ve Yüzügüllü, E. (2013). Supplier selection with analytical network process at supplier chain management and an application. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42(1), 77–92.
• Chena, M. ve Wang, S.C. (2010). The critical factors of success for ınformation market: Using Ahp approach. Expert Systems With Applications, 37(1), 694–704.
• Coşkun, S, Polat, O. ve Kara, B. (2015). A decision model for supplier selection based on business system management and safety criteria and application of the model. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(4), 134–144.
• Dağdeviren, M. ve Eraslan, E. (2008). Promethee sıralama yöntemi ile tedarikçi seçimi. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(1), 69–75.
• Dağdeviren, M., Eraslan, E., Kurt, M. ve Dizdar, E. N. (2005). Tedarikçi seçimi problemine analitik ağ süreci ile alternatif bir yaklaşım. Teknoloji, 8(2), 115–122.
• Doğan, E., Eren, M. ve Çeli̇k, K. (2017). Lojistik sektöründe ağır ticari araç seçimi problemine yönelik Copras-G yöntemi ile karar verme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 153–178.
• Ecer, F. ve Küçük, O. (2010). Tedarikçi seçiminde analitik hiyerarşi yöntemi ve bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 355–369.
• Gökalp, B. ve Soylu, B. (2011). Tedarikçinin süreçlerini iyileştirme amaçlı tedarikçi seçim problemi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 4–15.
• Güner, H. (2005). Bulanık Ahp ve bir işletme için tedarikçi seçimi problemine uygulanması. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Hamurcu, M. ve Eren, T. (2018). Yüksek kapasiteli elektrikli otobüslerin seçiminde hibrit çok kriterli karar verme uygulaması. Transist 11. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, 1–10.
• Hamurcu, M. ve Eren, T. (2020). Electric bus selection with multicriteria decision analysis for green transportation. Sustainability, 12, 2777. doi:10.3390/su12072777
• Kardam, A. (2007). Doğru karar alma: Harvard business review dergisinden seçmeler: İstanbul. Metal Sanayicileri Sendikası, yayın no: 530, 206.
• Kırlangıçoğlu, C. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ile kent içi raylı sistem koridor planlaması. Coğrafya Dergisi, 33, 53–71.
• Kutlu, B., Abalı, Y. ve Eren, T. (2015). Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile seçmeli ders seçimi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 5–25.
• Özçelik, G. ve Atmaca, H. E. (2014). Satın alma süreci için moora metodu ile tedarikçi seçimi problemi. III. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Trabzon.
• Özyörük, B. ve Özcan, E. C. (2005). Otomotiv sektöründe tedarikçi seçimine etki eden faktörler ve tedarikçi seçimi. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 625–629.
• Ömürbek, N., Karaatlı, M., Eren, H. ve Şanlı. B. (2014). Ahp temelli promethee sıralama yöntemi ile hafif ticari araç seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 47–64.
• Saaty, T. L. (1990). An exposition of the ahp in reply to the paper remarks on the analytic hiyerarchy process. Management Science, 36(3), 259–268.
• Saaty, Thomas, L. ve Luis G. Vargas (2000). Models, methods, concepts, applications of the analythic hierarchy process. Kluwer Academic Publisher, Boston/Dordrect/London.
• Soner, S. ve Önüt, S. (2006). Çok kriterli tedarikçi seçimi: bir Electre-Ahp uygulaması. Sigma-Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4, 110–120.
• Şengül, Ü., Eren, M. ve Shıraz. S.E. (2012). Bulanık Ahp ile belediyelerin toplu taşıma araç seçimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 40, 143–165.
• Şenkayas, H. ve Hekimoğlu, H. (2013). Çok kriterli tedarikçi seçimi problemine Promethee yöntemi uygulaması. Verimlilik Dergisi, 2, 63–80.
• Xia, W. ve Wu, Z. (2007). Supplier selection with multiple criteria in volume discount environments. Omega, 35, 494. doi:10.1016/j.omega.2005.09.002