Bu çalışmanın temel amacı,
trafikteki öz-düzenleyici davranışların Türkiye örnekleminde yaşlı ve genç
sürücüler açısından incelenmesi ve Türkiye örneklem için hangi öz-düzenleyici
davranışların geçerli olduğunun yaşlı-genç sürücü grupları açısından
araştırılmasıdır. Çalışmaya 258 (120 yaşlı, 138 genç) aktif erkek sürücü
katılmıştır. Yaşlı sürücüler 60-75 yaş aralığı ile sınırlandırılırken, genç
sürücülerin yaş aralığı 21-30 olarak belirlenmiştir. Faktör dağılımının
incelenmesi için Trafikte Öz-Düzenleyici Davranışlar Anketi (TÖDDA) (Molnar ve
ark., 2013) Türkçe’ye adapte edilmiş ve kısa uyarlaması bu çalışma için
kullanılmıştır. Bu uyarlamada esas çalışmada yer alan motivasyonel faktörler
ankete dahil edilmezken, ‘Hayat Amacı’, ‘Stratejik’ ve ‘Taktiksel’ seviye
maddelerinin hepsi ankete dahil edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, TÖDDA’da
her iki yaş grubunda da ‘Hayat Amacı’ seviyesi maddeleri ve faktörü düşerken,
iki grupta da ‘Stratejik’ ve ‘Taktiksel’ seviye davranışları iki ayrı faktör
altında gruplanmıştır ve bu çalışma sonuçlarına göre Türkiye örneklemi için
yaşlı ve genç sürücülerin özellikle yararlandıkları stratejik ve taktiksel kararlar
bulunmuştur. Farklı özellikleri bulunan yaşlı ve genç sürücü grupları için
yapılan analizlerin sonuncunda iki grup içinde iki ana faktörün istatistiksel
ve içeriksel olarak ayrışması, stratejik ve taktiksel kararların geçerliliğine
kanıt olarak sunulabilirken, bu faktörlerin farklı maddeler ve içeriklerden
oluşması yaşlı ve genç sürücü gruplarının davranış mekanizmalarının farklı
olduğunun sinyallerini verir niteliktedir. Ayrıca yaşlı sürücülerde olduğu
kadar genç sürücüler için de öz-düzenleyici davranışların kullanımının önemini
ve yaygınlığını destekler niteliktedir.
yaşlı sürücüler genç sürücüler stratejik öz-düzenleyici davranışlar taktiksel öz-düzenleyici davranışlar sürücü davranışları
The purpose of
this study is to investigate old and young drivers’ self-regulatory driving
behaviors in a Turkish sample. Also, it is aimed, to investigate which type of
self-regulatory driving behaviors are determined, and to explore the factor
structure of self-regulatory driving behaviors in Turkish sample. 120 old and
138 young, a total of 258 active drivers participated to the study. The age
range for old driver sample was determined as 60-75 while young drivers’ age
range was 21-30. In order to investigate the factor structure of the Advanced
Decisions and Patterns of Travel Scale (ADDAPT) (Molnar et al., 2013), it was
adapted to Turkish and shortened. The shortened version of the questionnaire
includes ‘Life-Goal’, ‘Strategical’ and ‘Tactical’ level items except for the
motivational questions related to these decisions. The findings of this study
show that the life-goal level items were dropped for both older and younger
driver sample. For both age groups the strategic and tactical decisions were
clearly separated from each other and found as two different factors. The
separation of strategic and tactical self-regulatory driving behaviors for two
different age groups may prove the different behavioral mechanism of strategic
and tactical decisions. At the same time the content and item differences for
both age groups support the idea that the behavioral mechanism for old and
young drivers’ self-regulatory decisions may be different. Lastly, the findings
of this study also show the importance and prevalence of self-regulatory
driving behaviors not only for older drivers but also for younger drivers as
well.
older drivers young drivers strategical self-regulation tactical self-regulation driver behaviors
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Psikoloji |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 1 Sayı: 1 |
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.