Trafik yasalarının yaygın olarak bulunmasına ve ihlaller için yaptırımların uygulanmasına rağmen, kurallara uymama (ör., aşırı hız yapmak) trafik kazaları ve ölümlere neden olan başlıca faktörlerden biri olmaya devam etmektedir. Bu nedenle, sürücülerin trafik kurallarını ihlal etmelerine yol açan temel nedenleri anlamak büyük önem taşımaktadır. Araştırma, Türkçe konuşan sürücüler arasında söz konusu ihlalleri destekleyen ahlaki akıl yürütme stratejileri ile bu stratejilerin çeşitli psikolojik faktörlerle olan ilişkilerine odaklanmaktadır. Toplamda 261 (132 erkek, 127 kadın, cinsiyetini belirtmek istemeyen iki katılımcı; Ortyaş = 37.46, SSyaş = 9.29) sürücü çalışmaya katılmıştır. Bu çalışmanın, Türkiye’deki sürücülerin trafik ihlallerini nasıl meşrulaştırdığını (yani ahlaki uzaklaşmayı) ve ilişkili değişkenleri, ayrıca iki ölçeğin (Trafikte Ahlaki Uzaklaşma Ölçeği ve Trafik Kurallarını İhlal Etmeyi Meşrulaştırma Ölçeği) Türkçeye uyarlanmasını ele alan bulguları (ör., doğrulayıcı faktör, güvenirlik ve korelasyon analizleri) her iki ölçeğin de bu bağlamda geçerli ve güvenilir ölçüm araçları olduğunu göstermektedir. Ayrıca, trafik ihlallerini meşrulaştırmanın sürücü öfke ifadesi, sürücü öfkesi, ahlaki uzaklaşma ve saldırgan ihlallerle pozitif, yaş, sürücülük deneyimi ve adaptif/yapıcı öfke ifadesiyle negatif ilişkili olduğu saptanmıştır. Bu çalışma Türkiye’deki sürücülerde ahlaki uzaklaşmayı etkileyen faktörler hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Bu sonuçlar, mevcut eksikliklerin giderilmesine ve trafik güvenliğinin artırılmasına yönelik gelecekteki araştırma çabalarına rehberlik edebilir.
Ahlaki meşrulaştırma trafik kural ihlalleri trafikte ahlaki uzaklaşma sürücü öfkesi sürücü öfke ifadesi.
Despite the widespread presence of traffic laws and the imposition of sanctions for violations, noncompliance (e.g., overspeeding) remains a major factor contributing to accidents and fatalities on the roads. Understanding the underlying reasons that lead drivers to violate traffic regulations is essential. The research focuses on the moral reasoning strategies that support such violations, along with their relationships with a range of psychological factors among Turkish-speaking drivers. In total, 261 (132 males, 127 females, two participants chose not to report; Mage = 37.46, SDage = 9.29) drivers participated in the current study. This study’s findings on how Turkish-speaking drivers legitimize traffic violations (i.e., moral disengagement) and related variables, as well as the adaptation of two scales (i.e., Driving Moral Disengagement Scale and Justifications of Traffic Violations Scale) into Turkish, indicate that both scales are valid and reliable tools in this context. Additionally, the findings indicated that legitimizing traffic violations was positively correlated with driver anger expression, driving anger, moral disengagement, and aggressive violations, while negatively associated with age, driving experience, and adaptive/constructive anger expression. This paper offers important insights into the factors influencing moral disengagement among Turkish driving context. These results can guide and inform future research efforts aimed at addressing existing gaps and enhancing road safety.
Moral justification traffic violations driving moral disengagement driving anger driving anger expression.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Trafik Psikolojisi, Sosyal ve Kişilik Psikolojisi (Diğer) |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ekim 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 12 Ağustos 2025 |
| Kabul Tarihi | 30 Eylül 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 2 |
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/