Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi (TUAD), bilginin bilimsel yöntemle yansız bir şekilde üretilmesini ve paylaşılmasını temel ilke olarak benimsemiştir. Bu ilke doğrultusunda, dergimiz yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamaya özen gösterir. Süreçlerin sözü edilen doğrultuda uygulanması, dergimiz kapsamında değerlendirilen çalışmalara doğrudan yansımaktadır. Süreçlerin yayın etiğine uygun şekilde ilerleyebilmesi için, editörler, hakemler, yazarlar ve diğer tüm paydaşların etik ilkelere uymaları gerekmektedir. Bu nedenle, TUAD’ın yayın etiği ile açık erişim politikası, Yayın Etiği Komitesi (COPE) tarafından yayınlanan kılavuzlar ve politikalar (örneğin, Yayın Etiği Komitesi Davranış Kuralları ve Dergi Editörleri için En İyi Uygulama Kılavuzları) doğrultusunda tüm paydaşların etik ilkelere uymasını zorunlu kılmaktadır. Editörler ile yayın kurulu, hakemler ve yazarların uyması beklenen etik ilke ve standartlar aşağıda belirtilmektedir.

TUAD yayın etiği ve standartları gereği yayınlanacak makalelerde benzerlik oranını kontrol etmektedir. Makale yükleme aşamasında eseriniz DergiPark tarafından sağlanan intihal.net hizmeti ile kontrol edilecek ve eserin benzerlik oranı ön kontrol aşamasında incelenecektir. Bu noktada sizden konuyla ilgili düzenleme istenebilir ve düzenlenen makaleniz tekrar benzerlik kontrolüne tabi tutulabilir.

Editör(ler)in ve Yayın Kurulunun Sorumlulukları

Editörler, hakemlerin, yazar(lar)ın, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucuların bilgi gereksinimlerini karşılamaya, dönüt vermeye, yayın sürecinde düzeltme, açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterirler.
Editörler, TUAD kapsamında yayımlanacak olan makalelerin özgün olmasına; makalelerin alanyazına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkıda bulunacak yayınlar olmasına özen gösterirler.
Editörler, makalelerle ilgili değerlendirme yaparken, makalelerin derginin amaç ve kapsamı dahilinde olması, alana özgün katkılarının olması, kullanılan araştırma yöntemlerinin geçerliliğine ve güvenirliğine, yazım dilinin açıklığına dikkat ederler.
Editörler, başvurusu yapılan makaleleri mümkün olduğunca ön değerlendirme aşamasına alır, olumlu hakem önerilerini göz önünde bulundururlar.
Editörler, yayın politikalarına uygun şekilde, kör hakemlik ve değerlendirme süreçlerini uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
Editörler, makaleler için hakem seçiminde bulunurken hakemlerin uzmanlık alanlarını dikkate alır, değerlendirmelerin yansız ve bağımsız yapılmasını desteklerler.
Editörler, makalenin yansız değerlendirilmesi için editörler, hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmadığını göz önünde bulundururlar.
Editörler, hakem havuzunun farklı alanlardan bilim insanlarını dahil edecek şekilde oluşturulması ve bu temelde sürekli güncellenmesi için çalışmalar yaparlar.
Editörler, akademik görgü kurallarına uymayan ve bilimsel olmayan değerlendirmelerin aktarımını engellerler.
Editörler, yayın sürecinde görev alan tüm paydaşlarla etkili iletişim kurup belirli aralıklarla toplantılar düzenleyerek bu iletişimi korurlar.
Editörler, dergi kapsamında değerlendirilen makalelerdeki kişisel verilerin korunduğundan emin olur; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korurlar.
Editörler; dergi kapsamında değerlendirilen makalelerde insan ve hayvan haklarının korunmasına özen gösterir, çalışmaya katkı sağlayan katılımcıların açık onayının belgelendirilmesini önemser, makalenin etik kurul onayı sunulmadığı takdirde makaleyi reddederler.
Editörler, değerlendirmeye tabi tutulan metinlerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
Editörler, yayınlanan makalelerin fikri mülkiyet hakkını korur, ihlal olması durumunda derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunurlar. Ayrıca yayımlanan makalelerin içeriğinin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi konusunda gerekli önlemleri alırlar.
Editörler, dergide yayımlanan makalelere yönelik tutarlı eleştirileri dikkate alır, eleştirilen makalelerin yazar(lar)ına yanıt hakkı tanırlar.
Editör Kurulu, yayın, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi çeşitli konulara yönelik dergi politikalarının belirlenmesi, uygulanması ve güncellenmesini sağlar. Ayrıca değerlendirme ve yayın süreçlerinde fikri mülkiyet haklarının ihlali, bilimsel/etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf istismarına karşı gerekli önlemleri alma konularında sorumludur.
Editörler Kurulu, yazar(lar)ın ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri içeren bir “Yazar Kılavuzu”, hakemlerin değerlendirme aşamasında kullanabilecekleri bir “Hakem Değerlendirme Formu” hazırlar. Kurul, bu formları yeni gelişen ihtiyaçlar temelinde sürekli günceller.
Editör Kurulu, hakemleri, yazar(lar)ı, okuyucuları ve diğer tüm paydaşları güdüleyici politikalar belirler.
Editör Kurulu, her makalenin belgelerini, kolayca erişilebilir şekilde elektronik olarak arşivler.

Hakemlerin Sorumlulukları

TUAD makale değerlendirme sürecinde, çift kör hakemlik ilkesi uygulanır. Bu uygulama kapsamında yazarlar hakemlerin, hakemler yazarların kim olduğu bilgisine sahip değildir. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişim kuramazlar; hakemilerin makale değerlendirme formları, düzeltme istekleri ve notları dergi yönetim sistemi üzerinden editörlerce yazar(lar)a anonim şekilde iletilir.
TUAD’a başvurusu yapılan makaleleri değerlendirecek hakemler aşağıdaki etik sorumluluklara sahiptir:
Hakemler yalnızca uzmanlık alanlarına uygun makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
Hakemler, makaleleri değerlendirirken yansızlığa ve gizliliğe önem vermelidir. Bu ilke gereğince inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinin sonunda imha etmeli, ancak yayınlandıktan sonra kullanmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, dini inanç, siyasal duruş ve ticari kaygılar, değerlendirmeye etki etmemelidir.
Hakemler, çıkar çatışması ya da çıkar birliği olduğunu fark ettikleri takdirde makaleyi değerlendirmeyi reddetmeli ve editörlere duruma ilişkin bilgi vermelidir.
Hakemler, değerlendirme yaparken akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dil kullanmalı; hakaret ve düşmanlık içeren kişisel yorumlardan kaçınmalıdır.
Hakemler, değerlendirmeyi kabul ettikleri takdirde makaleye ilişkin görüşlerini kendilerine tanınan süre dahilinde iletmelidir.

Yazarların Sorumlulukları

Yazar(lar), başka yerde yayımladıkları ya da yayımlanmak üzere gönderdikleri herhangi bir makaleyi TUAD kapsamında değerlendirilmek üzere gönderemezler.
Yazar(lar)ın, TUAD’a gönderdikleri makaleler özgün makaleler olmalıdır.
Etik ilkeler doğrultusunda yazar(lar), makale yazımında faydalandıkları kaynaklara doğru biçimde atıf yapmalıdır.
Makaleye yeterli katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak eklenmemeli, değerlendirme için gönderilen bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkartma, yazar ekleme talep edilmemelidir.
Değerlendirme için gönderilen makaleyle ilgili çıkar çatışması ya da çıkar birliği olan kişiler editörlere bildirmelidir.
Yazar(lar), değerlendirme sürecinde kendilerinden makalelerine ilişkin herhangi bir bilgi ya da ham veri talep edilmesi halinde, istenen bilgileri Editörlere sunmalıdırlar.
Yazar(lar), makalelerinde kullandıkları verilerin kullanım haklarına, araştırma-çözümlemelerle ilgili izinlerin ya da araştırmalarına dahil olan katılımcıların onayının alındığını belgelemelidirler.
Yazar(lar)ın, değerlendirmedeki, erken görünüm aşamasındaki ya da elektronik ortamda yayımlanmış makaleleriyle ilgili herhangi bir hata fark etmeleri halinde bilgilendirme, düzeltme ya da geri çekme için Editörle iletişime geçmesi beklenmektedir.
Yazar(lar), etik kurul kararı gerektiren, insan veya hayvan katılımcıların yer aldığı deney, anket, ölçek, görüşme, gözlem, odak grup çalışması gibi nicel ya da nitel yöntemlerle yürüttükleri veri toplamayı gerektiren araştırmalar için etik kurul onayı almak zorundadırlar. Bu onaya sahip olduklarını, etik kurul adı, karar tarihi ve sayısı bilgileri ile değerlendirme için TUAD’a gönderilen makale metninin son sayfasında, varsa yazar notlarından sonra, kaynakçadan önce ve yöntem bölümünde belirtmelidirler. Bununla birlikte, etik kurul kararını gösteren belgeyi makalenin başvurusuyla birlikte sisteme yüklemelidirler. Ayrıca olgu sunumlarında aydınlatılmış olur/onam formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidir.
Yazar(lar), veri toplama sürecinde etik ilkelere gösterdikleri özenin örneklerini (örneğin, başkalarının ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için kendilerinden izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar. Makalelerde tüm süreçlerin araştırma ve yayın etiğine, fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uygun şekilde işletildiği belirtilmelidir. Araştırmanın insan ve hayvan denekler üzerinde gerçekleştirilmiş olması halinde, araştırmanın uluslararası bildiriler, kılavuzlar ve benzeri standartlara uygun şekilde gerçekleştirildiği belirtilmelidir.
Yazar(lar)dan derleme makaleler için etik kurul onayı istenmez. Bununla birlikte, etik kurul kararı gerektirmeyen makalelerde de, sözü edilen kararın gerekmediği, makalenin son sayfasında ve yöntem bölümünde açıklanmalıdır.

Etik İlkelere Uymayan Durumun Editöre Bildirilmesi

TUAD’ın makale gönderme veya değerlendirme aşamasında herhangi bir konu, kişi veya olay ile ilgili veya değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayınlanmış herhangi bir makale ilgili etik olmayan herhangi bir durumla karşılaşılması durumunda; tuad@metu.edu.tr adresine e-posta gönderilerek gerekli bilgilendirmenin yapılması gerekmektedir. Bildirilen durumlar yayın kurulu tarafından incelenecektir ve yayın kurulu ilgili etik kurullara bilgilendirme yapma hakkına sahiptir.

Son Güncelleme Zamanı: 18.09.2024 23:58:27