ARKEOLOJİK ALANLARIN KORUNMASINA VE SUNUMUNA YÖNELİK MODERN MÜDAHALELER

Yıl 2013, Sayı: 11, 51 - 69, 01.09.2013

Müge Savrum Kortanoğlu

Öz

Bu makalede, arkeolojik alanların olumsuz çevresel etkenlerden korunması için gerçekleştirilen koruma çatıları ile bu alan­ların topluma sunumuna yönelik uygulamalar çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Bu uygulamalar alanın dokusu içerisindeki modern eklerdir. Arkeolojik alanlarda kazılar sonucu açığa çıkartılan mimari kalıntılara, gerekli koruma çalışmalarının ya­pılmasının ardından, bazen koruma çatısı ile olumsuz çevresel etkenlerden korunması gereği doğmaktadır. Koruma çatılan bir taraftan olumsuz çevresel etkenlere karşı çözümler sunarken diğer taraftan koruma çatısı strüktürü içinde oluşan yeni iklim koşullarından, çevresinde gerçekleştirilmesi gereken drenaj sistemine kadar çözüm bulunması gereken bir dizi durum geliştirirler. Bir diğer deyişle koruma için çözümler üretirken kendi sorunlarım üreten bir sistem halini alırlar. Bu nedenlerle gerçekleştirilmeden önce çok iyi planlanıp tasarlanmaları önemlidir. Sunuma yönelik düzenlemelerde de gerekli özen gös­terilerek mimari arkeolojik kalıntıları ezen sunumlardan kaçınılmalı, alanın arkeolojik değerini en iyi anlatacak yöntemler seçilmelidir. Tüm bu çalışmalar, alanın özgün dokusuna yeni bir boyut katar. Bu nedenle alanın asıl öznesi olan arkeolojik kalıntılarla birlikte özel bir uyum içinde tasarlanmaları önemlidir. Korumaya ve sunuma yönelik uygulamalar disiplinlerarası bir çalışmayı gerektirmektedir. Bu tür uygulamalara sahne olan arkeolojik sitler, "Yönetimi Planı" kapsamında ele alındığında, sürdürülebilir bir sisteme ulaşılabilir. Konu hakkında ilkeler ulusal ve uluslararası düzeyde belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arkeolojik sit, arkeolojik miras, koruma çatısı, sunum, koruma

CONTEMPORARY INTERVENTIONS FOR PROTECTION AND PRESENTATION OF ARCHAEOLOGICAL SITES

Öz

In this article the author mentions various aspects of both the protective shelters for conserving the archaeological remains against the environmental factors, and the implementations for presenting these sites to the community, all of which are contemporary interventions to the archaeological sites. In archaeological sites, sometimes there occurs a need for protective shelters in order to conserve the archaeological remains those are exposed by the excavations. However, protective shelters, while developing solutions for the negative impacts of environmental factors to the archaeological remains, create their own new problems to be solved in relation with the new climatic conditions occurring underneath them as well as the drainage of water in their surrounding. In other words, they create their own problems while proposing solutions for conservation. Therefore, good planning and design prior to their implementation become essential. As another type of new intervention in archaeological sites, presentation implementations should also be carefully handled.They should not to dominate over the archaeological remains with the new interventions and methods to present the values of the archaeological remains the best should be chosen. All these new interventions add a new dimension to the existing authentic character of the archaeological site. Therefore it is important to design and handle them together and in harmony with the archaeological remains which are the main 'subjects' of the site. Interventions for protection and presentation necessitates an interdisciplinary study. A sustainable system can be achieved, if such archaeological sites are handled as a part of a conservation management plan'. The main principles of these are mentioned both in national and international levels

Anahtar Kelimeler

Archaeological site, archaeological heritage, protective shelter, presentation, protection

Kaynakça

• AHUNBAY, Z., 2009. Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. Yem Yayınları.
• Mc Donald Institute Monographs. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1999.
• Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu İlke Kararları, Kültür Bakanlığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2004.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, DÖSİMM Basımevi.
• (http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,14728/arkeolojikkazilarda-ve-kazi-alanlarinda-yapilacak-duze-.html)
• ( http://www.icomos.org.tr/Dosyalar / ICOMOSTR_0397812001353671158.pdf)
• ( http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/ somutkulturelmiras/somut_kulturel_miras.pdf)
• (http://www.unesco.org.tr/dokumanlar/kultur/ tarihirol_t_k.pdf)
• ( http://www.icomos.org.tr/Dosyalar / ICOMOSTR_0473172001407841550.pdf)