ANTİK DÖNEMDEN GÜNÜMÜZE KALICILIK VE YENİLİK ARASINDA İRAN BAHÇELERİ

Yıl 2011, Sayı: 9, 249 - 262, 01.09.2011

Homa Irani Behbahanı Fakhri Khosravı

Öz

İran bahçeleri, kusursuz planlamanın örneği olarak kültürel ve doğal arkaplan ile bağlantı kurmaktadır. Geç­mişte, kendi gizem ve sırlan ile belirli ve sınırlandırılmış olarak doğal, kültürel arkaplanlara sahip olmakla beraber onu çevreleyen ortamın anatomik ve nesnel doğasının çok ötesinde kozmik bir düzenle de ilişki içindedir. Bu şekilde bahçe, bu evcilleştirilmiş doğa, estetik, yüce ve bereketli değerlere sahiptir. İran bahçe tasarımında­ki sanat ve gelenek, büyük bir geçmişe sahip olmakla beraber dünyanın belli başlı bahçe ekollerindendir.Bu çalışma, İran bahçesinin birincil öğesi ve antik dönemden günümüze bahçe tasarımında değişmez bileşenleri tanımlamaya çalışmaktadır. Kültür ve doğanın, bahçe bileşenlerinin sürekliliği ya da değiştirilmesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Pehlevi dönemindeki değişimler, İran bahçesinin kamuya açık parklara dönüşmesine ve İran bahçe tasarımında kültürel değişikliklere yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler

İran Bahçeleri, Doğal-Kültürel peyzaj, Antik dönem, İslam dönemi

PERSIAN GARDEN BETWEEN PERMANENCE AND INNOVATION FROM ANCIENT TO CONTEMPORARY PERIOD

Öz

The Persian garden, as a perfect structure, demonstrates a close relationship between cultural and natural back­grounds. In the past, the Persian garden would help reveal latent potentiality of the environment and perceive its intricacies. The Persian garden, a demarcated and surrounded place with its own mysteries and enigmas, includes a natural background, a cultural background, and the capacity of the environment which encircles it; and far beyond a merely anatomical and objective nature, it is associated with a relationship with the cosmic order. This way, the garden, this domesticated nature, possesses aesthetic, exalted, and fruitful values. The art and tradition of constructing gardens in Iran has a long history and is one of the main gardening schools in the world. The creator of the garden would rely upon his own experimental knowledge to create a place, addition­al aesthetic and fruitful values which brought about the survival and dynamism of the natural background. This paper tries to identify the primary pattern and the continuity of garden elements in Persian gardens review­ing from the ancient through the contemporary period. Impact of culture and nature on permanence or alter­ation of garden elements was investigated. The changes in Pahlavi era resulted in the transition of Persian garden to the urban parks which led to cultur­al transformation in Persian gardening

Anahtar Kelimeler

Persian Garden, Natural- Cultural landscape, Ancient Period, Islamic Period